سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی از کتاب «فرهنگ توصیفی کاربردی تحلیل گفتمان» نوشته حسن بشیر با حضور عبدالکریم خیامی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) دوشنبه ۲۴ اردیبهشت در سرای دانشگاهی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، عبدالکریم خیامی گفت: در سال ۱۳۸۰ برای موضوع پایان‌نامه به دنبال منابع روش تحلیل گفتمان بودم که کتاب‌های محدودی یافت می‌شد. امروزه اما نوشتن فرهنگ توصیفی_کاربردی تحلیل گفتمان به معنای این است که منابع این حوزه به قدر کافی غنی شده‌اند. کسی که فرهنگ واژگان می‌نویسد باید سالیانی طولانی در حوزه خود کار تالیف و ترجمه کرده باشد. گردآوری و تالیف چنین کتابی کار کسی همانند بشیر است که سال‌ها در این حوزه درس خوانده و کار علمی کرده است.
او ادامه داد: در عنوان این کتاب واژه توصیفی از آن جهت است که دکتر بشیر خودشان وارد تعریف یا توضیح نشده است و صرفاً وضعیت واژگان تحلیل گفتمان را در منابع فارسی و لاتین توصیف و نقل کرده است و برای تحلیل متن، این تعاریف یک دستاورد کاربردی است. واژگان کلیدی که در نظریه گفتمان و تحلیل گفتمان عیناً مطالب منتقل شده است. واژه‌های شناخته شده در حوزه گفتمان محدود است اما دایره واژگانی نظریه گفتمان و تئوری آن گسترده‌تر است و این کتاب کمک می‌کند این خلاء پوشانده شود.
او افزود: برای بهتر شدن کتاب در ویراست‌های بعدی برخی از پیشنهادها را عرض می‌کنم. نقد کتاب‌های فرهنگ واژگان را باید از شکل و چینش و ترتیب آرایش آن آغاز کرد. این کتاب چون فرهنگ واژگان است اشکالات آن به صورت فرمی است. یعنی شکل ساختاری آن باید مورد بررسی قرار گیرد. باید بدانیم این کتاب چقدر کاربرپسند است و مخاطب چگونه سریعتر به آن چیزی که می‌خواهد دست می‌یابد.
خیامی ادامه داد: ریشه کلمه گفتمان به قرن ۶ برمی‌گردد. این کلمه وارد علم آکادمیک می‌شود و در زبان‌شناسی حلول پیدا می‌کند و بعد از آن وارد دنیای جامعه‌شناسان و دانشمندان ارتباطات و علوم سیاسی شد. مثلاً روانکاوی گفتمانی ژاک لکان مبحث پر رنگی است. پیشنهاد می‌شود در ویراست دوم، فرهنگ واژگان تحلیل گفتمان در علوم مختلف جدا شود.
او در پایان گفت: برخی از ترجمه‌ها نیازمند تلاش بیشتر است چرا که برخی کلمه‌ها ترجمه‌های معروف دارند. همچنین واژه‌های متعددی در کتاب وجود دارد که معادل انگلیسی آن‌ها فراموش شده است. گاهی توضیح هر واژه در این فرهنگ وزن خود را حفظ نکرده است. از نظر موضوعی تقدم و تاخر مفهوم و روش، یعنی اینکه مفاهیم پیش از مکاتب بیاید، بهتر است. در حوزه تحلیل گفتمان پس از فقر منابع، دچار اغتشاش و تشویش واژگانی شده‌ایم. این فرهنگ واژگان توصیفی به حل این اغتشاش کمک می‌کند.
نظر شما