سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - یوسف ملایی: «نواهای موسیقی بَستَکی» عنوان کتاب موسیقیایی است که ابراهیم اعتمادی نوازنده و آهنگساز بستکی، خلق کرده است.

این اثر، محصول کوشش‌های این نویسنده و هنرمند غرب هرمزگان است که با گردآوری و آوانگاری ترانه‌های معروف بستکی ضمن مکتوب سازی میراث شنیداری این دیار فرهنگ‌خیز، از جنس مِهر و موسیقی برای نسل‌های بعد به ودیعه نهاده و آن را در حافظه تاریخ حفظ کرده است.

کتاب «نواهای موسیقی بستکی» اثری است که مولف با احترام به هنرمندان حوزه موسیقی بستک، خوانندگان، نوازندگان، ترانه سراها، اهالی ادبیات و هنر که با نوای جان خویش جانی دیگر به ماندگاری موسیقی بستک بخشیده‌اند، پیشکش کرده است.

این کتاب شامل شعرهای بستکی و نت‌ها و آکوردهای موسیقی بستک است که پدیدآورنده در این اثر موسیقیایی ۲۵ آهنگ نوستالژی از هنرمندان نامی زادگاهش آروین بستکی، سلطانیز، یوسف هادی، یوسف مشایی، مهرزاد نوازنده، محمدامین نظری، مجید تکیه‌گاه، کیوان دانشی و فرقه کواکب را برای نواختن با سازهایی نظیر کیبورد، فلوت، ویولن، آکاردئون، گیتار و … تنظیم و بازآفرینی کرده است.

در نخستین کتاب اعتمادی، ترانه‌های ماندگار، معروف و خاطره انگیز: یارِ خودُمِن، چایی چایی، رَفتِم خَبری از یار بارِم و اِشُو گُلُم شَبِرِن (ترانه فولکلور)، جانی، ته دِلُم جاتِن، خُدا یارُت، دِلُت بنازِم از ترانه‌های (صلاح الدین زنگاردی)، اَفسانَه، مِکه تَویت تَه گیر اَتات، وای دِلُم، از کِنگلی (محمد ازهرالدین داغ بلندان)، بله یار، رَفتَم به باغ (یوسف مشایی)، اهلا و سهلا، ای داد و بیداد، بُری خاطِرُت مَی (آروین بستکی)، اِسکِه چون تو نابیت (آروین بستکی و ولی الله منصوری)، نازاَکُن (محمد علی خان غیرت بستکی)، آخی دِلُم (بی‌بی شاه زمان کوخردی)، عصاگیر (یوسف هادی)، گُل گُلغنچه، ای یارُم بِدا (احمد جمال)، یاد از زمانی (سید محمد سید ابراهیم دهتلی) و گُلِ بُستان (احمد علاالدین هرنگی) لحاظ شده که مورد توجه دوستداران به کتاب و موسیقی قرار گرفته است.

این مجموعه موسیقیایی با مقدمه الهام آشوغ نویسنده کتاب درآمدی بر موسیقی دریایی ایران (مورد پژوهی: موسیقی بندر کنگ) درباره اهمیت جمع آوری، آوانگاری و مکتوب ساختن آواهای موسیقی بستک به دلیل تنزل شناخت نسل جوان از فرهنگی موسیقی بومی منطقه و تغییر ذائقه موسیقی شنوندگان و پیشگفتار ابراهیم اعتمادی مولف اثر در خصوص ارزشمندی حفظ میراث شفاهی اقوام، از سمت چپ آغاز می‌شود و سرانجام با معرفی یوسف هادی نغمه سرای جاودان و گروه موسیقیایی سلطانیز در دو صفحه مصور در سوی دیگر، به پایان می‌رسد.

نمونه ترانه: «گُلِ بُستان» اثر (احمد علاالدین هرنگی)، خواننده یوسف هادی و ضبط احمد جمال.

«اِسمُش نادُنُم» یا «گُلِ بُستانِن» ترانه‌ای فولکلور به زبان اچمی است که احمد علاءالدین هرنگی آن را به لهجهٔ بستکی سروده‌است. این ترانه از مشهورترین و عامه‌پسندترین اشعار و ترانه‌های اچمی است که از همان زمان خلق تا امروزه، در مناسبت‌های محلی رواج دارد. «اسمش نادنم» حداقل بیست بند دارد و شاعر، آن را خطاب به معشوقه‌اش سروده است.

احمد علاءالدین هرنگی چنان‌که از پسوند نامش پیداست، اهل روستای هرنگ بستک و از طایفه «رئیس» بوده است. او به عنوان پیشکار، در خدمت خوانین بستک و جهانگیریه بوده است که پس از چندی به بحرین رفته و همان‌جا درگذشته است. «آخی دِلُم که دلبرُم ناتا»، «از دل گرفتارم در هوای تو»، «یَک شُوِی مبارک»، «ای گل گلزار من»، «اُمْناشا، اُمْناشا»، «دختر گل‌فروش» و «دل و جُن فدایت ای وِل» از دیگر ترانه‌های مشهور وی هستند.

ای گُلِ بُستانِن اِسمُش نادُنِم

ای گلِ بُستانِن اسمُش نادُنِم
سروِ گِلستانِن چارَه ش ناکُنِم

جمالِ زیبایُش هَر کِش نَدِدُ
چون ماهِ تابانِن اسمُش نادُنِم

کَمَندِ گیسویُش حَلقه‌حَلقه هِن
چو عَنبَرافشانِن چارَه ش ناکُنِم

دُماغ باریکُش پَترِنُوی طلا
چِه چُفت و مُوزونِن چارَه ش ناکُنِم

وقته اَچیت اَمُروا صد تا شَمرَه هِن
هَمَش شَه فَرمانِن اسمُش نادُنِم

در مجلِسِ صُحبَت خَش‌مَثَل چُونُویْ
بلبلِ خوش‌خوانِن چارَه ش ناکُنِم

هنگامِ آرایِشِ زیبِ صورَتُش
مَشاطَه حیرانِن چارَه ش ناکُنِم

جُمخُوی مَلَسِ جُوزی غرقِ پولکی
تا وَرِ کیبانِن چارَه ش ناکُنِم

شَلوارِ یَکتاکی، چیتِ اطلسی
به پایِ جانانِن اسمُش نادُنِم.

ابراهیم اعتمادی، ۱۵ اسفندماه سال ۱۳۶۶ در روستای خاص خلوص از توابع دهستان هرنگ بخش کوخرد بستک زاده شد. وی اینک نیز در روستای خلوص که به گویش زیبای خلوصی تَکلُم می‌کنند روزگار می‌گذراند. هرنگ شهر شیرینی بدون شکر جنوب ایران است و ارده، مهیاوه و حلوای آن زبانزد عام و خاص است. کوخرد نیز به دیرینگی، سنگ نبشته ها و آثار تاریخی‌اش شُهره است.

شهرستان تاریخی، کوهستانی و سیاسی بَستَک در ۲۳۰ کیلومتری غرب بندرعباس مرکز استان هرمزگان قرار دارد و در گذشته مرکز حکومت جهانگیریه بوده است. این منطقه کوهستانی از شمال و غرب به استان فارس متصل است. مردم بستک به زبان اَچمی گویش بستکی سخن می‌گویند که از دسته زبان‌های پارسی جنوب غربی ایران و بازمانده زبان پهلوی ساسانی است.

به گزارش ایبنا، کتاب «نواهای موسیقی بستکی» در ۶۰ صفحه، در قطع رحلی، به تلاش و تحقیق ابراهیم اعتمادی، با طراحی جلد محمد محمدی زاده، صفحه آرایی قاسم محمدهادی، با شمارگان ۱۳۰۰ نسخه و به قیمت ۲۰۰ هزار تومان و به همت انتشارات «پنج خط» تهران ناشر تخصصی کتب موسیقی، برای نخستین بار در زمستان ۱۴۰۳ چاپ و منتشر شده است.