به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همایش ملی «فلسفه فرهنگ؛ با تأکید بر دیدگاه های آیت‌الله خامنه‌ای» چهارشنبه ۷ آذرماه به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه دزفولی، استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: بنده می‌خواهم در مورد تعامل فلسفه فرهنگ از منظر مقام معظم رهبری با شورای عالی انقلاب فرهنگی سخن بگویم. به تعبیری این سؤال را می‌خواهم از نگاه خودم پاسخ دهم که آیا می‌توان ادعا کرد که دستاورد شورای عالی انقلاب فرهنگی از زمان تأسیس تا به حال مبتنی بر فلسفه فرهنگِ امامین انقلاب بوده است یا خیر؟ طبیعتاً برای اینکه به این سؤال پاسخ دهیم باید ببینیم نگاه مقام معظم رهبری به فرهنگ چه نگاهی است، شورا چه کارهایی انجام داده و در نهایت تعامل و ارتباط این دو را بررسی کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به فعالیت‌های شورا پرداخت و در این باره گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی چند دسته کار انجام داده است. یک دسته اسنادی که نگاشته است مانند سند جامع علمی و دسته دیگر ساختارسازی است. به طور مثال جهاد دانشگاهی را شورا تصویب کرده است. دسته سوم از کارها و فعالیت شورا، راهبریِ این اسناد بوده است. به طور مثال نقشه مهندسی فرهنگی که مصوب شد، برش این نقشه در استان‌ها پیاده شد. کار چهارمی که شورا در این ۴۵ سال انجام داده بحث نظارت بوده است. شورا نسبت به مصوبات خود فی‌الجمله نظارت‌هایی را داشته است. البته اینکه نسبت به کل اسناد این نظارت صورت گرفته یا خیر باید در فرصتی دیگر سخن گفت. مطلب دیگری هم که جزو وظایف شورا بوده و رهبری هم روی آن تأکید داشته بحث رصد و شناخت مسئله‌ها است. کارهای رصدی هم در طول زمان کم و بیش انجام شده است.

خسروپناه در ادامه به فلسفه فرهنگ از منظر مقام معظم رهبری پرداخت و گفت: فلسفه فرهنگ به معنای چیستی فرهنگ است. اما فرهنگ ساحت دیگری دارد که چگونگی فرهنگ است و باید در جامعه‌شناسی فرهنگ و روان‌شناسی فرهنگ از آن سخن گفت. مقام معظم رهبری در سخنان خود هم به چیستی و هم به چگونگی فرهنگ پرداخته‌اند. جالب است که ایشان چگونگی فرهنگ را بیشتر مطرح کرده‌اند.

او افزود: قبل از اینکه ما بحثی را از منظومه فکری حضرت آقا استخراج کنیم باید به روشِ آن توجه کنیم. به نظر بنده بهترین روش، روشِ اجتهادی منظومه‌ای است. باید مراقب باشیم که بحث‌های مقام معظم رهبری را گزینشی و التقاطی مورد بررسی قرار ندهیم. مقام معظم رهبری می‌فرمایند فرهنگ نظامی از عقاید، ارزش‌ها، قوانین، مقررات و نقش‌های اجتماعی است. یعنی ذهنیت، خاطرات، اندیشه‌ها، ایمان و باورها، سنت‌ها، آرمان‌ها، علم، زبان، دین، آداب، معاشرت، ادبیات و هنر همه جزو حوزه فرهنگ به معنای عام است. ایشان در جای دیگری می‌گویند فرهنگ مجموعه سیال از عناصر ذاتی یک جامعه و بومی یک ملت است که بخشی از آن جوششی از نسل گذشته به نسل حاضر و بخشی دیگر ثمره تلاش نسل حاضر است. یعنی الزاماً فرهنگ پیوند با سنت گذشته ندارد. بخشی از فرهنگ در پیوند با گذشته و بخشی از آن محصول زمان حاضر است. فرهنگ ما از اسلام، ایران و غرب تأثیر پذیرفته است.

این استاد فلسفه اسلامی در پایان گفت: آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس فلسفه فرهنگ امامین انقلاب اسناد را نگاشته است؟ یا حداقل آیا کارهای فرهنگی‌ای که در شورا انجام شده مبتنی بر سیاست‌های کلان رهبری در حوزه فرهنگ بوده است؟ با عرض پوزش باید گفت که تفصیلا خیر. قطعاً افراد شورا با علم اجمالی نسبت به آن مباحث اسناد را نگاشته‌اند اما بعد از این مدت ما چیزی به نام سیاست‌های کلان فرهنگیِ حضرت آقا نداریم. ما به نظریه فرهنگ، الگوی حکمرانی فرهنگی و سیاست‌های کلان فرهنگی نیاز داریم. شورای عالی انقلاب فرهنگی که نباید سیاست‌های کلان بنویسد بلکه باید سیاست‌های معطوف به اجرا بنویسد. ما سیاست‌های کلان فرهنگی نداشتیم و هنوز هم نداریم. البته کارهایی در حال انجام است. برخی در شورا علم تفصیلی هم داشته‌اند اما هنوز ما سیاست کلانی در این حوزه نداریم. در حوزه عملکرد شورا اوضاع علم نسبت به فرهنگ بسیار بهتر است.