به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عممی کشور شنبه (۲۷ مردادماه) با حضور خبرنگاران در ساختمان ستاد مرکزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با تشریح اقدامات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ۳۲ ماه گذشته و برگزاری ۲۳ نشست با اهالی رسانه‌های تهران و شهرستان‌ها در طول مدتی که دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بود، اظهار کرد: در شروع فعالیت، نخست در بخش زیرساخت نکاتی را مورد توجه قرار دادم. قانون تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، پیگیری آیین‌نامه اجرایی قانون تاسیس نهاد کتابخانه‌ها و دنبال کردن موارد تقنینی از موارد زیرساختی بود که در این دوره پیگیری شد. در ابتدا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قانون اصلاح نهاد را مطرح کردم. این قانون اصلاح شد و در نوبت طرح در صحن علنی مجلس رسید اما متاسفانه نوبت به تصویب این قانون در صحن مجلس نرسید. این قانون تاسیس کتابخانه‌های عمومی کشور آیین‌نامه اجرایی نهاد کتابخانه‌ها در هیئت‌دولت و امور تقنینی مربوط، به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بود که باید از نظر اجرایی در دولت و مجلس پیگیری می‌شد.
وی افزود: طرح اصلاح قانون تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، به دلیل تراکم طرح‌ها به صحن علنی مجلس یازدهم راه پیدا نکرد. کار کارشناسی مفصلی را با همکاری نهاد کتابخانه‌ها، مرکز پژوهش‌های مجلس و کمسیون فرهنگی مجلس با هدف اصلاح این طرح انجام شد. برای تصویب آن نیازمند طرح مجدد آن در کمیسیون فرهنگی مجلس هستیم. امیدواریم با توجه به حضور تعدادی از اعضای هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس قبل، این طرح در مجلس دوازدهم تصویب شود.
وی با اشاره به آیین‌نامه اجرایی قانون نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در هیئت‌دولت سیزدهم اظهار کرد: با توجه به زمان‌بَر بودن قانون تاسیس نهاد، پیش‌نویس آیین‌نامه اجرایی نهاد کتابخانه‌های عمومی را در دستور کار قرار دادیم. در همین زمینه یک پیش‌نویس نوشته شد و بعد از بررسی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این پیش‌نویس به کمسیون اجتماعی فرهنگی دولت ارسال و کلیات آن تصویب شد.
رمضانی عنوان کرد: در کمسیون اجتماعی و فرهنگی پیش‌نویس و مفاد و کلیات، بحث و بررسی شد، حتی یک‌بار در صحن علنی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیئت‌دولت مطرح شد اما نکته اساسی این است که اداره امور استخدامی معتقدند، ساختار نهاد کتابخانه‌های عمومی در بخش ساختار استانی باید مستقیم زیرنظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت کند و مستقل از نهاد باشد که البته شدنی نیست؛ البته با رای شورای حل اختلاف معاونت حقوقی و انسانی هیئت‌دولت، مسئله ساختاری این قانون حل شد. دوستان در سازمان امور استخدامی معتقدند بخشی از ساختار نهاد کتابخانه‌ها از حیث مدیریتی باید زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد که از نظر نهاد کتابخانه‌ها و وزارت ارشاد شدنی نیست که البته این موضوع نیز حل شده است.
رمضانی با اشاره به دستور رئیس دولت سیزدهم درباره بحث دسترسی مردم به کتاب و پیگیری، معیشت کتابداران عنوان کرد: مکاتبات مفصلی درباره حقوق کتابداران در سطوح مختلف دولت انجام شد و بخشی از مسایل و احکام امور استخدامی و حقوقی کتابداران، به‌خصوص در حوزه مناطق کمتر توسعه‌یافته، مرزی و جنگی که اعمال نشده بود، لحاظ شد. همه مصوبات دولت و مصوبات سازمان امور استخدامی کشو در بخش احکام به‌طور کامل اجرا شده است اما در بخش مزایا به دلیل تنگناهای مالی مشکلاتی داشتیم اما از نظر پیگیری وضعیت معیشت کتابداران جدیت و تداوم خوبی در این زمینه وجود دارد. در دولت جدید با توجه به شواهد و برنامه‌ها و معرفی آقای صالحی به‌عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارائه برنامه‌های او زمینه پیگیری برنامه‌های کلان و برزمین مانده وجود دارد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه بیش از ۱۲ مورد از احکام و مسائل معیشتی کتابداران در قالب احکام امور استخدامی در این دوره لحاظ شده است و آخرین آن افزایش ضریب حقوقی برای همکاران کتابدار بود که انجام شد، عنوان کرد: اخرین مورد در نشست جلسه کاغذ و نشر نمایشگاه کتاب با حضور معاون اول رئیس جمهور بود که موضوع معیشت کتابداران پیگیری شد. بعد از آن نیز دستور آقای مخبر در مقام سرپرست ریاست جمهوری درباره کتابداران انجام شد.
رمضانی با بیان اینکه یکی از اولویت‌های مهم نهاد کتابخانه‌ها شناسایی موقعیت نهاد کتابخانه‌ها به دستگاه‌ها نهادها و مسئولان کشور است، عنوان کرد: جلسات انجمن کتابخانه‌های عمومی در این دوره در سطح استان و شهرستان‌ها به‌طور منظم برگزار شد؛ چراکه این جلسات پیش برنده برنامه‌های کتابخوانی و نهاد کتابخانه‌های عمومی است. در برگزاری این جلسات، استانداران نقش مهمی داشتند که با شناخت و ملاقات‌هایی که با استانداران مختلف انجام شد، این مهم نیز پیش رفت.
وی با اشاره به اینکه این حجم از توجه به کتاب و کتابخوانی از سوی رئیس دولت سیزدهم و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بی‌سابقه بود، گفت: همراهی با نهادهای فرهنگی و اجتماعی حاصل نمی‌شد اگر این همراهی‌ها محقق نمی‌شد. شخص رئیس جمهور شهید در گفت‌وگوهای تلویزیونی و بازید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بارها از بحث کتابخانه‌های عمومی یاد کردند اما برای انجام فعالیت‌های فرهنگی چاره‌ای جز شناساندن ظرفیت فرهنگی ازجمله کتابخانه‌های عمومی به مسئولان و دستگاه‌های دیگر نداریم.
رمضانی با اشاره به افزایش عضویت در کتابخانه‌های عمومی اظهار کرد: سال ۱۴۰۰ که همزمان با کرونا بود، ۷۵۵ هزار نفر عضو کتابخانه‌های عمومی بودند اما این رقم سال ۱۴۰۳ به بیش از ۲ میلیون و۵۰۰ هزار نفر رسیده است. در بخش تامین منابع، ابتدای دولت، ۴۵ میلیون کتاب در کتابخانه‌ها داشتیم که به بیش از ۵۵ میلیون رسیده علاوه‌براین هزار و ۶۸۰ کتابخانه نهادی د داشتیم که به ۲ هزار ۷۷۹ کتابخانه نهادی رسیده است. از شهادت آقای رئیسی تاکنون ۲۰ باب کتابخانه به مجموعه کتابخانه‌های کشور اضافه شده است. در شروع دولت، ۶۰ باب سالن مطالعه داشتیم که این تعداد به ۱۳۷ سالن رسیده است.
وی افزود: در ابتدای دولت سیزدهم، ۲۴ باب کتابخانه خصوصی داشتیم که این تعداد به ۴۳ باب افزایش پیدا کرده است. در بخش افتتاح کتابخانه‌های مرکزی، کتابخانه مرکزی بندرعباس، اراک و رشت در مرز تحویل به نهاد کتابخانه‌های عمومی هستند در بخش آمار کتابخانه‌های سیار در ابتدا ۲۴ کتابخانه سیار وجود داشت که این تعداد به ۵۵ کتابخانه سیار رسیده؛ البته با دستور رئیس جمهور و ابلاغ وزیر صمت ۲۰۰ کتابخانه سیار قرار است به ناوگان نهاد کتابخانه‌ها اضافه شود که در آستانه اجرایی شدن قرار دارد.
رمضانی با اشاره به تداوم ساخت همه پروژه‌های عمرانی با پیشرفت بیش از ۵۰ درصدی، گفت: تقریباً ۸۰ درصد کتابخانه‌های مرکزی استان‌ها در آستانه افتتاح هستند. از این کتابخانه‌ها می‌توان به کتابخانه مرکزی اراک، رشت و بندرعباس اشاره کرد که در مرحله تحویل به نهاد کتابخانه‌های عمومی قرار دارند. در دولت سیزدهم، در مجموع ۱۶۲ کتابخانه به مجموع کتابخانه‌های کشور اضافه و ۱۸ کتابخانه نیز بازطراحی و بازگشایی شد.
وی با بیان اینکه متوسط سن مدیران کل استاتی و ستادی کتابخانه‌های عمومی، ۴۴ سال است، گفت: حدود ۲۰ درصد مدیران کل استان‌ها و ۶۰ درصد از همکاران در نهاد کتابخانه‌های عمومی خانم‌ها هستند؛ البته در این بخش نگاهمان جنسیتی نبود و کارآمدی، مهم بود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به ۳۰ سفر استانی در طول ۳۲ ماه گذشته و دیدار و گفت‌وگو با ۸۰ درصد همکاران اظهار کرد: تقریباً با تمام استانداران، نمایندگان مجلس و ائمه جمعه در قالب چهار هزار ملاقات و بازدیدهای استانی صحبت کرده ام و تلاش کردیم نهاد را به دستگاه های دیگر معرفی کنیم.
رمضانی با بیان اینکه در هیچ دوره‌ای سابقه نداشته جلسات هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هر فصل به‌طور منظم برگزار شود، گفت: در دولت سیزدهم بعد از ۲۰ سال این جلسات به‌طور منظم برگزارشد. تصویب برنامه بودجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشوردر هیئت امنای نهاد کتابخانه موجود است و اکنون ۳ سال است که نهاد کتابخانه‌ها برنامه بودجه مصوب دارد و انشالله اجرای این بودجه با تصویب هیئت‌امنا اجرایی شود.
وی افزد: سال ۱۴۰۳ تصویب برش استانی برنامه بودجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در هیئت‌دولت به تصویب رسید که انشالله نتایج آن را خواهیم دید.
وی با اشاره به فعالیت ۶۰۰ محفل ادبی بزرگسال، ۱۰۰ محفل قرآنی و ۱۰۰ محفل کودک و نوجوان ادبی در کشور در حال فعالیت هستند، گفت: توجه ویژه نهاد کتابخانه‌های عمومی به بحث کتابخانه‌های کودک و نوجوان ازجمله تقویت انتشار کتاب «هُدهُد سفید»، ساخت برنامه هدهد سفید و توجه به منابع حوزه کودک و نوجوان را در کتابخانه‌های عمومی در اولویت قرار دادیم؛ همچنین تلاش کردیم در تامین منابع، نظر کودکان و نوجوانان را در اولویت خرید قرار دهیم.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افزود: برنامه‌های مختلف ملی استانی و کشوری مانند برگزاری جشنواره هدهد سفید، هفته کتاب، دو سالانه «کارتون کتاب» که به تناوب در کتابخانه‌ها برگزارشد نمونه‌ای از توجه به حوزه‌های مختلف فرهنگ در بخش کتابخانه‌ای است.
رمضانی با اشاره به پیگیری تامین زیرساخت‌های نرم‌افزاری در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: بحث تکمیل شبکه فناوری اطلاعات نهاد در بخش به‌روزرسانی نرم‌افزارهای مدیریتی نهاد کتابخانه‌ها و ایجاد سکو و اپلیکیشن اعضای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور که امیدواریم تا دو ماه دیگر به بهره‌برداری برسد ازجمله فعالیت‌های دیگری بود که در این دوره در بخش نرم‌افزاری دنبال شد.
وی با اشاره به رونمایی از نرم‌افزار جامع نهاد کتابخانه‌ها تا دو ما آینده بیان کرد: در این قالب جدید همه ایرانیان با کد ملی، عضو مخزن کتابخانه‌های عمومی کشور می‌شوند و برای دریافت خدمات بیشتر باید علاوه‌بر نرم‌افزار در کتابخانه‌های عمومی فعالیت داشته باشند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به طراحی وب «جی آی اس» و سامانه جی آی اس که با هدف توسعه عادلانه کتابخانه‌های عمومی کشور طراحی شده، افزود: قرار است نسخه نهایی این سامانه تا شهریورماه با همکاری دانشگاه تهران رونمایی شود. توسعه کتابخانه‌ها براساس سند آمایش سرزمینی هدف این سامانه است؛ مقرر شده در لایه نخست، کتابخانه‌های نهاد و در فاز بعدی همه کتابخانه‌های عمومی به سامانه اضافه شود.
رمضانی با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور براساس نظر سازمان استاندارد، مسئول اجرای طراحی استاندارد کتابخانه‌های عمومی در کشور است، افزود: نهاد کتابخانه‌ها، اکنون در مرحله طراحی استاندارد برای کتابخانه‌های سیار است.
وی با بیان اینکه نتایج پیمایش عادت مطالعه ایرانیان را در وقت مقتضی منتشر خواهیم شد، ادامه داد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش پژوهش سند ملی خواندن و پیمایش عادت مطالعه ایرانیان را انجام داد؛ زیرا معتقد است سرانه مطالعه آمار و رقم دقیقی ارائه نمی‌دهد.
دبیرکل نهاد کتاخانه‌های عمومی کشور گفت: در حوزه کتاب و کتابخوانی، عمل به سند ملی خواندن بسیار پیش برنده خواهد بود. درباره ضمانت اجرایی این سند باید گفت، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌مثابه قانون است و ضمانت اجرایی که برای سایر قوانین وجود دارد، برای این سند هم وجود دارد. به نظرم رسانه‌ها و مطالبه‌گری آن‌ها مهم‌ترین عامل عمل به مفاد سند ملی خواندن است. سند ملی خواندن مبتنی بر «نیاز» و «واقعیت» و این تلاقی برای پیشبرد این سند بسیار مهم است.
رمضانی درباره استفاده از ظرفیت خیّران در ترویج کتابخوانی و توسعه کتابخانه‌های عمومی بیان کرد: در طول این دوره ۱۰۴ ساختمان و ۱۲ خودرو سیار به همت خیّران حقیقی و حقوقی به نهاد کتابخانه‌ها واگذار شد. در بحث استفاده از ظرفیت مشارکتی و خیّران، باید ایجاد مراکز مشاوره با همکاری کمیته امداد را یک کار مهم قلمداد کنیم. در بحث آسیب‌های اجتماعی ایجاد مراکز مشاوره، اتفاق مهمی بود که با توجه به قیمت جلسات مشاوره روانشناسی در کشور جلسات مشاوره ازطریق کتابخانه‌ها با قیمت مناسب و دسترسی بیشتر در اختیار مردم قرار بگیرد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به فعالیت نهاد کتابخانه‌ها در بخش بین‌الملل ازجمله همکاری با ایفلا گفت: در ایفلا ظرفیت خوبی برای همکاری وجود دارد؛ البته برخی از برنامه‌های ایفلا با فرهنگ ما منطبق است و برخی منطبق نیست. سال گذشته در زمینه خواندن یک کرسی در ایفلا به‌دست اوردیم؛ البته برای کسب کرسی‌های موثرتر باید تحرک و فعالیت بین‌المللی بیشتری داشته باشیم؛ برای اینکه به ایران در ایفلا رای بدهند باید در حوزه کتابخانه خودمان و فعالیتمان را بیشتر معرفی کنیم. در بخش معرفی و استفاده از ظرفیت‌ها باید مطالب زیادی ترجمه شود که از این نظر اعلام آمادگی می‌کنیم.
رمضانی با اشاره به اینکه از نظر سرانه مطالعه دچار «خود تحقیری» هستیم، ادامه داد: در جهان از حیث سرانه مطالعه و فضای کتابخانه‌ای و دسترسی در منطقه بسیار پیشرفته هستیم. از نظر تعداد کتابخانه‌ها بعد از ترکیه در منطقه اول هستیم. جمهوری اسلامی در حوزه توسعه کتابخانه یا تمرکزگرا نبوده بنابراین بهترین کتابخانه‌های کشور در روستاها، ایجاد شده‌اند. ۸۰۰ کتابخانه روستایی داریم.
وی با اشاره به سفر به روسیه گفت: می دانیم کتابخانه سن پطرزبورگ روسیه بعد از کتابخانه کنگره حرفی برای گفتن دارد. در این سفر به کتابخانه مرکزی تاتارستان کازان رفتیم، کتابخانه‌ای که در حد یک کتابخانه استانی ایران بود.
رمضانی عنوان کرد: کتابخانه اراک، بزرگترین کتابخانه عمومی در غرب آسیا یا خاورمیانه با ۱۸ هزار متر مربع است. با افتتاح این کتابخانه صاحب بزرگترین کتابخانه عمومی غرب آسیا خواهیم شد؛ البته ضعف‌هایی داریم، مثلاً تهران کتابخانه مرکزی ندارد و در این زمینه مکاتباتی بین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با شهردار تهران انجام شده است.
نظر شما