سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان مراکزی برای دسترسی آزاد به منابع اطلاعاتی و فرهنگی، نقش حیاتی در ارتقای سطح فرهنگی و پیشرفت جوامع ایفا می‌کنند. این مراکز نه‌تنها محل تجمع کتاب‌ها و منابع اطلاعاتی هستند، بلکه فضاهایی برای یادگیری، آموزش، تحقیق و تعاملات اجتماعی نیز محسوب می‌شوند. از این‌رو، ایجاد کتابخانه‌های عمومی در شهرها فاقد کتابخانه و روستاهای واجد شرایط، امری ضروری و اساسی است.

کتابخانه‌های عمومی نقش مهمی در ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و دسترسی به دانش دارند. این مراکز با ارائه منابع متنوع از کتاب‌ها، مجلات، روزنامه‌ها، و منابع دیجیتال، به افراد این امکان را می‌دهند تا به طور رایگان به اطلاعات و دانش دسترسی داشته باشند.

کتابخانه‌های عمومی به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان اهمیت دارند، زیرا می‌توانند عادات مطالعه و کتاب‌خوانی را از سنین پایین تقویت کنند و پایه‌گذار نسل‌های آینده‌ای با فرهنگ کتاب‌خوانی باشند.

علاوه بر این، کتابخانه‌های عمومی مکانی برای برگزاری برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های ادبی و فرهنگی، و فعالیت‌های اجتماعی هستند. این برنامه‌ها می‌توانند به تقویت روابط اجتماعی، ارتقای سطح علمی و فرهنگی جامعه، و ایجاد فرصت‌های جدید برای یادگیری و توسعه فردی کمک کنند.

لزوم همکاری بین دستگاهی برای ترویج کتاب‌خوانی

یکی از چالش‌های اصلی در ایجاد کتابخانه‌های عمومی در شهرها و روستاهای فاقد کتابخانه، عدم همکاری بین دستگاه‌های اجرایی است.

الهام خلیلیان، رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان شهرکرد، با گِله‌مندی از عدم همکاری دستگاه‌های اجرایی برای در اختیار قرار دادن ساختمان‌های بلااستفاده و رها شده دولتی برای ایجاد کتابخانه در شهرهای فاقد کتابخانه به خبرنگاز ایبنا گفت: در شهر طاقانک چندین ساختمان بلااستفاده مربوط به آموزش‌وپرورش وجود دارد که مناسب ایجاد کتابخانه هستند، اما این دستگاه با طرح موانع قانونی ترجیح می‌دهد از ساختمان‌هایش استفاده بهینه‌ای نشود. این موضوع به‌وضوح نشان می‌دهد که همکاری بین دستگاه‌های اجرایی برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه کافی نیست.

خلیلیان با تأکید بر اهمیت کتابخانه‌ها افزود: کتابخانه‌ها می‌توانند نقش مؤثری در کاهش نابرابری‌های فرهنگی و افزایش دسترسی به منابع مطالعاتی داشته باشند. ما باید از تمامی ظرفیت‌های موجود برای ایجاد کتابخانه‌های عمومی بهره ببریم و اجازه ندهیم که ساختمان‌های بلااستفاده به هدر بروند. برای بهره‌مندی مردم طاقانک از نعمت کتابخانه با همکاری شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر تلاش‌های بسیاری انجام دادیم، حتی به ایجاد کتابخانه در ساختمان‌های مسکونی هم فکر کردیم، ولی معماری آن‌ها قابلیت مناسب را نداشت و تلاش‌ها به نتیجه مطلوبی نرسید.

محمد خدادادی، یکی از افراد محلی شهر طاقانک، با اشاره به نیاز مردم این شهر به کتابخانه، گفت: این شهر دانش‌آموزان و دانشجویان زیادی دارد و بسیاری از ساکنان مجبورند برای امانت گرفتن کتاب به شهرهای مجاور از جمله کیان و فرخ‌شهر سفر کنند که این امر علاوه بر تحمیل هزینه‌های اضافی، زمان زیادی را نیز از آن‌ها می‌گیرد. ایجاد یک کتابخانه در طاقانک نه‌تنها می‌تواند به تسهیل دسترسی مردم این شهر به منابع و خدمات کتابخانه‌ای کمک کند، بلکه مردم روستاهای شمس‌آباد، بهرام‌آباد و شهرک کارخانه قند نیز می‌توانند به‌جای طی‌کردن مسیری طولانی برای دسترسی به منابع کتابخانه‌ای، از کتابخانه طاقانک استفاده کنند و این ساختمان‌های بلااستفاده منشأ خیر زیادی برای مردم چندین منطقه شوند و امیدواریم که مسئولین به این نیاز توجه کنند.

بهره‌گیری از ظرفیت‌های دولتی برای ایجاد کتابخانه

استفاده از ساختمان‌های بلااستفاده دستگاه‌های دولتی برای ایجاد کتابخانه‌های عمومی، نه‌تنها به بهره‌وری بهینه از منابع موجود کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به ارتقای سطح فرهنگی جامعه نیز کمک کند. ساختمان‌های بلااستفاده‌ای که سال‌ها متروک مانده‌اند، می‌توانند به مراکز فرهنگی و کتابخانه‌های عمومی تبدیل شوند و از این طریق، به‌جای هدررفتن، به نفع جامعه مورداستفاده قرار گیرند و با توجه به اهمیت کتابخانه‌های عمومی در ارتقای سطح فرهنگی و علمی جامعه، استفاده از ساختمان‌های بلااستفاده دستگاه‌های دولتی برای ایجاد کتابخانه، می‌تواند گامی مهم در جهت توسعه پایدار و ارتقای سطح فرهنگی جامعه باشد.

امید است با نگاهی نو به مسائل، موانع قانونی دست‌وپاگیر از راه ارائه خدمت فرهنگی برداشته شود و با حمایت قانون‌گذاران و همکاری دستگاه‌های اجرایی و استفاده بهینه از منابع موجود، بتوانیم شاهد ایجاد کتابخانه‌های عمومی بیشتر، ارائه خدمات بهتر و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در سراسر کشور باشیم.