در یکی‌دو سال گذشته، گزارش‌ها حاکی از آن بود که بساط دستفروشان کتاب، یکی از مهمترین ویترین‌های فروش کتاب‌های تقلبی و غیرمجاز؛ یا به‌عبارتی «قاچاق» به‌شمار می‌آیند و در واکنش به این مساله، هم‌افزایی اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، کمیته صیانت از حقوق ناشران و مولفان و مترجمان، شورای شهر و شهرداری تهران و دست‌آخر؛ نیروهای انتظامی جریانی را به‌راه انداخت که نتایج روشنی همچون کشف انبارها و پلمب واحدهای متخلف، دستگیری متخلفان، پیگرد قانونی و منع فعالیت بساطی‌های کتاب در راسته خیابان انقلاب را به دنبال داشت.
.jpg)
درست است که اصلی‌ترین بازار کتاب کشور، هیچ وقت به‌صورت تمام و کمال از حضور دستفروشان خالی نشد، اما به‌هرحال می‌شد تاثیر مصوبات و اقدامات را در کاهش چشمگیری بساط‌ها رصد کرد. شیوع کرونا اما انگار تمام معادله‌ها را عوض کرده است؛ آنچنانکه در دوران تعطیلی کتابفروشیها، بار دیگر رونق گرفتن بازار دستفروشان در راسته کتاب را شاهدیم.
چنانکه اشاره شد، کتابفروشیها به تبعیت از فرامین ستاد ملی مبارزه با کرونا، همچون بسیاری از اصناف دیگر، کرکره‌های خود را از اواخر اسفندماه سال‌گذشته پایین کشیدند. تعطیلی بازار کتاب در روزهای نخست نورزو و تعطیلات رسمی، به خلوتی خیابان انقلاب منجر شد اما با اتمام تعطیلات و به‌روال افتادن تدریجی زندگی شهری، بساطی‌های کتاب فرصت را مغتنم دیدند تا در غیاب کتاب‌فروشان، سهمی از اشتهای ذهنی مردم به کتاب داشته باشند.
گشت‌وگذار در این راسته و برانداز کردن بساط بساطی‌ها، نشان می‌دهد چیزی چندان عوض نشده است؛ همان طیف کتاب‌های پرفروش و کپی‌شده با همان گستره موضوعی. طبق معمول بیشتر رمان‌های پرفروش خارجی‌اند که هر کتاب‌شناسی می‌تواند فرع‌بودنشان را دریابد. البته کتاب‌های اصلی هم در بساط‌شان کم نیست که این مساله البته ریشه در عوامل دیگری دارد.
.jpg)
تخفیف‌ها هم به‌راه است... تخفیف‌های 30 تا 50 و بلکه 70 درصدی؛ آش همان و کاسه همان. اینکه با وجود شیوع کرونا، چرا محدودیت‌ها و قوانین وضع شده، شامل حال دستفروشان کتاب نشده و از این حیث، مخاطره تکثیر و تداوم زنجیره ابتلا به این پاندومی جهانی تشدید شده، مساله‌ای قابل بررسی است اما بهنظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین و ضروری‌ترین اقداماتی که اتحادیه، کمیته صیانت و سایر دستگاه‌های انتظامی و قضایی بعد از فروکش کردن بحران کرونا، به‌سرعت پیگیر آن باشند، برگرداندن این در به همان پاشنه قدیم و مقابله با دست‌فروشی‌های غیرمجاز است.
طبیعی است که در غیر این صورت، بار دیگر شاهد افزایش بازارهای موازی و تشدید مصائب و گرفتاری‌های اهالی نشر؛ خصوصا کتابفروشیها خواهیم بود.
.jpg)
نظر شما