به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مؤلف پس از اشاره‌ای کوتاه به اندیشه و انگیزه اولیۀ نگارش این کتاب، در بخش مقدمه به چندوچون فرضیه تحقیق و چارچوب نظری اثر خود پرداخته و نوشته است: «شاعران معمولاً با هیاهو و به‌گونه‌ای مبالغه‌آمیز حضور خود را در فضای ادبی اعلام می‌کنند و هواداران و مخالفانشان نیز به همین‌سان دربارۀ شاعر موردنظر خود سخن می‌گویند. تنها پس‌از گذر زمان و به‌تدریج، درباب هنر و جایگاه هر شاعر، در قیاس با شاعران دیگر نوعی اجماع حاصل می‌شود. همین اجماع نیز دستخوش تحولات و دگرگونی‌های بسیار می‌شود و همواره ثابت نمی‌ماند»
به نوشته جعفری جزی، سخن اصلی این کتاب آن است که شاعران در تاریخ ادبیات جایگاه ثابتی ندارند و منزلت ادبی آنها تحت تأثیر عوامل مختلف تغییر می‌کند و این ویژگی به شاعران معاصر اختصاص ندارد و در همه دوره‌های تاریخ ادبیات شاهد چنین تغییری هستیم، چنانکه شاعران بزرگ و نام‌آشنای ادبیات کهن نیز از این تغییر جایگاه برکنار نمانده‌اند. افزون بر این موضوع، در این کتاب به مسئلۀ مفاخره‌ها و ازخودگفتن شاعران و اظهارنظرهایشان درباره سرایندگان پیشین و معاصر نیز پرداخته شده است.
مؤلف با پیش چشم داشتن برآیند مجموعه‌ای از نظریه‌های ادبی مانند نظریۀ فروید دربارۀ آفرینش هنری به منزلۀ تعصید و والایش و اعتقادش مبنی‌بر اینکه جدال درونی هنرمند بر اثر خودشیفتگی و من بزرگ اوست، همچنین دیدگاه تی. اس. الیوت درباره رویارویی دیالکتیک استعداد فردی و خلاق شاعر با سنّت ادبی مستقر، نظریه مشهور هارولد بلوم درباره «اضطراب تأثیر»، نظریه دریافت هانس روبرت یاوس و نقد خواننده‌محور استنلی فیش و سرانجام منطق گفت‌وگویی میخاییل باختین و نظریۀ ژولیا کریستوا درباب بینامتنیّت، نتیجه گرفته است که «تاریخ ادبیات تاریخ تداوم خطّی و سیر مستقیم تحولات ادبی نیست، بلکه تاریخ تحول نحوه دریافت و قبول آثار ادبی در اجتماع است و در این فرآیند عوامل گوناگونی نقش دارند: خود شاعران، آثار آفریده آنان، خوانندگان شعر و بستر اجتماعی».
جعفری جزی کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه را در ۱۶ فصل سامان داده است.
در فصل نخست به «شگردهای اعلام حضور شاعران»، در فصل دوم به «تغییر جایگاه شاعران»، در فصل سوم به «شعر کهن در عصر جدید»، در فصل چهارم به «شعر عصر مشروطه»، در فصل پنجم به «درآمدی بر دوره معاصر»، در فصل ششم به «شعر عصر رضاشاه»، در فصل هفتم به «اشاره‌ای به شعر معاصر پس‌از شهریور ۱۳۲۰» پرداخته است و فصل‌های هشتم تا داوزدهم را به‌ترتیب به بررسی شعر نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد اختصاص داده است. در فصل سیزدهم نیز با عنوان «دو پیوست دربارۀ فروغ فرخزاد» درباب سال دقیق نشر کتاب اسیر و زندگی‌نامۀ ادبی فروغ فرخزاد سخن گفته شده است. فصل چهاردهم به «نبرد بوطیقایی در میدان نوگرایی»، فصل پانزدهم به «فاصله گرفتن شعر نو از حوزۀ پیشنهادی نیما» و فصل شانزدهم به «عصر نیماهای خیالی» اختصاص یافته است. نمایه اعلام و موضوعات نیز پایان‌بخش کتاب است.
کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحوّل شعر فارسی، تألیف مسعود جعفری جزی، در ۴۰۶ صفحه و با قیمت ۳۶۰ هزار تومان از سوی نشر نیلوفر منتشر شده است.
نظرات