به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در هشتمین روز آذرماه ۱۴۰۳، محفلی برای گرامیداشت هشت فعال ادبیات کودک و نوجوان که در سال‌های اخیر درگذشته‌اند، برگزار شد.
محمود حکیمی، کیومرث پوراحمد، محمدعلی علومی، کورش صفوی، نیلوفر امرایی، بتول فیروزان، منیژه وکیلی و اکرم امینی، کسانی بودند که هر یک به شیوه‌ای، در حوزه ادبیات کودک و نوجوان فعالیت کرده بودند و نقشی داشتند.
در این مراسم فریدون عموزاده خلیلی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، ضمن خوشامدگویی به حاضران، بر اهمیت پاسداشت بزرگان ادبیات کودک و نوجوان تأکید کرد و گفت: شاید انجمن باید زودتر از این و بیشتر، از این عزیزان یاد می‌کرد و یادشان را گرامی می‌داشت. از همه شما سپاسگزارم و امیدوارم که ما توانایی و شایستگی لازم را داشته باشیم تا بتوانیم همیشه از نویسندگان و بزرگان‌مان و آن‌هایی که روح‌شان را در خدمت قلم گذاشته‌اند، یاد کنیم و پاسدار یاد آنها باشیم.
در ادامه، سیدعلی کاشفی خوانساری گفت: یکی از برنامه‌ها و سنت‌هایی که در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان وجود دارد، گرامیداشت یاد همکاران نویسنده است.
او افزود: در کنار برنامه‌های مختلف فرهنگی و آموزشی که در انجمن برگزار می‌شود، به‌مرور این برنامه‌ها با نام مشترک «یاد بعضی نفرات» جا افتاده و امروز چهارمین دوره آن در حال برگزاری است. همان‌طور که در خبر و پوستر مراسم مشاهده می‌کنیم، یاد ۸ نفر از همکاران و عزیزانی را که اخیراً از میان ما رفته‌اند، گرامی می‌داریم. فقدان این افراد به‌شدت احساس می‌شود و این حداقل کاری است که به پاس یک عمر دوستی، همکاری و همراهی از ما برمی‌آید. آنها از نظر سن‌وسال، سابقه و شرایط مختلف در موقعیت‌های متفاوتی قرار داشته‌اند؛ اما فقدان هر یک از آنها برای ما غم بزرگی است؛ خواه کسی باشد که سال‌های طولانی در این حوزه فعالیت کرده باشد یا فردی که در جوانی از میان ما رفته است و ما جای خالی او را احساس می‌کنیم. هدف اصلی امروز، ذکر یاد این عزیزان و بیان خوبی‌های آنها به صورت کوتاه و گذراست. به‌مرور درباره هر یک از این عزیزان صحبت خواهیم کرد.
دقایقی به یاد محمود حکیمی
سیدعلی‌محمد رفیعی، نویسنده و منتقد ادبی، درباره مرحوم محمود حکیمی، چهره نام‌آشنای ادبیات کودک و نوجوان کشور صحبت کرد. او گفت: حکیمی ایران‌دوست بود و مسلمانی معتقد. ایران را با اسلام می‌خواست؛ اما اسلامی که آگاهی، آزادی و عدالت با خود بیاورد.
رفیعی بر نقش بی‌بدیل حکیمی در ترویج ارزش‌های انسانی و عدالت‌خواهی تأکید کرد و یادآور شد که آثار حکیمی، مانند مجموعه «با پیشگامان آزادی»، همواره یادآور روحیه ایران‌دوستی و اخلاق‌مداری او هستند.
این نویسنده بیان کرد: حکیمی ایران‌دوستی بود که ایران را با اسلام آگاه، آزاد و عادلانه می‌خواست. آگاهی، عدالت، رفاه، و سربلندی ایران، کلیدواژه آثارش بودند. او نه‌تنها می‌نوشت، بلکه همیشه بیشتر می‌خواند و می‌آموخت. آثارش ساده اما آگاهی‌بخش بودند و نوجوانان را به تأمل و آگاهی دعوت می‌کرد. مرحوم حکیمی، هنرمندی بود که معنویت و اخلاق را در آثارش به جهان هدیه می‌داد.
دقایقی به یاد کیومرث پوراحمد
وحید نیکخواه آزاد، نویسنده و فیلم‌ساز، با ذکر خاطراتی از همکاری با کیومرث پوراحمد، او را یکی از مهم‌ترین کارگردانان و نویسندگان در حوزه ادبیات و سینمای کودک دانست و گفت: کیومرث پوراحمد چند ویژگی داشت: یکی از این ویژگی‌ها این بود که او بسیار آدم سمج و باپشتکاری بود و به همین خاطر، توانست این‌همه کار ماندگار را بسازد.
نیکخواه آزاد همچنین بر پیوند عمیق پوراحمد با ادبیات اشاره کرد و افزود: کیومرث، از فیلم‌سازی تا نوشتن، همیشه نگاهش به ادبیات بود و آثارش مثل «قصه‌های مجید» و «زنگ اول، زنگ دوم»، از مهم‌ترین اقتباس‌های ادبی ماست.
این نویسنده و فیلم‌ساز در بخش‌هایی از سخنان خود خاطرنشان کرد: پوراحمد، همیشه پیوندی عمیق با ادبیات داشت و بسیاری از آثارش الهام‌گرفته از کتاب‌ها بود. یادم است که می‌گفت، من کتاب می‌خوانم تا ببینم آیا می‌شود از آن فیلمی ساخت یا نه. «قصه‌های مجید» نمونه‌ای از هنرش در اقتباس و خلق روایت‌های ماندگار است. مرحوم پوراحمد، فردی پرانرژی بود که تا آخرین لحظه برای خلق آثار ماندگار تلاش کرد. از دست دادن او ضایعه‌ای بزرگ برای ادبیات و سینمای کودک و نوجوان بود.
دقایقی به یاد محمدعلی علومی
پسر مرحوم محمدعلی علومی درباره جهان‌بینی خاص پدرش و تأثیرات او سخن گفت. او با اشاره به دغدغه‌های انسانی مرحوم علومی عنوان کرد: زندگی هنرمندی مثل محمدعلی علومی پر بود از مشکلات و سختی‌ها؛ اما او همیشه در مقابل انبوه مشکلات زندگی، مقاوم و استوار بود و هرگز از آرمان‌هایش عدول نکرد.
او همچنین از آثار پدرش به‌عنوان منابعی غنی یاد کرد که ارزش‌های والای انسانی مانند ایستادگی، اتحاد و آزادگی را به نسل جوان منتقل می‌کند.
او افزود: پدرم همیشه آرمان‌های عدالت‌خواهانه را در آثار و رفتارش منعکس می‌کرد؛ او با همه مشکلات، هیچ‌وقت از مسیر آرمان‌هایش منحرف نشد. آثار او مخاطبان را به ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم دعوت می‌کرد. او به اصول اخلاقی و فرهنگی پایبند بود و زندگی ساده‌ای را برای نوشتن برگزید. ارث واقعی او برای ما، میراث معنوی ارزشمندی است که در کتاب‌هایش باقی مانده است.
دقایقی به یاد کورش صفوی
ندا عابد، نویسنده و روزنامه‌نگار و یکی از شاگردان کورش صفوی درباره او این‌طور صحبت کرد: اگر اقدام‌های مرحوم صفوی در تألیف و ترجمه نبود، شاید امروز چیزی به‌نام علم زبان‌شناسی در ایران نداشتیم.
او تأکید کرد که صفوی نه‌تنها زبان‌شناسی برجسته بود، بلکه با آثاری مانند ترجمه «دنیای سوفی» و کتاب‌های تألیفی متعدد، نسلی از دانشجویان را به علم زبان‌شناسی علاقه‌مند کرد. این روزنامه‌نگار افزود: صفوی، علاوه‌بر علم و دانش، با مهربانی و شوخ‌طبعی خود، شاگردانش را به زندگی امیدوار می‌کرد.
ندا عابد در بخش‌هایی از سخنان خود خاطرنشان کرد: آثار کوروش صفوی دریچه‌ای نو به نقد ادبی و زبان‌شناسی گشود. او دانش را به ساده‌ترین و شیواترین شکل ممکن به دیگران منتقل می‌کرد. صفوی عاشق آموزش و تربیت نسل‌های جدید بود و هوش و پیش‌بینی‌های دقیق او در بسیاری از موضوعات هنوز هم درخور توجه است.
دقایقی به یاد نیلوفر امرایی
اسدالله امرایی، مترجم باسابقه ادبیات کودک و نوجوان ایران و پدر نیلوفر امرایی با تأکید بر تأثیرگذاری فعالیت‌های دخترش گفت: نیلوفر غیر از ترجمه و نویسندگی، در پروژه‌های انسان‌دوستانه بسیار فعال بود. از تجهیز کتابخانه‌ها در مناطق دورافتاده تا کمک به کودکان محروم، همواره دغدغه اجتماعی داشت.
او ادامه داد: این روحیه انسان‌دوستی نیلوفر، نه‌تنها در خانواده، بلکه در جامعه نیز مشهود بود. یاد او همواره با مهربانی و کمک به دیگران همراه خواهد بود.
امرایی در بخش‌هایی از سخنان خود خاطرنشان کرد: نیلوفر همیشه مراقب من و خانواده بود و به ما توجه ویژه داشت. او در فعالیت‌های اجتماعی، از کمک به زلزله‌زدگان تا تهیه کتاب برای کودکان زندانی، بسیار فعال بود. کتابخانه‌هایی که نیلوفر در مناطق محروم ساخت، میراث ماندگار اوست. در زندگی نیلوفر، مهربانی و مسئولیت‌پذیری همیشه اولویت داشت. ما به الهام از خانم میرهادی سعی داریم از غم بزرگ از دست دادن نیلوفر، کارهای بزرگی برای یادبود او انجام دهیم.
دقایقی به یاد بتول فیروزان
مهدی فیروزان، مدیرعامل مجموعه شهرکتاب و پدر بتول فیروزان گفت: شاید مایل نباشید که من حال‌وهوای خود را بیان کنم: حال‌وهوای یک پدر و فرزند، آن هم یک دختر. پس از بتول احساس کردم دیگر پدر نیستم. من پدر دو پسر هستم؛ اما دیگر بابا نیستم. بتول دختر عادی نبود. اگر تعریف انسان را «انتخاب و عمل» بدانیم، بتول انسانی اخلاقی بود: چه در انتخاب و چه در عمل. او بسیار سخت‌کوش بود.
او به ویژگی‌های اخلاقی و حرفه‌ای دخترش اشاره کرد و گفت: بتول اگر کاری می‌کرد، همیشه می‌پرسید: آیا این کار اخلاقی است؟ اگر نیست، انجام نمی‌داد.
فیروزان به کتاب «نقطه» که توسط مرحوم بتول فیروزان ترجمه شده بود، اشاره کرد و آن را نمونه‌ای از دقت و تعهد او دانست و افزود: تفکر انتقادی، سخت‌کوشی و مهربانی بتول چیزی بود که او را از دیگران متمایز می‌کرد.
مهدی فیروزان در ادامه صحبت‌هایش درباره دخترش بتول فیروزان (نوه امام موسی صدر)، اظهار کرد: بتول معتقد بود تفکر انتقادی باید در جامعه جاری شود و به همین دلیل، وقتش را وقف ترویج این مفهوم کرد. ترجمه کتاب «نقطه» نشان‌دهنده حساسیت او به مسائل اجتماعی و اخلاقی بود. زندگی بتول به ما آموخت که چگونه تفکر، اخلاق و مهربانی را در کنار یکدیگر داشته باشیم.
دقایقی به یاد منیژه وکیلی
علیرضا حافظی، همسر منیژه وکیلی، درباره او گفت: منیژه در سال‌های اخیر مشغول تحقیق در شیوه داستان‌گویی بزرگانی مثل سعدی و نظامی بود و این تحقیقات می‌توانست نشان دهد که در ادبیات کهن ما، چه فنون ارزشمندی برای روایت وجود دارد.
او با اشاره به آثار ماندگار وکیلی در حوزه نقد ادبیات کودک، افزود: منیژه نه‌تنها نویسنده، بلکه آموزگاری مهربان و دقیق بود که همواره به‌دنبال یادگیری و آموزش بود.
حافظی در ادامه بیان کرد: همسر من مراحل مختلفی را در زندگی طی کرد و به تحقیق درباره شیوه داستان‌گویی بزرگان ادبیات ایران پرداخت. او می‌خواست با ارائه تحقیقاتی در ادبیات کلاسیک ایران، راهی تازه در داستان‌نویسی ایجاد کند. منیژه نویسنده‌ای توانا و فعال بود که آثارش تأثیر ماندگاری بر ادبیات کودک و نوجوان گذاشت. او در کارهای خود به موضوعات انسانی و ارزش‌های اخلاقی توجه ویژه‌ای داشت و در دوران سخت زندگی، همچنان به فعالیت‌های فرهنگی خود ادامه داد و به‌دنبال ایجاد تغییرات مثبت بود.
در ادامه، رضا نساجی، مدیر نشر مردم‌نگار یاد مرحوم اکرم امینی، روزنامه‌نگار حوزه کتاب را گرامی داشت.
این محفل که به همت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان شکل گرفته بود، با حضور جمعی از نویسندگان برجسته، فعالان ادبیات کودک و نوجوان و همچنین خانواده‌های نویسندگان فقید پایان یافت.
نظر شما