به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به راه‌حل‌‌های فناورانه که فرآیندهای رگولاتوری را ساده‌‌سازی کرده و ارتقا می‌‌دهند، «رگ‌تک» گفته می‌‌شود. برخلاف فین‌تک که بر مسائل مالی تمرکز دارد، رگ‌تک می‌تواند در بسیاری از حوزه‌‌های رگولاتوری (چه حوزه‌های مالی و چه حوزه‌‌های دیگر) به‌کار گرفته شود. به علاوه این استارت‌آپ‌‌ها هستند که باعث رشد فین‌تک می‌شوند، درصورتی‌که پیدایش رگ‌تک به دلیل رشد نمایی هزینه‌های تطبیق و در نتیجه فشار‌های نهادهای نظارتی اتفاق افتاده است.

کتاب‌«رگ‌تک؛ مرجع سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و رویاپردازان در زمینه رگ‌تک» اثری از ژانوس باربریس، داگلاس دبلیو آرنر و راس پی باکلی است که انتشارات بین‌المللی آن‌را منتشر کرده است. این کتاب به‌تازگی با ترجمه علیرضا کاظم‌نیا، شراره شبل الحکما و محمد رهبان راهی بازار نشر ایران شده است.

داگلاس دبلیو آرنر؛ استاد حقوق و بنیانگذار موسسه آسیایی حقوق مالی بین‌المللی و مدیر دانشکده LLM، در رشته رگولیشن و تطبیق است. راس پی باکلی؛ رئیس بخش قانون و تحول نوآوری (KMPGL law.king and Mallesons) عضو و استاد ساینشیا در مرکز قانون، بازارها و رگولیشن در UNSW سیدنی و ژانوس بابریس؛ محقق ارشد در موسسه آسیایی حقوق مالی بین‌المللی، دانشکده قانون واقع در دانشگاه هنگ کنگ و همچنین بنیانگذار شتاب‌دهنده فین‌تک است.

کسب‌وکارها به موازات فناوری حرکت می‌‌کنند
نویسندگان بحث درباره این موضوع کمتر شناخته‌شده را با مقدمه‌ای در ابتدای کتاب اینگونه آغاز می‌کنند: «امروزه با توسعه فناوری و نوآوری‌های فناوری، کمتر کسب‌و‌کاری را می‌بینیم که به‌صورت سنتی فعالیت کند؛ بلکه کسب‌وکارها به موازات فناوری حرکت می‌‌کنند. زمانی که فناوری کسبوکارها را تغییر می‌دهد، به تبع آن محیط  قانون‌گذاری نیز باید تغییر بپذیرد و از روش‌های سنتی رگولاتوری به روش‌های نوین و نوآورانه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید روی بیاورد.

رگ‌تک (فناوری‌های رگولاتوری)، کاربرد نوآورانه فناوری برای سازگاری و تطبیق‌پذیری کارآمد و کم‌هزینه با قوانین است. این فناوری سعی بر تنظیم فرایند‌های نظارت، گزارش‌دهی و تطبیق مقررات دارد. هدف فناوری رگولاتوری افزایش شفافیت، ثبات، هماهنگی و استانداردسازی فرایند‌های رگولاتوری، افزایش سطح خدمات‌دهی، کاهش احتمال ایجاد مخاطرات اخلاقی و دوری از کژگزینی است تا تفسیرهای مبهم از بین برود و بالاترین سطح از کیفیت با کمترین هزینه فراهم شود.
 

در عصر حاضر بازارهای مالی با برعهده گرفتن تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی، وظیفه پشتیبانی از بخش واقعی اقتصاد را برعهده داشته و نقش پررنگی در توسعه و رشد پایدار اقتصادی کشورها ایفا می‌کند. این جایگاه بازارهای مالی در اقتصاد که در راستای چرخش سیستم تأمین اغلب کشورها از بانک‌محوری به بازار‌محوری شکل گرفته، موجب شده روزبه‌روز با توسعه بیش از پیش ابعاد بازار سرمایه برای پاسخگویی به انواع نیازهای تأمین مالی در کشورهای مختلف روبه‌رو باشیم. در کشور ما نیز فرابورس ایران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه، همسو با تحولات بازارهای مالی جهانی، آبان سال 1387 فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادر آغاز کرد تا با هدف هدایت جریان نقدینگی به سرمایه‌گذاری مولد، تخصص بهینه منابع، توزیع متناسب درآمد و ارتقای شفافیت محیط کسبوکار به تأمین مالی پایدار اقتصاد کشور کمک کند.

خدمات مالی سه بخش اصلی دارد؛ بانک، بورس و بیمه پایه‌های رشد و پایدار اقتصاد هستند؛ پس نقش و اهمیت مقررات و قوانین و رعایت آن‌ها در حوزه مالی نیاز به تأکید خاصی ندارد. در اثر رشد فناوری و خلق نوآوری، شرایط فعالیت کسب‌وکارها و نهادهای مالی پیوسته پیچیده‌تر می‌شود و در یک چرخه تکرارشونده این افزایش پیچیدگی‌ها به تعدد قوانین و مقررات‌های مالی منجر می‌‌شود. تطبیق با این تغییرات پیوسته مستلزم صرف زمان، هزینه و انرژی زیادی توسط نهادهای مالی و حتی غیرمالی است؛ عدم همراهی با این تغییرات هم می‌تواند ریسک‌های متعددی از جمله ریسک تطبیق مقررات و سایر ریسک‌ها را متوجه نهادهای مالی کند.»

ما به دنبال چه هستیم؟
«ما به دنبال جلب‌توجه نهادهای حاکمیتی و کسب‌وکارهای خصوصی و دولتی به مفهوم «رگ تک» و کاربرد اثربخش فناوری در قانون‌گذاری، نظارت و تطبیق در عرصه‌های گوناگون و استفاده از فناوری در راستای افزایش کیفیت زندگی مردم هستیم.»

ویژگی‌های سیستم رگ‌تک ایده‌آل 
تطبیق مسئله بزرگ و پر چالشی است که هر روز شرایطش حادتر می‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند راه چاره‌ای قطعی برای آن بیابد. به‌طور خلاصه می‌توان گفت تطبیق مسئله بسیار عظیمی است. سرمایه‌گذاران به دنبال ایده‌های جدید در این حوزه هستند و مدیران بانکی می‌خواهند راهی برای حل مشکلات آن پیدا کنند. شرکت‌های فین‌تک نیز معتقدند نباید مجبور باشند هزینه‌های زیادی به وکلا و متخصصان تطبیق بپردازند.

هیچ‌کس علاقه‌ای به موضوع تطبیق ندارد؛ در واقع همه از آن بیزار هستند و به همین دلیل است که این حوزه فرصت بسیار بزرگی به‌شمار می‌آید. توضیح مسئله‌ای که با آن مواجه هستیم، ساده است؛ مثل زمانی که در مورد پیدا کردن درمانی برای سرطان صحبت می‌کنیم، ولی ساختن راه‌حل آن بسیار دشوارتر خواهد بود.»

هفت دلیل برای سخت بودن تطبیق
«1-تغییر مستمر قوانین: از بحران مالی سال 2008 تا به امروز، شاهد وضع قوانین جدیدی بوده‌ایم و رسوایی‌های متعددی نیز رخ داده است (که خود به خود باعث ایجاد قوانین جدید شده‌اند). در همین حین، بیت کوین نیز وارد بازی شده و محبوبیت زیادی کسب کرده، ولی هیچ تجربه‌ای در زمینه قانون‌گذاری برای این رمزارز وجود ندارد.
2-پیچیدگی بیش از حد مسائل جغرافیایی: فایننس، کسب‌وکاری جهانی است و بر خلاف پول که با عبور از مرزهای جغرافیایی اعتبار خود را از دست می‌دهد، اطلاعات دیجیتالی به راحتی از مرزها عبور می‌کند، ولی هر کشوری قوانین خاص خود را دارد. حتی مسائلی مانند فایننس اسلامی نیز رگ‌تک را تحت‌تأثیر قرار می‌‌دهند. تک تک این مسائل اهمیت ویژه‌ای دارند که کنار هم قرار گرفتن این تفاوت‌های قانونی، غول بی‌شاخ و دم را به‌وجود می‌آورد که متاسفانه واقعیت امروز فایننس جهانی را شکل داده است.
3-تأثیرپذیری از اقدامات سیاست‌مداران: معمولا سیاست مدیران برای کسب رأی مردم سعی می‌کنند به مدیران بانکی فشار بیاورند، ولی پیامدهای منفی تصویب قوانین متعدد به راحتی مشخص نمی‌شود و نمی‌توان دلیل اصلی به‌وجود آمدن آن‌ها را تشخیص داد. به همین دلیل پیچیدگی مسئله تطبیق همیشه رو به افزایش است.

4-چند وجهی‌بودن: تطبیق مانند امنیت سایبری، موضوعی چند وجهی است و باید برای سیستم‌های مختلفی پیاده‌سازی شود؛ حتی سیستم‌هایی که پیش از وضع نشدن قوانین امروزی در حال فعالیت بوده‌اند.
5-مشخص نبودن جریان درآمدی: با وجود اینکه درست عمل کردن سیستم‌های تطبیق، ریسک سنگینی به همراه دارد، اما جریان درآمدی خاصی پیش‌بینی نشده که بتواند بودجه آن‌را فراهم کند.
6-بزرگ بودن تهدیدها: اگر اشتباهی در پیاده‌سازی یا مدیریت سیستم تطبیق به‌وجود آید، می‌تواند به بهای تعطیلی سازمان تمام شود به‌همین دلیل است که کسی دوست ندارد برای تطبیق هزینه‌ای بپردازد، ولی راهی جز این کار وجود ندارد.
7-پیچیدگی کارکردی: تطبیق شامل حوزه‌های زیادی می‌شود که هر کدام پیچیدگی‌های خاص خود را دارد؛ ازجمله این حوزه‌ها می‌توان به پولشویی، محافظت از حقوق مصرف‌کنندگان، حریم خصوصی داده‌ای و ریسک سیستمی اشاره کرد. وقتی تمام این موضوعات کنار هم قرار می‌گیرند به کابوسی بزرگ تبدیل می‌شوند.»

تأثیر رگ‌تک بر عوامل انسانی
«سرعت پذیرش رگ‌تک به افرادی که مسئول اجرای تغییرات عملیاتی هستند هم‌بستگی دارد. در حال حاضر اجرای الزامات رگولاتوری هم برای بانک‌ها و هم برای رگولاتورها بسیار دشوار است و این مسئله وابستگی عوامل انسانی را به رگ‌تک برجسته می‌کند. رگ‌تک می‌تواند در فعالیت‌های روزانه افراد (کسانی که امور بانکی را مدیریت می‌کنند) و همچنین رگولاتورهایی که بر آن‌ها نظارت دارند، تغییرات اساسی ایجاد کند. رگ‌تک همچنین باعث می‌شود بانک‌ها و نهادهای رگولاتوری شرح وظایف شغلی‌شان را تغییر دهند. در نتیجه انواع افراد موثر در موفقیت سازمان موثر کاملا عوض می‌شود.»

نخستین چاپ کتاب «رگ‌تک» در 388 صفحه مصور با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 117 هزار تومان از انتشارات وایلی و نسخه ترجمه شده آن از انتشارات راه پرداخت راهی بازار نشر شده است.