به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شهرکرد، نخستین پیش‌نشست همایش بزرگداشت حسین پژمان بختیاری به مناسبت زادروز این ادیب معاصر عصر سه‌شنبه ۶ آذر ماه به میزبانی مرکز پردیس باهنرِ دانشگاه فرهنگیان شهرکرد، با حضور استادان حوزه ادبیات، پژوهشگران، دانشجویان و دوستداران شعر و ادب فارسی برگزار شد.

در این پیش‌نشست احمد فرهادی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی چهارمحال و بختیاری، از تمدید زمان برگزاری همایش خبر داد و اظهار داشت: با توجه به استقبال بی‌نظیر از این برنامه، همایش اصلی در تاریخ ۸ اسفند ماه برگزار خواهد شد و آخرین زمان ارسال مقالات نیز اول اسفند ماه تعیین شده است.

احمد فرهادی در ادامه به نقش حیاتی کتابخانه‌ها در معرفی مفاخر و بزرگان پرداخت و افزود: کتابخانه‌ها فراتر از مکانی برای امانت کتاب، به عنوان مراکزی فرهنگی و آموزشی شناخته می‌شوند که با فراهم کردن منابع و مستندات ارزشمند و برگزاری برنامه‌ها و همایش‌های مختلف، می‌توانند در معرفی بزرگان ادبیات و فرهنگ کشور نقش بسزایی داشته باشند و این همایش‌ها فرصتی مناسب برای گردهمایی پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات و تاریخ است تا با تبادل نظرات و تجربیات خود، شناخت بهتری از بزرگان و مفاخر فرهنگی داشته باشند.

وی با دعوت از تمامی پژوهشگران و علاقه‌مندان برای ارسال مقالات خود افزود: این همایش فرصتی مناسب برای ارائه تحقیقات و مقالات علمی است. امیدواریم با همکاری شما، بتوانیم این همایش را به بهترین نحو برگزار کنیم و سهمی در معرفی و شناسایی بزرگان ادبیات و فرهنگ استان و کشورمان داشته باشیم.

در ادامه اصغر شهبازی، دکتری زبان و ادبیات فارسی و مدیرگروه این رشته در دانشگاه فرهنگیان به تفصیل درباره زندگی و آثار حسین پژمان بختیاری صحبت کرد و بیان داشت: حسین پژمان بختیاری در سال ۱۲۷۹ هجری شمسی متولد شد و در سال ۱۳۵۳ وفات یافت. پدر وی از خوانین بختیاری و مادرش، عالم تاج قائم مقامی، نوه قائم مقام فراهانی بود. این اتصال به دو خاندان بزرگ بختیاری و قائم مقام فراهانی، جایگاه ویژه‌ای به حسین پژمان بختیاری بخشیده است.

وی افزود: پژمان بختیاری در دوره‌ای مهم از تاریخ ایران به دنیا آمد و در زمان‌های حساس تاریخی از جمله انقلاب مشروطه، جنگ جهانی اول و کودتای رضا شاه، زندگی کرده است. وی در ۲۰ سالگی آغاز به شاعری کرد و در رده شاعران سنت‌گرای معاصر قرار گرفت. او در کنار شاعرانی همچون پروین اعتصامی و شهریار، به عنوان یکی از شاعران برجسته این سبک شناخته می‌شود. اشعار وی دارای زبان و احساس همچون شعر شهریار است و در برخی موارد از شهریار فراتر می‌رود.

شهبازی تصریح کرد: پژمان بختیاری اولین مجله پست ایران را منتشر کرده و کتاب تاریخ پست ایران را نوشته است. همچنین وی در زمینه شعر عامه بختیاری و ترجمه از زبان فرانسه نیز آثار برجسته‌ای دارد.

مدیرگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان در ادامه به برخی از اشعار و تصحیحات پژمان بختیاری اشاره کرده و بیان داشت: پژمان در برخی موارد در تصحیح دیوان حافظ برتر از علامه قزوینی عمل کرده است. غزل‌های تصحیحی حافظ توسط پژمان با دیوان تصحیح شده توسط علامه مقایسه شده و تفاوت‌های قابل توجهی داشته‌اند.

در ادامه این نشست روح‌الله کریمی کیارسی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان نیز با اشاره به زندگی پژمان بختیاری به بخش‌هایی از دشواری‌های زندگی این ادیب معاصر پرداخت و افزود: پژمان در سال اول زندگی‌اش با دشواری‌های زیادی روبرو بود. مادر وی که اهل فراهان استان مرکزی بود، از پدرش که خان بختیاری بود، جدا شد و به تهران رفت. پدر پژمان که یک مرد نظامی بود، نمی‌توانست از او نگهداری کند و او را به زنان روستا سپرد.

وی افزود: پژمان با سختی‌های فراوانی بزرگ شد و تحت مراقبت پیرمرد مهربانی از دشتک قرار گرفت. او در شرایط سخت و با مصائب زیادی زندگی کرد. زندگی‌نامه پژمان بختیاری پر از لحظات تلخ و دلخراش است. او بارها در نوشته‌هایش به این لحظات اشاره کرده و تأثیرات عمیقی بر مخاطبان خود گذاشته است. پژمان مترجم، شاعر و نویسنده‌ای برجسته و عاشق زبان فارسی بود و این عشق به تمام معنا در آثارش نمود پیدا کرده است.

وی در ادامه به قسمتی از نثر زیبای پژمان اشاره کرد و گفت: پژمان در توصیف طبیعت بختیاری و مناظر زیبای آن، نثری بسیار دلپذیر و تاثیرگذار دارد. او با دقت و زیبایی، تصاویر طبیعی را به شکلی هنرمندانه به تصویر می‌کشد.

کریمی همچنین به تأثیر مناظر طبیعی بر روح و فکر پژمان اشاره کرد و گفت: دیدن مناظر طبیعی و زیبایی‌های بختیاری، تاثیر عمیقی بر روح و فکر پژمان گذاشت و او را به سوی شاعری سوق داد. پژمان با دقت به طبیعت نگاه می‌کرد و تصاویر زیبا و دلنشینی در قالب شعر از آن خلق می‌کرد.

وی افزود: پژمان بختیاری به دلیل عشقی که به زبان و شعر فارسی داشت، همواره به این زبان وفادار و ارادتمند سعدی و نظامی بود و آثار این بزرگان را تصحیح و ویرایش کرد. او دیوان حافظ و دیوان جامی را نیز تصحیح و منتشر کرد.

کریمی در پایان سخنان خود به اهمیت همایش‌های ادبی و فرهنگی اشاره کرد و گفت: این همایش‌ها می‌توانند نقش مهمی در معرفی بزرگان ادبیات و فرهنگ ایران ایفا کنند. ما امیدواریم با همکاری دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه شهرکرد و نهاد کتابخانه‌های عمومی استان چهارمحال و بختیاری، بتوانیم همایشی با کیفیت برگزار کنیم.

در نخستین پیش‌نشست همایش حسین پژمان بختیاری، رضا بهرامی، نویسنده و پژوهشگر نیز، به معرفی کتاب تألیفی خود با عنوان «زندگی و اشعار پژمان بختیاری» پرداخت.

رضا بهرامی با اشاره به علاقه‌مندی خود به پژمان بختیاری از دوران دبیرستان، اظهار داشت: از زمانی که اولین بار دیوان استاد پژمان را دیدم، به زندگانی و اشعار ایشان علاقمند شدم و از آن زمان به تحقیق و گردآوری اسناد و آثار این استاد بزرگ پرداختم. چون اهل دشتک هستم و زادگاه اصلی استاد پژمان و بستگان ایشان در دشتک بوده است، دسترسی بیشتری به اسناد و آثار ایشان داشتم.

این پژوهشگر تصریح کرد: این کتاب مجموعه‌ای تقریباً جامع درباره زندگی، آثار، اشعار، عکس‌ها و زندگانی استاد پژمان بختیاری است. البته این کتاب کامل نیست و ما همچنان به بررسی زندگی استاد پژمان ادامه می‌دهیم.

بهرامی با اشاره به نکات کریمی در این نشست، گفت: پژمان بختیاری از خاندان بزرگ خوانین بختیاری و قائم مقام فراهانی بوده است. پدرش، علی مراد خان، به تهران مهاجرت کرده و به دلایل سیاسی در تهران دختر خاندان قائم مقام فراهانی را به عنوان همسر دوم خود برگزید. مادر پژمان، عالم تاج قائم مقامی، اهل شعر و عرفان و علم بوده، اما این ازدواج به دلیل ناسازگاری‌ها پایان یافته است.

وی اظهار داشت: پدر پژمان نیز پس از چندی فوت کرد و در وصیت‌نامه‌اش آورده بود که پژمان باید برای تحصیل به اروپا برود، اما به دلیل مخالفت نامادری، او از تحصیل در اروپا بازماند و باز هم با مشکلات زیادی مواجه شد.

بهرامی در پایان تأکید کرد: این کتاب می‌تواند منبع خوبی برای علاقه‌مندان به زندگی پژمان بختیاری باشد.

گفتنی است؛ همایش ملی بزرگداشت حسین پژمان بختیاری توسط دانشگاه شهرکرد و اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی چهارمحال و بختیاری و با مشارکت مراکز معتبر دانشگاهی کشور، برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق وب‌سایت همایش‌های دانشگاه شهرکرد به آدرس http://conf.sku.ac.ir/pBakhtiari مقالات خود را ارسال کنند و مقالات برگزیده در ISC نمایه خواهند شد.