حسین فتاحی در نشست «عصر تجربه» با اشاره به اینکه نویسنده نمیتواند اغلب شرایط را تجربه کند، اما میتواند از تجربیات دیگران بهره ببرد، گفت: هنر، انتقال حس تجربه شده است.-
در ابتدای نشست احسان عباسلو با اشاره به تعداد آثار ارایه شده از فتاحی، توضیح داد: از این نویسنده آثار بسیاری به ویژه در حوزه کودک و نوجوان منتشر شده که تعدادی از آنها جوایزی بهدست آوردند.
مدیر تولید بنیاد ادبیات داستانی گفت: کتاب «آتش در خرمن» یکی از آثار شاخص ایشان است که توانست جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را در سال 1367 از آن خود کند. همچنین «راهزنها» اثر دیگری است که لوح زرین کانون را به خود اختصاص داده است.
در ادامه این نشست حسین فتاحی، داستاننویس در پاسخ به این پرسش که «تعریف شما از داستان چیست؟» توضیح داد: در یکی از کلاسها 30 تعریف از داستان به مخاطبان ارایه دادم. داستان دنیایی خیالی میسازد که گاهی شبیه واقعیت و گاهی شبیه فراواقعیت است. به اعتقاد من مهمترین ویژگی داستان دنیایی است که از سوی اثر برای مخاطب ساخته میشود.
نویسنده کتاب «مدرسه انقلاب» افزود: گاهی اوقات دوستان درباره آثارشان اشتباه میکنند و میگویند اثر من کاملا شبیه واقعیت است پس این یک اثر واقعی است؛ درحالیکه به نظر من داستانی با این خصوصیات نداریم. از دید من هر چقدر فاکتور داستانی بیشتر باشد، خواننده از آن لذت بیشتری میبرد و به این ترتیب از دنیای خیالی بیشتر از دنیای واقعی استقبال میشود.
فتاحی با اشاره به تجربیات خود در حوزه داستاننویسی گفت: در سال 57 دانشجو و معلم کلاس ریاضی اول راهنمایی بودم. در آن دوران داستان «کودک، سرباز، دریا» را میخواندم که زندگی یک نوجوان فرانسوی بود که در دهکدهای فرانسوی سکونت داشت و آلمانها به این دهکده حمله کرده بودند و در مقابل، مقاومت این نوجوان به تصویر کشیده شده بود.
نویسنده کتاب «آتش در خرمن» اضافه کرد: پس از مطالعه این کتاب داستانی برای خودم نوشتم که فکر نمیکردم هیچگاه به مرحله چاپ برسد. اما در سال 60 پس از آنکه اتفاقی آن را به یکی از دوستانم دادم، توسط او برای انتشار فرستاده شد. این اتفاق باعث شد که حس کنم میتوانم بنویسم و سدی که با آن نمیتوانستم بنویسم با چاپ شانسی این اثر از مقابل پایم برداشته شد.
این نویسنده با بیان این مطلب که من با تجربههای شخصی به درک مفاهیم و برخی از واقعیتها رسیدم، گفت: به اعتقاد من استفاده از حوادث اجتماعی در داستان تاثیرات مثبتی دارد. اگر سیاسی به مسایل نگاه کنیم، نمیشود کاری کرد.
وی در ادامه با اشاره به جمله «هنر، انتقال حس تجربه شده است» از تولستوی، افزود: نویسنده نمیتواند تمام شرایط را تجربه کند اما میتواند با استفاده از تجربیات دیگران حس لازم برای نوشتن آن مطلب را کسب کند. برای مثال مردی که در مورد زنی مینویسند که در دوران بارداری به سر میبرد. واضح است که این نویسند تجربهای در این زمینه ندارد و این تجربه را به صورت دیگری به دست آورده است.
فتاحی ادامه داد: از راههای دیگر کسب تجربه، سفر کردن است. جلال آلاحمد و محمود دولتآبادی سفرهای زیادی انجام دادند که گاه با سفرنامه و گاه با گزارش و یا داستان ارایه میشده. اما متاسفانه در حال حاضر این مساله کمرنگ شده است و به اعتقاد من در این روزگار تنها کسی که روی این مساله اصرار دارد، یوسف علیخانی است. ایشان صبح بعد از زلزله بم به این شهر رفت.
وی با بیان این مطلب که سه فاکتور برای نویسندگی وجود دارد، توضیح داد: استعداد خدادادی، بلد بودن فوت و فن نویسندگی و تجربیات زندگی از لازمههای نویسندگی هستند.
نویسنده داستان «امیرکوچولوی هشتم» اظهار کرد: من در هیچ صحنه جنگی شرکت نداشتهام اما در سفر سه چهار روزهام به سوسنگرد و کسب تجربیات از این سفر، داستان «آتش در خرمن» را نوشتم. برخی شانس کسب تجربههای خوبی را دارند و در ادامه در داستانهاشان از آنها استفاده میکنند. اما عدهای این شانس را ندارند و مجبورند این تجربهها را به صورت دیگری به دست بیاورند. تولستوی پنجاه سال از جنگی که در کتاب «جنگ و صلح» از آن نوشته، فاصله داشته است. پس شانس تجربه این جنگ را نداشته اما از تجربیات دیگران در این باره استفاده کرده.
نویسنده کتاب «پسران جزیره» اضافه کرد: دو دسته داستان داریم. داستانهای تفریحی که حادثهای هستند و برای مطالعه به جای خاصی نیاز ندارند. دسته دوم داستانهای تحلیلی هستند که باید به صورت دقیق و متمرکز مطالعه شوند که در این داستانها هدف نویسنده بیان مشکلات و مسایل بشری و نشان دادن آن به مخاطبان است.
فتاحی در ادامه گفت: هر داستانی باید یک لایه سطحی و یک لایه عمقی داشته باشد. در داستان یک اتفاق در سطح، ما را همراه خودش پیش میبرد و یک حادثه در عمق بر مخاطب تاثیر میگذارد. برای مثال سریال مختارنامه از حوادثی شکل گرفته بود که مخاطب را در سطح همراه میکرد اما در عمق پیام هماهنگی و یکپارچگی داشت.
حسين فتاحي متولد سال 1336 از اشکذر یزد است. وی که فارغالتحصیل رشته حسابداري در مقطع کارشناسی است، در سه حوزه تأليف، ترجمه و بازنويسي آثار كلاسيك فارسي براي كودكان و نوجوانان فعالیت دارد.
«پسران جزيره»، «مدرسه انقلاب»، «كودك و توفان» و «اميركوچولوي هشتم»، «قصههاي شاهنامه»، «سمك عيار»، «آتش در خرمن»، «عشق سالهاي جنگ» و «راهزنها» از داستانهای این نویسنده هستند.
نظر شما