سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، جنگ هشت ساله ایران و عراق بخشی از تاریخ ماست که هنوز نکته‌ها و ناگفته‌های زیادی از آن مطرح نشده و نیاز است با رویکرد تشویقی این ناگفته‌ها مطرح تا تاریخ جنگ تحمیلی با جزئیات آن ضبط و ثبت شود. یکی از راهکارهای تشویقی ضبط و ثبت وقایع جنگ جوایز ادبی و تاریخی است که سازمان‌ها و بنیادهای مسئول با برگزاری چنین جوایزی درصدد دربیایند که این تاریخ را به نحو احسن ثبت کنند. در یکی دو دهه اخیر جوایز متعددی درباره تاریخ و ادبیات جنگ با نام قهرمانان آن برگزار شده و بخشی از تاریخ جنگ هم از این طریق بیشتر مطرح شده است. در زمینه ادبیات و تاریخ جنگ در سالی که گذشت چندین جایزه برگزار شد که یکی از این جوایز که بیشترین طول عمر را داشت بعد از بیست‌ودو دوره برگزاری تعطیل شد، این جایزه با نام جایزه حبیب غنی‌پور شناخته شده بود که در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۲ برگزارکنندگان آن خبر از تعطیلی‌اش دادند. این جایزه در ترویج ادبیات دفاع مقدس نقش مؤثری داشت که متأسفانه به پایان رسید. جوایز دیگری که در این زمینه برگزار شدند؛ جایزه ادبی یوسف، جایزه جان‌فدا سردار سلیمانی، جایزه سرلشکر حسین همدانی، جایزه کتاب سال دفاع مقدس است که هر کدام در هر دوره کتاب‌های شاخصی را به مخاطبان و پژوهشگران این حوزه معرفی کردند که در گزارش زیر به صورت مختصر به آنها پرداختیم.
جایزه یوسف
جایزه ادبی یوسف به گردآوری و ارزیابی داستان‌های کوتاه حوزه دفاع مقدس می‌پردازد و برترین داستان‌ها را در سه گروه بزرگسال، نوجوان و بخش ویژه معرفی می‌کند. سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس متولی برگزاری این جایزه است. ضمناً بخش ویژه جایزه یوسف امسال به موضوع «وحدت ملی- ایران قوی» اختصاص داشت.
جایزه ادبی یوسف ازجمله برنامه‌های مؤثر و فرهنگی بنیاد در سنوات گذشته بوده که با هدف تقویت پایگاه داستان‌نویسی، ترغیب و تشویق نویسندگان جوان، شناسایی استعدادها، بروز خلاقیتها و کمک به خلق و تولید داستان کوتاه در حوزه دفاع مقدس از سال ۱۳۸۵ از سوی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس برگزار شده است.
هم‌افزایی ادبیات پایداری در مناطق مختلف کشور، تولید و خلق آثار ادبی فاخر در حوزه مقاومت و دفاع مقدس، تبلور اندیشه‌های داستانی در دفاع مقدس و مقاومت ۴۰ ساله، تبیین و ترویج فرهنگ دفاع مقدس، به‌عنوان پیشران فرهنگ ملی جهت نیل به آرمان‌های انقلاب، بازشناسی فرهنگ جهاد، شهادت و پایداری و پاسداری از ارزش ها و آرمان‌های انقلاب و شناسایی و معرفی نویسندگان جوان و نوقلم به جامعه از اهداف برگزاری جایزه ادبی است.
جایزه حبیب غنی‌پور
کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور یک جایزه ادبی است که به همت امیرحسین فردی بنیان‌گذاری شده و از سال ۱۳۷۶ آغاز به کار کرده است. این جایزه توانسته است در میان علاقه‌مندان به ادبیات جایگاه خوبی را در طی سال‌های متمادی فعالیت خود کسب کند. این جشنواره در اسفند ماه در سالروز شهادت حبیب غنی‌پور برگزار می‌شود.
مردمی‌ترین جایزه ادبی کشور با اعلام برگزیدگان بیست‌ودومین دوره خبر داد که به کار خود پایان خواهد داد، جایزه شهید حبیب غنی‌پور در بیست و دومین دوره خود بنا به تصمیم شورای نویسندگان مسجد جوادالائمه (ع) تعطیل شد، اما فعالیت دوستان شورا همچنان ادامه دارد و عمدتاً تمرکز شورا بر تربیت نیروی جوان خواهد بود.
برگزیدگان دوازدهمین «جایزه ادبی یوسف»، ویژه داستان کوتاه دفاع مقدس و مقاومت معرفی شدند. در بخش ملی، ویژه نویسندگان بزرگسال این رویداد «معصومه قدردان»، «اسماء دلبری» و «نازیلا زارع» و «ناهید گودرزی» رتبه اول تا سوم و «صبا اسدی» تقدیری این بخش شدند. در بخش کودک و نوجوان هانیه باقری، حسین قربانزاده و عباس قدیرمحسنی نفرات اول تا سوم انتخاب شدند و صبا خوش‌افکار رتبه تقدیری این بخش شد.
جایزه دوسالانه سرلشکر پاسدار حسین همدانی
جایزه کتاب سال «سردار شهید حسین همدانی» با هدف ارج‌گذاری به صاحبان قلم در حوزه موضوعی دفاع از حرم و گردآوری تألیفات ارزشمند این حوزه، شناسایی نویسندگان و شاعران توانمند و مستعد، آسیب‌شناسی و جریان‌سازی ادبیات جدید مقاومت با توجه به رویدادهای سال‌های اخیر در منطقه خاورمیانه نخستین بار در آبان ۱۳۹۸ برگزار شد. اما سومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم و جبهه مقاومت، جایزه قافله سالار شهدای مدافعان حرم شهید حاج حسین همدانی با حضور سرداران لشکری و کشوری، خانواده شهدا، نویسندگان، ناشران و اصحاب رسانه در سالن خلیج فارس موزه ملی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در ۸ گروه پژوهش، زندگی‌نامه، داستان و رمان، گروه بین‌الملل و ترجمه، گروه کودک و نوجوان، بخش طراحی و گرافیک، ویراستاری، ناشر فعال و نویسنده فعال معرفی شد.
جایزه جان‌فدا
بنیاد حفظ و نشر آثار سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، جشنواره داستان کوتاه «جان فدا» را با هدف پاسداشت مقام و فداکاری‌های شهید سلیمانی، رونق بخشیدن به تولید آثار داستانی مرتبط با شهید سلیمانی برگزار کرد. جشنواره داستان کوتاه «جان‌فدا» با هدف زنده نگاه داشتن یاد قهرمانان ملی علاوه بر یادآوری رشادت‌های آنان در صفحات تاریخ، نیازمند تبیین زیباشناختی و وارد کردن قهرمانان به عرصه داستان‌نویسی است. امسال آیین اختتامیه نخستین دوره جشنواره داستان کوتاه «جان‌فدا» با حضور جمعی از نویسندگان حوزه ادبیات مقاومت، در بنیاد مکتب حاج قاسم برگزار شد. در این مراسم، ده اثر برگزیده جشنواره معرفی شدند.
جایزه کتاب سال دفاع مقدس
جایزه کتاب سال دفاع مقدس یکی از جایزه‌های ادبی در ایران است که تا سال ۱۳۹۷ هجده دوره آن به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس برگزار شده‌است. در این رویداد ادبی آثار برتر در ۲۳ بخش معرفی شدند. اولین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس سوم خرداد ۱۳۷۲ همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر برگزار شد. جایزه کتاب سال دفاع مقدس به صورت سالانه تا سال ۱۳۹۷ برگزار شده‌است. با تغییر ساختار بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و ایجاد سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس، شانزدهمین دوره این جشنواره پس از سه سال در زمستان سال ۹۳ برگزار شد. همچنین بیست و یکمین دوره جایزه کتاب سال هم در اسفند ماه ۱۴۰۲ برپا و برگزیدگان آن در شش گروه اصلی و سه گروه جنبی معرفی شد.
همایش اهل اندیشه و قلم ارتش
هشتمین همایش همایش اهل اندیشه و قلم ارتش جمهوری اسلامی ایران ۴۰ اثر به عنوان آثار شایسته تقدیر و تجلیل و ۱۰ ناشر برتر نیز که بیشترین تولیدات را داشته‌اند معرفی شدند. آثار رسیده به هشتمین همایش شامل زمینه‌هایی همچون تبیین اندیشه‌های دفاع مقدس و رهبری، هشت سال دفاع مقدس، نشر و ادبیات، تاریخ نظامی، آموزش و مدیریت، فرماندهی، علوم سیاسی و اجتماعی، فناوری اطلاعات، رسانه و فضای مجازی، زبان بین‌الملل، کودک و نوجوان، طب پزشکی (عمومی و نظامی) و روانشناسی بود. در این همایش آثار مربوط به ادبیات از جمله شعر و کتاب‌هایی با موضوع پایگاه پهپادی ۳۱۳، عقاب ۴۴ و ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش به صورت ویژه تقدیر شدند.
نظر شما