سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - نجمه اشرفی: عصر داستان فلسطین به یاد شهیده هبه ابو ندی نویسنده فلسطینی با عنوان قلم سرخ فلسطین به همت موسسه فرهنگ ساهرفارس و شهرداری شیراز در فرهنگسرای کتاب عصر سه‌شنبه برگزار شد.

محسن فائضی کارشناس و محقق مسائل فلسطین در این برنامه گفت: در ابتدا میخوام پاسخ دهیدکه وقتی اسم فلسطین می‌آید چه تصویری در ذهن شما شکل می‌گیرد؟ آیا از خود پرسیدید ملت فلسطین چرا به طوفان الاقصی رسید؟

وی با معرفی کتاب اطلس فلسطین به متن پشت جلد کتاب اشاره کرد وگفت: در این متن در چند جمله نوشته مشکل اصلی بیان شده و تاکید کرده مشکل این است که فلسطین را از طریق اخبار روزمره شناختیم و تحلیل چند بعدی از آنچه در فلسطین می‌گذرد نداریم. ما معمولاً نخ تسبیح وقایع را نداریم.

این کارشناس تحلیلگر تصریح کرد: به‌نظرم گام اول برای رفع این مشکل تغییر زاویه دید است. لازم است از زاویه دید انسان فلسطینی هم به ماجرا نگاه کنیم. سعی کنیم انسان فلسطینی را واقعی تر بشناسیم. در این صورت زاویه روایت و محتوای کتابها و رویکرد ما نسبت به فلسطین متفاوت می‌شود. مثلاً در همین ماجرای طوفان الاقصی این تغییر را اعمال کنیم و از نگاه انسان فلسطینی به ماجرا نگاه کنیم نه از دید رسانه ها.

فایضی با اشاره به ضرورت آشنایی با شخصیت‌های نامدار فلسطین اظهار داشت: محمدضیف تاکنون فقط دوبار صوت کوتاه منتشر کرده، وقتی طوفان الاقصی رخ داد برای بارسوم و طولانی تر از همیشه در یک صوت حدوداً ۶دقیقه‌ای دلایل طوفان الاقصی را بیان کرده، این نشان از اهمیت ماجراست.اسیر بودن در جامعه فلسطینی مهم است، آنها عملیات انجام‌می‌دهند که اسرا را آزاد کنند. اهانت به مرابطات مسجد الاقصی هم از مهمترین دلایل طوفان الاقصی اعلام شده است. اما در روایت رسانه ها مخاطب مرتب سوال دارد که چرا طوفان را شروع کردند که این بمباران های سنگین رخ بدهد؟

خط روایت در نگاه ما به مسئله فلسطین تفاوت ایجاد می‌کند

وی با اشاره به خروش ملت‌های آزاده جهان و واکنش به آنچه امروز در فلسطین می‌گذرد ادامه داد: بعد از طوفان الاقصی چه در ایران چه درجهان موج حمایت‌ها و پشتیبانی ها بیشتر بود چون روایت تنها روایت مظلومیت نبود. حرف از کنشگری و اقتدار خود ملت فلسطین بود. فطرتا انسان به اقتدار بهتر از مظلوم نمایی گرایش دارد. ملت فلسطین هم دریافته که حتی زیر حملات و موشکها میتواند کنشگر باشد و حرف خودش را بزند.

فائضی تاکید کرد: خط روایت در نگاه ما به مسئله تفاوت ایجاد میکند. اینکه هولوکاست واقعیست یانه یک بحث دیگریست که مجالی جداگانه می طلبد اما این یک گذاره اصلی در ذهنیت یهودی هاست که به ما ظلم شده است و تمام رفتارشان را با این گذاره شکل می‌دهند.

وی با اشاره به نقشه فلسطین، سیر اشغال فلسطین را از سال ۱۹۱۷ تا سال ۲۰۲۰ توضیح داد و گفت: تفاوت غزه با نقاط دیگر از سال ۲۰۰۵ شروع می‌شود که برای اولین بار با مقاومت مردم یک نقطه از فلسطین از سیطره اسرائیل خارج شد.

وی با شاره به تعدد کتاب‌هایی که از زاویه دید یهود شناسی و خصوصاً صهیونیسم شناسی به فلسطین می‌پردازند، تاکید داشت: کتاب‌های خوبی در این زمینه می‌توان نام برد مثل ایده اسرائیل و ۱۰ غلط مشهور درباره اسرائیل که به نقش مداوم ایدئولوژی صهیونیستی می‌پردازد و نحوه فعالیت صهیونیسم در خارج از دولت و ارتش در مناطقی مانند سیستم آموزش کشور و رسانه ها و سینما را باز می‌کند. اما باید توجه داشت وقتی در فیلم‌ها و کتاب‌ها فقط روی شناخت یهود و صهیونیسم تمرکز می‌کنیم فلسطین بیشتر فراموش می‌شود و کمتر از زاویه دید فلسطینی به موضوع پرداخته می‌شود.

محمود درویش یک مصاحبه معروف دارد که می‌گوید من خوش شانسم که دشمنم یهود است چون برای جهان مسئله یهود است نه فلسطین!

فلسطین را از زاویه دید خود فلسطینی ها ببینیم نه خروجی رسانه‌ها

وی ادامه داد: من امروز میخ‌واهم از این فرصت استفاده کنم و چند کتاب با زاویه دید فلسطینی معرفی کنم. کتاب «سرزمین مقدس» نوشته گی دولیل در قالب سفرنامه، از معدود کتاب‌هایی است که از زاویه دید فلسطین به موضوع پرداخته، کتاب «بازگشت به رام الله» نوشته شاعر توانمند فلسطینی مرید برغوثی که آمیزه‌ای از شادی و شگفتی و خشم و پشیمانی است و جایزه نجیب محفوظ را با استقبال جهان عرب از آن خود کرد و کتاب «زخم داوود» نوشته سوزان ابوالهوی که حول سرگذشت دختری به نام اَمل شکل می‌گیرد که از کودکی در جریان حملات وحشیانه صهیونیست ها خانواده خود را از دست می‌دهد و در اردوگاه آوارگان زندگی می‌کند؛ از کتابهای خوب این حوزه است.

وی افزود: کتاب «در جستجوی فاطیما» هم به تازگی ترجمه شده و در فضای عربی خیلی مورد استقبال قرار گرفته است. کتاب «قضیه فلسطین» برای کسانی که می‌خواهند مرور اجمالی روی تاریخ فلسطین داشته باشند یک روایت فلسطینی از قضیه فلسطین است و نویسنده آن هنوز زنده هست.

وی با اشاره به اینکه این زاویه دید خیلی جای کار دارد، ابراز داشت: ما حتی برای شخصیت بزرگی مثل عماد مغنیه هم کتاب از زاویه دید فلسطینی نداریم، در این خلاء موجود یک روایت امریکایی ترجمه کردیم و از دید مسئولCIA آمریکا که سالها در تعقیب عماد بوده او را می‌خوانیم. کتاب سرنوشت فلسطین هم حاصل کار یک گروه نویسنده آمریکایی هست.

نوشتن یک داستان کوتاه موفق، ادبیات مقاومت است

سجاد عریی نیز در این نشست به اصطلاح ادبیات مقاومت پرداخت و گفت: غسان کنفانی اولین بار اصطلاح ادبیات مقاومت را در ادبیات فلسطین مطرح کرد.او هم نویسنده بود هم داستان نویس هم اهل شعر و قلم قوی داشت و در آخر در یک حادثه تروریستی شهید شد.

وی افزود: غسان یک جمله معروف دارد که می‌گوید نوشتن یک داستان کوتاه موفق، ادبیات مقاومت است. این جمله سطح توجه او به داستان کوتاه و اهمیت آن را نشان می‌دهد.

مصطفی عبدالغنی هم کتابی دارد که به مراحل شکل گیری ادبیات مقاومت در فلسطین در ۴مرحله زمانی می‌پردازد.

عربی توضیح داد: پرداختن به ادبیات مقاومت بصورت کلی مشکل است بهتر است بصورت جزئی به آن پرداخته شود. جریانات مصر و الجزایر و استعمار فرانسه هم جزئی از ادبیات مقاومت محسوب می‌شود.البته به ادبیات داستانی در حوزه مقاومت در جهان عرب مخصوصاً در دوره معاصر کمتر پرداخته شده است.

وی در این نشست یادی از بانوی نویسنده شهید فلسطین هبه ابو ندی کرد و گفت: دسترسی به کتاب هبه ابو ندا به نام «اکسیژن برای مردگان نیست» سخت است اما سعی کردم برای تهیه آن با فعالان بین المللی ارتباط بگیرم و به زودی برای ترجمه آن اقدام خواهم کرد.

اثر گروهی جمعی از اهالی قلم شیراز درباره فلسطین زیرچاپ میرود

میثم محمدی سرپرست گروه نویسندگان کارگاه قدس نیز در این برنامه به کارگاه داستان نویسی که از زمان شهادت خبرنگار فلسطینی شیرین ابوعاقله در شیراز شکل گرفت اشاره کرد و گفت: بعد از بیش از یکسال تلاش امروز تیم نویسندگان حدود ۱۵۰ داستانک و داستان کوتاه درباره فلسطین نوشتند و در حال حاضر در مرحله غربالگری و انتخاب بهترین‌ها برای چاپ کتاب و انتخاب ناشر هستیم.

وی توضیح داد: این گروه پس از تولید آثاری چون «داستان یک انسان واقعی» و «اینجا باران می بارد»، سومین بار است که بصورت جمعی به تولید محصول رسیدند و هربار تعداد اعضا نسبت به اثر قبل بیشتر شده است. حضور کارشناسی مثل آقای فائضی و تسلط او به شرایط روز و تاریخچه فلسطین در این دوره از کارگاه آموزشی داستان نویسی خیلی به بعد تحقیقاتی کار کمک کرد.

محمدی سرپرست گروه نویسندگان و مسئول موسسه فرهنگ ساهر فارس خاطرنشان کرد: روزی که جمع شدیم تا درباره فلسطین داستان بنویسیم هنوز خبری از طوفان الاقصی نبود اما انگار جمعی از استعدادهای داستانی شیراز با شهادت خبرنگار مشهور فلسطینی طلیعه طوفان را دیدند و طوفانی دست به قلم شدند. امروز خوشحالیم که موجی شکل گرفته و قلم زدن در این حوزه فراگیر تر شده است. امیدواریم بزودی شاهد محصولات کیفی خوبی در این زمینه باشیم.

در بخش پایانی جمعی از اعضای کارگاه داستان نویسی قدس با خوانش داستان کوتاه و داستانک درباره فلسطین خواستار پایان دادن جنایات صهیونیست ها و آزادی قدس شریف شدند. در این بخش طیبه روستا، طاهره بشاورز، صدیقه حسام پور، زهرا قوامی فر، زینب نعمت اللهی، نجمه اشرفی و میثم محمدی آثار خود را برای حضار خواندند.

بیژن کیا تحقیق و مطالعه و تسلط بر زمان و مکان در داستان ها را از نقاط قوت داستان‌های خوانده شده دانست و گفت: قوت بخش تحقیقات در داستان ها قابل لمس است. خط روایت قوی و استفاده از فانتزی می‌تواند قوت دوچندانی به این آثار بدهد.

وی تاکید کرد نوشتن کار سختی است که باید قدر دانسته شود. جای امیدواری است که رویش های ادبیات درشیراز واکنش های بهنگام به مسائل روز داشته باشند. ادامه این روند میتواند افق های روشنی درادبیات داستانی ما شکل بدهد.

به گزارش ایبنا مجموعه داستان گروهی اعضای کارگاه داستان نویسی قدس در آینده نزدیک با عنوان (هزار و چهارصد و بزودی) زیرچاپ خواهد رفت.