مهدی صالحی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به ارتقای جایگاه ویراستاری در چند سال اخیر عنوان کرد: امسال سومین سالی بود که در جایزه جلال کتاب های برگزیده را از نظر ویرایش هم بررسی کردیم؛ البته در جشنواره شهید اندرزگو هم دوبار این اتفاق افتاده بود. در جشنواره کتاب سال دفاع مقدس و جشنواره شهید همدانی هم جایزه ویرایش وارد شد که همه اینها برای بهتر شدن کتاب ها بسیار قدم مهمی بود. نکته این است که ما هنوز در همان نقطه‌ای قرار داریم که ۲۰ سال پیش بودیم و هنوز ما با کتاب‌های بسیاری مواجهیم که ویرایش نشده یا ویرایش شده اما اسم ویراستار نیامده است. به طور خاص در حوزه کتاب‌های کودک ویرایش درخوری را نمی‌بینیم و درباره داستان و مستندنگاری هنوز درگیریم و کسی به شیوه‌نامه اعتقادی ندارد. ما با یک نایکدستی، با یک دیتای غیر تمیز و ضعیف مواجه هستیم.
وی توضیح داد: برای چه رمان می‌نویسیم؟ فقط برای اوقات فراغت و دانش نیست و بخشی از آن برای این است که زبان فربه شود، فرهنگ تقویت شود و وقتی به مقوله زبان در حوزه نشر کتاب‌ها اعتنا نشود باری از دوش فرهنگ بر نمی‌دارند بلکه باری بر دوش آن می‌گذارند. به‌ویژه امسال که صحبت این است که اسم جایزه جلال به نوبل زبان فارسی تغییر کند که من قبول ندارم چون باید یک اسم فارسی پیدا کنیم و آن را بین‌المللی کنیم. همان طور که جایزه های ادبی فرانسه و آللمان هم اسم نوبل ندارند. به این جمع بندی رسیده‌ایم که جایزه جلال بین المللی شود پس اهالی زبان، رمان و داستان باید ذیل یک سیاست‌گذاری برای فربه کردن زبان فارسی قدمی بردارند. این رهاشدگی اتفاق درستی نیست البته منکر نشویم که بعضی نشرها برای ویرایش کتاب‌های خود زحمت زیادی کشیده‌اند. جایزه جلال به بلوغ خود رسیده است و این جایزه باید همزمان متولی آموزش داستان و ویرایش هم باشد و از هر کسی فکر می‌کند آموزش درست انجام می‌دهد حمایت کند.
این ویراستار گفت: ما تلاش می‌کنیم ویرایش از بخش جنبی به بخش اصلی جایزه بیاید و آیین‌نامه ویرایش کتاب داشته باشیم. همچنین در تلاشیم الزام قانونی قانونی شود که حتماً نام ویراستار درج شود و آن ویراستار باید مهارت ویرایش صحیح را داشته باشد. برای اهمیت دادن به ویراستاری و زبان فارسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید کتاب‌هایی را حمایت کند و در نمایشگاه راه دهد که به زبان فارسی کمک می‌کنند. باید به کتاب‌هایی که از زبان فارسی حمایت می‌کنند ضریب دهیم. خرید حمایتی یا کاغذ حمایتی به کتاب‌هایی داده شود که از زبان فارسی حمایت می‌کنند.
صالحی تصریح کرد: مشکل ویرایش چیزی نیست که یک استاد یا رمان نویس بتواند آن را رفع و رجوع کند و نکات ویرایشی و زبانی را بداند و رفع کند. جایزه جلال باید جریان سازی کند، کارگاه‌های آل جلال اتفاق خوبی است که در بحث آموزش وارد شده و امسال برای اولین سال ویرایش هم جزو کارگاه‌ها بود و هنرجوها مملو از سوال بودند.
این مدرس ویرایش همچنین عنوان کرد: سال به سال اوضاع ویرایش کتاب بدتر می‌شود. امسال فقط یک کتاب درخور تقدیر بود و این زنگ خطر بزرگی است. کتاب‌های خوبی داشتیم که اگر اسم ویراستار می‌آمد حتماً برنده می‌شد یا کتاب درخوری داشتیم که ناشر کتاب را از جشنواره خارج کرد و این بسیار کار عجیبی است چون آن جایزه به ناشر داده نمی‌شود به نویسنده یا ویراستار داده می‌شود. ناشر به چه حقی به خود اجازه می‌دهد این فرصت را از نویسنده یا ویراستار بگیرد. نویسنده از همین مسیر جایزه‌ها شناخته می‌شود و وقتی این اتفاق می‌افتد در حق نویسنده هم ظلم می‌شود. ناشران ممکن است زاویه‌هایی با مدیران و مسئولان داشته باشند اما ناشر با چه اجازه‌ای کتاب خود را از جشنواره خارج می‌کند این جایزه قرار است قله‌های این حوزه را به مردم نشان دهد. بی‌رونق شدن یک جایزه به نفع اهالی آن جایزه و آن حوزه نیست. این جایزه برای اهالی این حوزه است نه برای افراد خاصی که چند سالی است وارد این حوزه شده‌اند.
نظر شما