به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، ابوالقاسم اسماعیل پور شامگاه شنبه در نشستی به میزبانی کتابفروشی شیرازه، با بیان اینکه اسطوره و ادبیات پیوندی تنگاتنگ دارند و نمی شود آنرا از هم جدا کرد، گفت: امروز جدیدترین تیّوری‌های اسطوره‌شناسی مانند اسطوره کاوی و اسطوره سنجی که نقد اسطوره هستند اسطوره را ژانر ادبی می‌شناسند.
به گفته او، اسطوره بیانی نمادین درباره خدایان، ایزدان، فرشتگان، دیوان و اهریمنان و… است. اما از قرن نوزدهم تاکنون دیدگاه و رویکردهای شگرفی پیدا کرده است.
مولف کتاب اسطوره، ادبیات و هنر با اشاره به اینکه پیشینه اساطیر ایران پنج هزار ساله و اساطیر تصویری هشت هزار ساله است، افزود: آثار ادبی که ریشه در هویت ایرانی دارد بی گمان شناسنامه و مهر ایرانی در جهان است.
اثر ادبی که نمادین و سمبولیک باشد به اسطوره عصر جدید تبدیل می شود
وی با نام بردن از آثار ادبی و کلاسیک تاریخ ایران، عنوان کرد: ادبیات وقتی جهانی می شود که بوی وطن بدهد. اگر چنین بنگریم و به تعاریف جدید اسطوره برسیم و بدانیم اسطوره نمادی است روایت مدار شده است؛ هر اثر ادبی که نمادین و سمبولیک باشد به اسطوره عصر جدید تبدیل می شود.
اسماعیل پور با نام بردن از اینکه اسطوره سنجی نقد اسطوره‌ای است، ادامه داد: آثاری که سمبولیک هستند و مکتب خاصی را پشتوانه خود دارند اسطوره عصر جدید به شمار می روند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی با بیان اینکه اسطوره آفرینی در ادبیات تازه نیست اما در یکی دو دهه اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، گفت: اسطوره آفرینی در ادبیات از دهه سی میلادی آغاز می شود.
وی در ادامه به ارتباط اسطوره و ادبیات نقبی زد و عنوان کرد: هر اثر ادبی می تواند یک اسطوره عصر جدید باشد. چنانچه کاراکترها سمبولیک و سمبل های پیوسته روایت مدار دارا باشند؛ باید بسیاری از آثار ادبی ایران و جهان را جزو اسطوره های عصر جدید بشناسیم.
اسماعیل پور با نام بردن از «حماسه گیلگمش» تصریح کرد: این در اصل یک اثر ادبی در ژانر حماسه است که اسطوره عصر خودش بوده، زیرا مضمون آن جاودانگی انسان است.
وی همچنین بسیاری از مضامین شاهنامه فردوسی را بر پایه اسطوره های قرن چهارم ارزیابی کرد و به اثر «خدای نامه» اشاره داشت و گفت: این اثر به شکل شفاهی ریشه در اشکانیان دارد.
حماسه ملی ما دوهزار و ۲۵۰ ساله است
اسماعیل پور بر اساس این اثر اسطوره‌ای عنوان کرد: حماسه ملی ما دوهزار و ۲۵۰ ساله است. خدای نامه یکی از افتخارات ایرانیان پیش ایلیادی است اما غربی‌ها خیلی دوست ندارند این به چشم بیاید.
وی با اشاره به اینکه مضامین اسطوره و ادبیات دو روی یک سکه هستند، اضافه کرد: شهاب الدین سهروردی اثری داستانی دارد به نام «رسایل فارسی» که حاوی سمبل‌های داستانی است.
این اسطوره شناس همچنین به «عقل سرخ» سهروردی اشاره و خاطرنشان کرد: این اثر داستان شاهینی است که به بند می‌افتد و نماد پیر سرخ رویی است که شاهین را راهنمایی می‌کند.
به گفته او، جمله به جمله عقل سرخ رمز بزرگ عرفان ماست.
استاد دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای چین با اشاره به آثار ابوتراب خسروی، نویسنده شیرازی عنوان کرد: آثار این نویسنده یک الگوست و نثر او به نثر گذشته ما می‌برد.
وی سپس از بوف کور به عنوان یکی از شاخص‌های ادبی اسطوره آفرین نام برد و گفت: زن اثیری و مکان بوف کور اساطیری است.
هر نویسنده ای درباره زندگی، عشق و مرگ نوشت جاودانه شد
اسماعیل پور بوف کور را بی گمان یک اثر سورئالیستی ارزیابی کرد و خاطرنشان کرد: هر نویسنده ای درباره زندگی، عشق و مرگ نوشت جاودانه شد.
وی یکی از درخشان‌ترین اسطوره‌آفرینی در ادبیات و شعر جهان را بی گمان «سنگ آفتاب» اثر «اکتاویو پاز» شاعر مکزیکی دانست و گفت: ترجیح می‌دهم آنرا «سنگ خورشید» بنامم زیرا که بر اساس اسطوره خورشید است و اشاره به ستاره خورشید دارد یعنی به اسطوره بنیادین مکزیکی و نام خداست.
به گفته او، پاز به عنوان یک شاعر نوبلیست در این منظومه بلند از نماد عشق و گرما در فرهنگ مکزیک بهره برده و اسطوره را قرن بیستمی کرده و عشق کاملاً در این منظومه ماتریالیستی شده است.
نظر شما