به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، غلامعلی حدادعادل صبح سه‌شنبه در آیین افتتاح همایش بین المللی «قزوین شناسی پیش از اسلام» ضمن گرامی‌داشت یاد شهدای مظلوم غزه گفت: همایش قزوین شناسی پیش از اسلام من را به یاد همایش دیگری که ۱۵ یا ۱۶ سال پیش با موضوع قزوین شناسی برگزار شد انداخت خوشبختانه در آن همایش هم توفیق حضور داشتم.

وی افزود: بحث‌های تخصصی پیش از تاریخ در مورد قزوین، باید توسط باستان‌شناسان عنوان شود و به همین دلیل من قصد دارم در آغاز صحبت‌هایم به اتفاقی که در ۴۲ سال گذشته رخ داده و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده است اشاره کنم.

وی بیان کرد: از ابتدای انقلاب شاهد یک حرکت با ارزش در سرتاسر ایران هستیم که می توانیم نام آن را خودشناسی بگذاریم. احساس می شود مردم ایران در همه عرصه‌ها یک توجه خاص نسبت به هویت خودشان پیدا کرده اند.

حدادعادل اذعان کرد: اگر امروز رسانه‌ها را دنبال کنید متوجه می‌شوید که تقریباً هرماه، یک همایش تاریخی حتی در شهرهای دورافتاده ایران برگزار می‌شود و انگیزه برگزاری این همایش‌ها تلاش برای هویت یابی است و این موضوع اشتیاق به تبارشناسی و پیشینه شناسی مردم ما را نشان می‌دهد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اضافه کرد: امروز شاهد هستیم که حتی در روستاها دنبال یافتن نمادهایی هستند که به واسطه آن به محل زندگی خود هویت ببخشند؛ این حرکت یک پدیده تازه‌ای است و من آن را با شروع انقلاب اسلامی برابر می‌دانم.

حداد عادل تاکید کرد: پیش از انقلاب شاهد موج گسترده مردمی در مورد هویت شناسی نبودیم؛ گاهی دستگاه‌های دولتی کارهایی انجام می‌دادند ولی مردم مشارکتی در این قبیل برنامه‌ها نداشتند.

انقلاب اسلامی پدیده هویت ساز برای مردم ایران

وی انقلاب اسلامی را یک پدیده هویت ساز برای مردم ایران دانست و گفت: وقوع انقلاب اسلامی برای مردم ایران منشا هویت بود. انقلاب اسلامی توسط مردم ایجاد شد و مردم این موضوع را به نیکی می‌دانند که خودشان انقلاب را پیروز کردند؛ حضرت امام را به عنوان رهبر انتخاب کردند و بدون کمک‌های غرب و شرق پیروز شدند و در نهایت هویت خوشان را ثابت کردند.

حدادعادل تصریح کرد: شما آثار این هویت سازی را می‌توانید در توجه به آثار تاریخی و تاریخ، جغرافیا و همچنین توجه به مفاخر ببینید. در طول این سال‌ها بارها برای سخنرانی در مورد مفاخر به شهرها و حتی به روستاها دعوت شدم که این موضوع بیانگر آن است که مردم ما به چه میزان به مفاخر و تاریخ خود ارج می‌نهند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تشریح کرد: امروز مطالعات تاریخی با عنوان‌های مختلفی مانند قزوین شناسی، اصفهان شناسی و تبریز شناسی و… برگزار می‌شود ما هرگز از این پژوهش‌ها و مطالعات هراس نداریم زیرا تمامی این فعالیت‌های ارزشمند ذیل چتر وحدت ملی و اسلامی انجام می‌شود. هرچه وحدت برآمده از کثرت بیشتری باشد، با ارزش تر است.

حدادعادل افزود: من اعتقاد دارم این همایش‌ها و پژوهش‌ها باید گسترده‌تر و ذیل نام بزرگ ایران انجام شود.

وی عنوان کرد: مرکز اسناد و نگهداری از اسناد و آرشیو کردن آن‌ها یک پدیده مبارک و جدید است و نتیجه همین علاقه به هویت شناسی و پیشینه شناسی است که امروز شاهد آن هستیم.

حداد عادل بیان کرد: بسیاری از مردم دنیا نسبت به گذشته خودشان بی‌اعتنا هستند و فقط توسعه و آینده را مورد توجه قرار می‌دهند؛ در صورتی که مردم ما به دنبال شناخت تاریخ و گذشته کشورشان هستند.

وی با اشاره به جایگاه قزوین در طول تاریخ گفت: موقعیت جغرافیایی و اقلیمی قزوین کاملاً اقتضا می‌کند که این منطقه یکی از سکونت‌گاه‌های کهن باشد چون بستر زیست انسانی، کاملاً در آن فراهم بوده است. وجود دشت بزرگ، خاک حاصلخیز و میزان مناسب بارش باران از جمله ویژگی‌هایی هستند که برای ایجاد یک تمدن لازم و کافی است و دشت قزوین دارای همه این ویژگی‌ها بوده است و واژه دشتابی دقیقاً به همین ویژگی ها اشاره دارد.

اهمیت قزوین در دوره صفویه

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تاکید بر اهمیت قزوین در دوره صفویه بیان کرد: از اهمیت قزوین در دوره صفویه همین بس که این شهر چند دهه پایتخت صفویان بوده است. همایون پادشاه گورکانی هندوستان، در کشورش متحمل شکست سنگینی شده بود به ایران و به هرات می آید و از آن‌جا به شاه طهماسب نامه می‌نویسد و تقاضای کمک می‌کند. شاه طهماسب به حاکم هرات نامه می‌نویسد و به او تاکید می‌کند که همایون را مورد استقبال گرم خود قرار دهد. همایون ۹ ماه در قزوین بود و در نهایت با کمک شاه طهماسب و یک لشکر ۱۲ هزار نفری به هندوستان بازگشت و تاج و تخت خودش را پس گرفت و باعث شد بقای سلسله گورکانی ادامه یابد.

حداد عادل در خاتمه صحبت‌هایش قزوین را دارای ظرفیت بزرگ از مفاخر علمی، ادبی، سیاسی، فرهنگی و هنری دانست و خاطر نشان کرد: عبید زاکانی، حمدالله مستوفی، واعظ قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، مرحوم ابوترابی، شهید بابایی و شهید رجایی و بسیاری دیگر از مفاخر قزوینی، آسمان قزوین را ستاره باران کرده اند.