سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «هم‌اندیشی ناشران دفاع مقدس» با سخنرانی شهریار امینیان، رئیس هیات مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس، محمدحسین کریمی‌پور، مدیرعامل مجمع ناشران دفاع مقدس، رحیم مخدومی، مدیر انتشارات رسول آفتاب، سید سجاد جلینی، مدیر نشر ستاره‌های مشهد، فرزانه قلعه قوند، معاون پژوهشی موسسه پیام آزادگان پنج‌شنبه در سالن گوشه نقد سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

محمدحسین کریمی‌پور گفت: قرار است اگر امسال فرصتی فراهم شود، کنگره هم اندیشی ناشران دفاع مقدس برگزار شود و این نشست در واقع مقدمه کنگره است که متاسفانه بسیاری از ناشران با اینکه در نمایشگاه حضور داشتند اما در این نشست شرکت نکردند.

نیاز به فعالیت جدی تشکل‌ها در حوزه فرهنگ

امیرشهریار امینیان به عنوان دومین سخنران این نشست درباره مزایای تعدد ناشران در ادبیات دفاع مقدس اظهار کرد: کلاً تعدد در حوزه نشر کمک به سطح دسترسی و پوشش محتوایی است که تولید می‌شود و تنوع موضوعات در سطح جامعه را باعث شود تا سرمایه بیشتر به میدان بیاید. ما در حوزه دفاع مقدس بیش از هزاران هزاران سوژه و محتوا داریم و در واقع نسبت ناشران به موضوعات کار نشده بسیار کم است.

او افزود: بنابراین سنجه ما تعداد ناشر نیست بلکه هر چه ناشر فعال‌تر بیشتر شود بخش عظیمی از سبد معنوی این حوزه در فرهنگ مکتوب کشور متبلور و به آینده منتقل می‌شود. در زمینه تشکل‌ها و فعالیت فرهنگی ما هنوز ضعف بسیار داریم و ماهیت اصلی تشکل که باید در زمینه فرهنگ جاری باشد، شکل نگرفته تا به سمت آن حرکت کند.

رئیس هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس بیان کرد: مجمع که سال ۹۰ تشکیل و سال ۹۲ جلسات رسمی آن آغاز شد. این تشکل فرهنگی تلاش دارد در حوزه نشر دفاع مقدس و انقلاب فعالیت کند و زمینه تشکیل مجمع با باور به یک ضرورت شکل گرفت که این باور در بندهای اساسنامه تبلور یافته است. مجمع در سال‌های اول بر این بود که نگاهی جدی به نشر دفاع مقدس داشته باشد در حالی نگاه بیرونی به نشر دفاع مقدس این بود که ناشران این حوزه از کمک‌های دولتی حیات یافتند، اما در واقعیت ناشران زیادی در این حوزه با سرمایه شخصی وارد شدند و نیاز به یک همراهی داشتند. لذا حرکت اول مجمع فعالیت برای بقا بود و در حرکت بعدی جا انداختن موضوع در میان نهادهای دولتی و رسمی بود که در همین زمینه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی شکل گرفت. امروز تعداد اعضا از هفت نفر به بیست و هفت عضو اساسنامه‌ای و بیش از صد عضو وابسته افزایش یافت و حالا مجمع از سوی نهادهای فرهنگی به رسمیت شناخته شده، وقت حرکت و فعالیت جدی است تا در کنار ناشران در حفظ و اشاعه دفاع مقدس بهتر حرکت کند که در نهایت به رونق نشر هم منتهی خواهد شد.

موازی‌کاری آسیب جدی نشر دفاع مقدس

رحیم مخدومی گفت: ناشران خصوصی دفاع مقدس با توجه به موضوعی که کار می‌کنند چند نکته حایز توجه است؛ نخست ناشران به موضوعی می‌پردازند که در هشت سال دفاع مقدس موضوع مبتلا به عموم مردم بود.

او ادامه داد: همان گونه خود این موضوع را پیش بردند، در حوزه نشر و ادبیات آن هم باید مردم حضور داشته باشند این به معنی آن نیست که به صورت مستقل به دست مردم بیفتد چون در جنگ نقش مردم مشخص و جایگاه دولت هم مشخص. اما در زمینه ادبیات دفاع مقدس و فرهنگ چنین نیست احساس می‌شد جدایی صورت گرفت و هر کس جزیره‌ای با ذوق و سلیقه خودش شروع به فعالیت کرد که آسیب‌هایی در پی داشت. چون ناشر خصوصی به موضوع احاطه نداشت تنها به برخی مسائلی می‌پرداخت که خودش مهم تشخیص می‌داد.

این ناشر عنوان کرد: آسیب دیگر موازی‌کاری بود؛ مثل درباره یک سردار شهید چند کتاب کار شد و درباره یک کتاب دیگر کتابی کار نشد! آسیب دیگر چون ناشر خصوصی با سرمایه کوچک خودش گام برداشت، حرکتش خیلی کوچک و لاک‌پشتی بود. رهبری این موضوع را می‌دید و به صراحت راه را نشان می‌داد. از دیدار سال ۷۱ که متن آن منتشر شده است، این نگاه و دقت در تعقیب نشر دفاع مقدس پیداست. ایشان در جمع نویسندگان و ناشران دفاع مقدس و درباره چشم‌انداز و افق دفاع مقدس را نشان می‌دهد و خواستار نوشتن کتاب جنگ و صلح دفاع مقدس است. این نگاه در در آن موقعی است که سی کتاب چاپ شده بود. رهبری می‌گوید همه آنها را خوانده است و به مسئولان نشان می‌دهد که با دقت و ظرافت حوزه دفاع مقدس را به حد تعقیب می‌کند.

چه راهی برای گرفتن سهم یک درصد فرهنگ هست؟

سجاد جلینی، مدیر نشر ستاره‌ها درباره مسائل نشر دفاع مقدس گفت: ناشری که در شهر مثل مشهد فعالیت می‌کند با چرخه توزیعی مواجه است که در یک قسمت کتابفروشی‌ها افزونند و در قسمت دیگر شهر که جمعیت زیادی هم دارد، کتابفروشی فعالیت ندارد. در چنین فضا و شبکه توزیعی ناشران کار می‌کنند.

او افزود: در هر اداره و سازمان بخش رفاهیات وجود دارد که برای مثال با یک رستوران قرارداد می‌بندد که کارمندانش طی یک ماه چند بار در آن غذا بخورند. چطور باید به این ادارت و سازمان‌ها نشان داد که با هر ماه برای کارمندان خود چهار کتاب خوب هم خریداری کند! به عبارتی به بجای غذا خوردن در یک رستوران خوب نگاهی هم به حوزه فرهنگ بشود.

این ناشر اظهار کرد: تبصره ۱۹ بودجه سال‌ها حاکی از آن است که یک درصد از سهم بودجه وزارتخانه‌ها باید در حوزه فرهنگ هزینه شود. گرفتن این یک درصدد به چه شکلی محقق می‌شود؟

فرزانه قلعه قوند، معاون پژوهشی موسسه پیام آزادگان گفت: درباره برگزاری کنگره صحبت کردید. انتظار داریم درباره جرئیات این کنگره در جلسات اتی با شفافیت بیشتری صحبت شود و همه در جریان جزئیات آن قرار بگیرند. نکته دیگر اینکه انتظار داشتیم در این برنامه ناشران زیادی را ببینم اما متاسفانه این‌طور نیست و اغلب ناشران در غرفه ماندند و در این نشست شرکت نکردند که جای تاسف دارد.