علیرضا عظیمیان، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به مهم‌ترین چالش‌های آموزش چاپ، عنوان کرد: یک‌سری مسائل به همه رشته‌ها برمی‌گردد و یک‌سری مخصوص صنعت چاپ؛ از چالش عمومی به فرهنگی که از قدیم بین مردم وجود داشته و هنوز هم وجود دارد مانند اینکه دانش‌آموزان برتر را به رشته‌های ریاضی فیزیک و تجربی هدایت می‌کنند و سایر دانش‌آموزان را به هنرستان‌ها اعزام می‌کنند، این موضوع به جایگاه آموزش هنرستان لطمه می‌زند.
وی ادامه داد: مسئله دیگر، سیستم آموزش‌های کتاب‌محور در آموزش و پرورش است؛ درحالی که در وزارت علوم، آموزش‌های استادمحور جریان دارد. کتاب‌های درسی اگر دقیق باشند، چالش کمتری داریم، تعدادی از کتاب‌ها مناسب و تعدادی چندان مطلوب نیستند؛ بنابراین در این زمینه چالش بزرگی داریم.
عظیمیان با بیان اینکه ناشناخته بودن این رشته در جامعه، یکی از چالش‌های مختص این رشته است، گفت: در استان تهران فقط یک هنرستان چاپ فعال است، البته طی سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای این موضوع شده تا با معرفی گسترده این صنعت، ورودی‌های بیشتری را به این رشته جذب کنیم. عده‌ای با شناخت کافی وارد این صنعت می‌شوند اما تلاش می‌شود این رشته را به گروه‌های بیشتری در جامعه آموزش بدهیم.
وی از امکانات و تجهیزات به‌عنوان یکی دیگر از چالش‌های آموزش صنعت چاپ نام برد و ادامه داد: نسبت به کل کشور در رشته چاپ، امکانات و تجهیزات بهتری داریم اما اگر بخواهیم استاندارد موضوع را در نظر بگیریم، باید بگویم که امکانات، متوسط است، در حوزه مواد مصرفی نیز در سال‌های اخیر به کمک فعالان صنعت چاپ مشکل خاصی نداریم.
چاپ؛ رشته‌ای متفاوت که نمی‌شناسند
عظیمیان با اشاره به چالش کمبود نیروی انسانی برای آموزش هنرجویان، توضیح داد: در ۱۰ – ۱۵ سال گذشته به ازای هر ۱۵ هنرجو، یک دبیر فنی و یک استادکار به همراه یک سرپرست کارگاه و انباردار داشتیم، اگر تعداد هنرجویان بیشتر می‌شد، تعداد دبیر فنی و استادکار هم افزایش پیدا می‌کرد، اما چند سالی است که این روند تغییر کرده است؛ به‌طوری که برای ۲۷ نفر هنرجو، یک دبیر فنی گذاشته‌اند و استادکار و انباردار حذف شده‌اند.
وی با بیان اینکه حذف این افراد اگرچه در برخی رشته‌ها چالش بزرگی نیست، اما در رشته چاپ، مسئله و دغدغه مهمی است، گفت: غیر از اینکه کیفیت آموزش کاهش پیدا می‌کند، خطراتی که ممکن است دانش‌آموزان را تهدید کند افزایش پیدا می‌کند، یکی – دو دستگاه بیشتر نداریم و وقتی تعداد هنرجویان زیاد باشد، شرایط آموزش سخت می‌شود؛ بنابراین باید تدابیر مختلفی برای آن بیندیشیم.
عظیمیان ادامه داد: شرایط جامعه، مهم است، این دانش‌آموزان با نسل گذشته خیلی فرق می‌کنند، همه آن‌ها با تلفن همراه هوشمند خود، دائم به اینترنت متصل هستند، صبور نیستند و خیلی زود می‌خواهند به نتیجه برسند و مداومت و پشتکار آن‌ها خیلی زیاد نیست، اما سعی می‌کنیم با دعوت از فعالان موفق صنف در عرصه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی، روحیه آن‌ها را مضاعف کنیم.
به‌گفته وی، البته گاهی هنرجویان بعد از ورود به هنرستان، دچار افت تحصیلی می‌شوند، همه دانش‌آموزان در۶ سال نخست ابتدایی، نمره ندارند و ارزشیابی آن‌ها به شکل توصیفی است، در مقاطع بالاتر که نمره مهم می‌شود، شاهد دانش‌آموزانی با سطوح مختلف هستیم که اغلب آن‌ها در پایه درس ریاضی ضعیف هستند.
عظیمیان با بیان اینکه گاهی شرایط بد اجتماعی و مشکلات خانوادگی و جدایی پدر و مادرها و شرایط بد اقتصادی و معیشت خانواده‌ها نیز بر درس بچه‌ها اثر می‌گذارد، عنوان کرد: در بسیاری از موارد شاهدیم که این موضوعات موجب می‌شود ۱۵ تا ۲۰ درصد بچه‌ها ترک تحصیل کنند، زیرا انگیزه‌ای برای درس خواندن ندارند؛ می‌بینند در خانواده‌هایشان، فارغ‌التحصیلان بیکار زیاد هستند و همین مسئله بر روحیه بچه‌ها اثر می‌گذارد.
تضمین آینده شغلی در چاپخانه‌ها
مدیر گروه چاپ هنرستان امام صادق (ع) همچنین با ارائه ارزیابی از وضعیت آموزش صنعت چاپ، توضیح داد: متاسفانه وضعیت آموزش صنعت چاپ خیلی خوب نیست و حتی می‌توان گفت که اسفناک است، اگر سطوح آموزشی را به شکل یک هرم در نظر بگیریم، در قاعده هرم که از هنرستان‌ها شروع می‌شود، هرچه به سمت راس هرم حرکت می‌کنیم، باید تعداد کمتر و تخصص‌ها بیشتر و بهتر باشد.
وی افزود: تعداد محدودی هنرستان چاپ در کل کشور داریم، درحالی که در گذشته سه تا چهار دانشگاه چاپ داشتیم که دانشجو جذب می‌کردند. در تهران اگر ۲۰ نفر هنرجوی چاپ دیپلم می‌گرفتند، از سوی دیگر حدود ۳۰۰ نفر ورودی برای رشته چاپ داشتیم و این هرم برعکس شده است.
عظیمیان با بیان اینکه در حوزه آموزش، «چاپ» و «گرافیک» را از هم جدا کرده‌اند، گفت: در برخی هنرستان‌ها چاپ دستی و گرافیک آموزش می‌دهند، اما در آموزش‌ها از چاپ صنعتی و ماشین‌آلات خبری نیست. تعداد هنرستان‌هایی که چاپ را به صورت صنعتی و حرفه‌ای آموزش می‌دهند، بسیار کم است و در دانشگاه‌ها نیز وضعیت همین‌گونه است.
به گفته وی، آموزش در صنعت چاپ وضعیت جالبی ندارد، باید به قاعده هرم بپردازیم و برای صنعت چاپ، هنرستان‌ها را افزایش دهیم یا تجدیدنظر کلی انجام شود، زیرا کسانی که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند در رده‌های پایین چاپخانه مشغول کار نمی‌شوند؛ درحالی که این نیاز هر چاپخانه به یک یا دو مدیر و حدوده ۱۰ تا ۱۵ نفر تکنسین و این موضوع در حوزه آموزش صنعت چاپ دیده نمی‌شود.
عظیمیان همچنین درباره استفاده از ظرفیت فارغ‌التحصیلان در صنعت چاپ، گفت: دانش‌آموزان بعد از دیپلم یا باید به خدمت سربازی بروند یا به دانشگاه بروند، در این حوزه اگر صنعت بتواند با سازمان نیروهای مسلح ارتباط بگیرد و بچه‌ها دوران آموزشی را در پادگان‌ها سپری کنند و سپس دوره خدمت خود را در مراکز چاپ سپری کنند تا از ظرفیت، دانش و توان این نیروهای جوان به درستی استفاده شود.
وی ادامه داد: وقتی بچه‌ها در محیط کار باشند، هم حقوق می‌گیرند و هم می‌توانند تجربه خود را ارتقا دهند. این موضوع برای سرباز وظیفه خیلی خوب است، در این میان چاپخانه‌های بزرگ می‌توانند نخبگان را برای حضور در دانشگاه‌ها بورسیه کنند، با این کار هم آینده شغلی آن‌ها تضمین می‌شود و هم تشویقی برای آن‌ها خواهد شد تا جذب صنعت شود.
مدیر گروه چاپ هنرستان امام صادق (ع) با بیان اینکه بچه‌ها همه دوست دارند که بعد از تحصیل در چاپخانه‌ها جذب شوند، گفت: یکی از چالش‌های مهم امروز صنعت چاپ کمبود نیروی حرفه‌ای و تخصصی است، با توجه به شرایط اقتصادی، خیلی از بچه‌ها دوست دارند که به سراغ شغل‌های ساده بروند و کمتر سراغ مراکز صنعتی می‌روند، اما در عین حال، وضعیت به‌گونه‌ای است که بازار کار برای جذب فارغ‌التحصیلان مهیا است.
نظر شما