دبیری این نشست را پیرا به عهده داشت. همچنین دکتر سیدصادق سجادی، معاون پژوهشی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، مسعود عرفانیان، تاریخ‌نگار، سیروس سعدوندیان، تاریخ‌نگار، جمشید کیانفر، مصحح و پژوهشگر تاریخ، دکتر نگین یاوری، استادیار تاریخ و علوم انسانی در دانشگاه نیو اسکول نیویورک، حامد فولادوند، محقق و مترجم پیشکسوت فلسفه و ادبیات، پری صابری، کارگردان تئاتر برخی چهره‌هایی بودند که در این مراسم حضور داشتند.
بازنویسی اسناد زیر کرسی
اتحادیه نظام‌مافی گفت: سی و سه سال پیش یعنی در سال 1362 نشر تاریخ ایران با همکاری جمعی از اعضای خانواده آغاز به کار کرد. بانی این اندیشه زنده‌یاد رضاقلی نظام‌مافی بود که برای نخستین بار به فکر تاسیس انتشارات افتاد تا اسناد خانوادگی را که در اختیار داشتیم منتشر کنیم. نخستین کتابی که این نشر منتشر کرد و شاید تا به امروز یکی از بهترین کتاب‌های ماست، خاطرات، اسناد و مدارک حسین قلی‌خان نظام‌السلطنه مافی بود.
وی افزود: در شب‌های طولانی زمستان 62 و در بحبوبه جنگ ایران و عراق به علت کمبود نفت و گازوئیل زیر کرسی می‌نشستیم و مشغول به کار می‌شدیم همگی در منزل خانم معصومه نظام‌مافی، نوه حسین‌قلی‌خان نظام‌السلنه دست‌خط‌های اسناد و خاطرات را می‌خواندیم و بازنویسی می‌کردیم. بعد از آن سیروس سعدوندیان متن را ویرایش و سپس منتشر می‌کرد.
مدیر نشر تاریخ ایران با یادآوری راهی که پیموده و نظراتی که طی کار و تجربه در تاریخ‌نگاری کسب کرده، اظهار کرد: در آغاز کار هیچ تصوری از اینکه چه راهی و چه مسئولیتی در پیش رو داریم، نداشتیم. هدف اولیه که هنوز هم یکی از اهداف باقی مانده این نشر است، انتشار اسناد خانوادگی یا اسنادی بود که از طرف خانواده‌های دیگر به ما سپرده شده بودند.
اسنادی که در شرف نابودی هستند
اتحادیه افزود: از دیگر اهداف نشر تاریخ ایران نگارش زندگی‌نامه برخی رجال و بانوانی است که به نامه‌های آنها دسترسی داشتیم. همچنین انتشار رساله‌های ممتاز دانشجویانی که حرف تازه‌ای برای ارائه داشتند. بنابراین باید پشتوانه‌ای برای چاپ می‌یافتند که ما تلاش کردیم شرایط را برای آنها فراهم کنیم. ترجمه آثار مورخان خارجی صاحب‌نام و کتاب‌هایی درباره روش تحقیق و تاریخ‌نگاری از دیگر برنامه‌های نشر تاکنون بوده است.
این استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران ادامه داد: چاپ اسناد همیشه در اولویت برنامه‌های نشر تاریخ ایران بوده، مانند اسناد حکومت بوشهر که اخیرا از سوی خدیجه نظام‌مافی چاپ شد یا منتخبی از اسناد فرمانفرما که تا کنون چندین جلد از آن انتشار یافته است. کتاب «زیرپوست شهر» نیز کار مشترک من و سعاد پیرا است.
وی افزود: امروز نشر تاریخ ایران خوشوقت است که با ارزش و اهمیت دادن به اسنادی که بیشتر در شرف نابودی بودند، توانسته گوشه‌ای هر چند ناچیز از تاریخ کهن و عظیم ایران زمین را نمایان کند و مسائل فراموش شده از جمله ابعاد شخصی، شخصیت‌ها که به بوته فراموشی سپرده شده بود، حیات ببخشد.
اتحادیه ادامه داد: شاید در حیطه نشر کتاب در ایران، بیش از هر چیز توجه به چاپ کتاب درباره اشخاص نامدار و معروف در عرصه تاریخ با تکیه بر اطلاعات جدید و اسناد تازه یافته بود اما در این میان نشر تاریخ ایران اشخاصی را که کمتر شناخته شده بودند مطرح کرد. اگرچه کسانی نیز بودند که در مسائل کلان تاریخ نقشی نداشتند و اثری نیز از خود به جای نگذاشتند و بی‌نام و نشان زیر چرخ‌های تاریخ خرد شدند.
این استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنانش گفت: از پسرم، شریف نظام‌مافی برای برگزاری این مراسم تشکر می‌کنم. وقتی ما نشر را راه انداخته بودیم، وی نه ساله بود. بحبوحه انقلاب اسلامی همه را شگفت‌زده کرده بود وی نیز با شور بچگی درصدد کمک می‌آمد و اصرار داشت که گلیمی جلوی دانشگاه تهران پهن کند و کتاب‌های نشر ما را بفروشد، چون ما فروشگاه نداشتیم. یک وقت هم با همکارم، سعدوندیان پوستری از میرزای شیرازی چاپ کرده و برای تبلیغ نشر تاریخ ایران در نمازجمعه دانشگاه تهران پخش کردند. بعدها هم افرادی که در نمازجمعه حضور داشتند از خریداران پابرجای کتاب‌های نشر ما شدند.
فراهم کردن امکان تاسیس نشر تاریخ ایران
اتحادیه عنوان کرد: باید از فرزندانم پریناز قره‌گوزلو، محمدتقی و نادر نظام‌مافی تشکر کنم که سال‌های بچگی را همراه مادری سپری کردند که در کنار ترجمه «ماجراهای تن تن» به نگارش مسائل انقلاب مشروطه و تاریخ ایران کلنجار می‌رفت و از همه مهم‌تر همسرم، شادروان دکتر صادق نظام‌مافی که امروز در میان ما نیست و از هر نظر با همراهی و تشویق و طنز خاص خودش به ما امکان تاسیس نشر تاریخ ایران را داد و از کمبودهای خانه‌داری چشم پوشید، قدردانی می‌کنم. در نشر تاریخ ایران ما گروهی هستیم که همه برای ارتقای تاریخ همکاری دائمی داریم و از خانم پیرا و غفوری نیز سپاسگزارم.
تجدید چاپ دو رمان بعد از سال‌ها
پیرا نیز در این نشست به تاریخچه نشر تاریخ ایران و همکارانی که در این سی و سه سال حضور داشتند، اشاره کرد.
نادر نظام‌مافی در پایان برای جشن سی و سه سالگی نشر تاریخ ایران دو کتاب رمان «زندگی باید کرد» و «زندگی خالی نیست» را که بدون اطلاع مادرش با همکاری دست‌اندرکاران نشر تاریخ ایران تجدید چاپ کرده بود را به عنوان هدیه به مادرش اهدا کرد.
نظر شما