سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «حمله گرگ‌ها» تالیف امیرمحمد عباس‌نژاد با حضور محسن شاهرضایی منتقد و عضو هیئت علمی دانشگاه، حسن بهشتی‌پور منتقد، حجت‌الاسلام خوب‌نژاد رئیس موسسه پیام آزادگان با دبیری فرزانه قلعه‌قوند معاون پژوهشی موسسه در سلسله نشست‌های «خوانش افتخار» دوشنبه ۱۵ مردادماه برگزار شد.

امیرمحمد عباس‌نژاد گفت: درباره این فرد هیچ منبعی نبود و از سخت‌ترین سوژه‌هایی بود که درباره‌اش پژوهش و مصاحبه کردم. به نوعی سوژه هم برایم جذاب بود، چون ناشناخته بود و درباره‌اش منبع به سختی پیدا می‌شد. من طی کارهایی که انجام دادم دو بار در چنین مخصمه‌ای گیر افتادم؛ نخست زمانی که شیخ ماجد سلیمان اسیر لبنانی در کتاب «شبیه دیوارها» را نوشتم و دیگری این اثر.

او افزود: مشکل من در رابطه با شیخ ماجد نبودن هیچ پرونده‌ای درباره این فرد حتی در ستاد آزادگان بود و حتی نامه‌ای درباره او وجود نداشت. اما خودش نامه‌هایش را نگه داشته بود. همچنین درباره علی شط نیسانی که خاطرات بسیار عجیبی داشت، اما نتوانست آنها را بیان کند. من با صحبت با دوستانش و کتاب‌هایی که چاپ شده، توانستم خاطرات او را به دست بیاورم.

این پژوهشگر عنوان کرد: این کتاب برایم ارزش خاصی دارد، چون از لابه‌لای خاطراتی که گفته نشده خلبانان از زندان الرشید، بند هارون و مخزن‌هایی که در عراق که کسی از آنها اطلاع نداشت، به دست آمد. به علاوه جزئیاتی که با پژوهش به کتاب افزوده شد. از این رو خاطرات خلبان نیسانی از آن لحاظ ارزش افزوده دارد، چون توانست از آن ۵۸ خلبانی که در زندان عراق بودند، اطلاعات جدیدی ارائه کند.

محسن شاهرضایی، منتقد در بخش دیگری از این برنامه گفت: سال ۱۳۵۲ میان ایران و عراق اختلافاتی روی داد که به یک جنگ یا تنش یک هفته‌ای منجر شد. درباره این جنگ منابع زیادی موجود نیست و برای موضوع کتاب «حمله گرگ‌ها» نیاز به مصاحبه است که شاید همه جزئیات هم درنیاید. در متن کتاب بعضی حفره‌ها وجود دارد.

او ادامه داد: کتاب در هفده بخش تدوین شده که عنوان ندارد و نیاز هم نیست. چون هر بخش کوتاه است این ویژگی سبب می‌شود که مخاطب به راحتی آنها را بخواند. هر چند نثر کتاب خواندنی و جذاب است و مخاطب را خسته نمی‌کند و زوایای پرداختن به زندگی شخصی و دوران اسارت راوی خیلی خوب دیده شده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه عنوان کرد: در این اثر به مباحثی پرداخته شده که شاید کمتر در کتاب‌های مربوط به آزادگان و اسارت آمده است. کتاب از نگاه یک ستوان ارتش روایت می‌شود که در حال حاضر سرهنگ است و کاش روی جلد کتاب درجه نظامی هم می‌آمد. از این رو اسارت از نگاه یک ارتشی است که در زندانی است که سایر زندانیان هم ارتشی هستند.

محسن شاهرضایی گفت: کتاب نمایه دارد که جزو امتیازات کتاب به شمار می‌آید. در صفحات پایانی کتاب جدولی از اسامی دوستان سرهنگ شط نیسانی آمده که تا به حال ندیده‌ام سایر مولفان چنین ابتکاری را انجام دهند. به گفته مولف، این افراد زندانیانی هستند که در زمان جنگ در عراق اسیر بودند و تا کنون کمتر درباره آنها صحبت شده یا اثری به خاطرات آنها اختصاص داده شده است.

او افزود: با مطالعه کتاب متوجه می‌شوید که ارتشی‌ها چه قدر به کشور و انقلاب و امام خمینی (ره) وفادار بودند و این جای افتخار دارد که خلبانان ارتش تا این اندازه سختی اسارت را تحمل کردند و به ارزش‌های کشور دلبستگی داشتند و کوتاه نیامدند.

این پژوهشگر اظهار کرد: در کتاب از بعضی همبندان خلبان نیسانی سخن به میان آمده که فوق‌العاده در اسارت خلاق بودند. به نوعی رفتاری که داشت به سایر اسرا روحیه می‌داد. هر چند به نظرم نیسانی سعی کرده کمتر از خاطرات تلخش بگوید و بیشتر به بخش دیگری از آنکه روحیه بخش است، اشاره کند. هر چند برخی از ناملایمات در کتاب آمده اما به نظرم باز هم جا داشت که از دشواری‌های اسارت سخن به میان بیاید.