به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از دبیرخانه ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب، سه نفر از تسهیلگران برگزیده دوره‌های پیشین جام باشگاه‌های کتابخوانی، به بیان گزارشی درباره فعالیت‌های باشگاه‌های کتابخوانی در روزگار شیوع کرونا پرداختند.

«زهرا آب­سوران» از تسهیلگران جام باشگاه‌­های کتابخوانی در محله الواج شهر ارومیه که فعالیت­‌های کتابخوانی و فرهنگی با محوریت کتاب را با کودکان و نوجوان­‌های محل­ه‌شان پی می­‌گیرد، درباره فعالیت‌های جام ‌باشگاه‌های‌ کتابخوانی در ایام کرونا با بیان اینکه فعالیت‌هایشان را همانند دوره‌های گذشته در فضای مجازی و با ایجاد گروه‌های مجازی دنبال می‌کنند، گفت: نبود چشم‌­اندازی روشن درباره وضعیت کنترل این بیماری نگرانی‌­های جدی‌ای را برای عموم مردم ایجاد کرده است؛ بی­‌شک این نگرانی در میان کودکان و نوجوانان بیش­تر است. ما در باشگاه­ کتابخوانی سعی می‌کنیم با توضیح و روشن‌گری در این‌باره بر اساس گزارش­‌های موثق رسانه­‌های معتبر این نگرانی‌­ها را تا حدی برطرف کنیم. ازسوی دیگر مطالعه و خواندن کتاب تا حد زیادی چنین نگرانی­‌ها و اضطراب‌هایی را کنترل می‌کند.

در دوره کرونا تمرکز ما بر آشنایی بچه‌ها با کتاب‌های حوزه بهداشت فردی­ بود
او با تأکید بر اولویت سلامتی اعضای باشگاه کتابخوانی افزود: در این ایام کتاب‌هایی را متناسب با بهداشت فردی تهیه و با بچه‌ها­ مطالعه کردیم. همچنین در این باشگاه برنامه­‌های مختلفی را که قبلا به صورت حضوری داشتیم، الان در فضای مجازی و به‌صورت آنلاین دنبال می‌کنیم؛ از آن جمله «یکی بود، همه چیز بود». مثلا از اعضای باشگاه کتابخوانی می‌‌خواهم تا هر یک بخشی از داستان و کتاب انتخاب‌شده را بخوانند و آن را با تلفن همراه‌شان ضبط کنند، در گروه مجازی ایجادشده برای اعضای باشگاه به اشتراک بگذارند، به نحوه خوانش و اجرای یکدیگر نمره بدهند و درنهایت هم فرد برگزیده معرفی شود.

این تسهیلگر جام باشگاه‌های کتابخوانی متذکر شد: توجه و اهتمام به تقویت مهارت­‌های خواندن و روخوانی و اجرای داستان و همچنین نقد و بررسی داستان‌­ها و نیز نامه‌نگاری با نویسندگان کتاب‌ها، از فعالیت‌­های باشگاه کتابخوانی در این ایام بوده است. این دست فعالیت­‌ها مبتنی بر تلاش و خلاقیت فردی است و نتیجه آن کار خلاقانه فردی، در گروه مجازی کتابخوانی ارائه می­‌شود و زمینه بحث و گفت‌­وگو و تبادل نظر و ارتباط کودکان و نوجوان­ان را با هم فراهم می­‌آورد.

او با تأکید بر اینکه وقفه‌ای در فعالیت‌های جام باشگاه‌های کتابخوانی ایجاد نشده و فعالیت‌ها دنبال می‌شود، توضیح داد: تفاوت در ایام کنونی صرفا این است که بچه­‌ها نتیجه کارشان را با گذاشتن عکس و ویدئو از طریق گروه مجازی ارائه می‌‌دهند. مثلا فعالیت‌هایی مثل قصه‌گویی، کاردستی و شعرخوانی از جمله فعالیت­‌های انفرادی است که بچه­‌ها هر یک مستقلا انجام می­‌دهند و نتیجه کار را برای دیگر هم­گروهی‌­ها عرضه می‌کنند. بچه‌­ها مانند گذشته نسبت به فعالیت باشگاه کتابخوانی علاقه‌مند هستند و صادقانه بگویم همین شور و شوق حضور و علاقه‌مندی بچه‌­ها از انگیزه‌های اصلی‌ام برای پی گرفتن فعالیت‌­های باشگاه کتابخوانی است.

 
با شیوع کرونا فعالیت‌های کتابخوانی‌مان را از طریق پیام‌رسان‌های موبایلی ادامه دادیم
«صدیقه‌ محمدی‌تبار»، تسهیلگر باشگاه کتابخوانی بچه‌های ایران در شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد هم در سخنانی درباره این موضوع، گفت: من و جمعی از نوجوانان در باشگاه کتابخوانی «بچه‌های ایران» کتابخانه پاسارگاد شهرستان گچساران مشغول کتابخوانی هستیم و فعالیت باشگاه از یک سال پیش آغاز شده است و هنوز هم ادامه دارد. با توجه به شیوع ویروس کرونا ما از طریق پیام‌رسان‌های موبایلی فعالیت‌های کتابخوانی را ادامه می‌دهیم. در شهرستان ما با جمعیت ۱۲۴ هزار نفر، زیرساخت‌های فرهنگی مانند کتابخانه و مراکز فرهنگی آن‌چنان که باید قوی و گسترده نیست و از این‌ رو وجود باشگاه‌های کتابخوانی می‌تواند به رشد فعالیت‌های فرهنگی به‌رغم کمبود امکانات و زیرساخت‌ها کمک کند. ما در باشگاه کتابخوانی «بچه‌های ایران» کتابخانه پاسارگاد برنامه‌های متنوع فرهنگی را هماهنگ با سلایق گوناگون برگزار کرده‌ایم.

او سپس بیان کرد: باشگاه ‌کتابخوانی برای نوجوان‌ها بسیار جذاب است و در آن فرصت فعالیت‌های گروهی بیرون از مدرسه را تجربه می‌کنند به نحوی که حضورشان در باشگاه همواره با شوق و هیجان فراوان همراه است. چون اعضا از بچه‌های مدرسه بودند، در هر جلسه یکی از هم‌کلاسی‌هایشان همراه‌شان می‌آمد و عضو می‌شد و الان باشگاه ما بسیار پرمخاطب است. در نهایت با گسترش شمار اعضای باشگاه ما دو باشگاه کتابخوانی دیگر هم ثبت کردیم. من شغلم کتابداری است. شاید در طول چندین سال گذشته چنین شور و هیجانی را ندیده بودم؛ معلمان بچه‌ها با من تماس می‌گرفتند و می‌گفتند کتاب کمتری به بچه‌ها امانت بدهم. علی‌رغم نبودن کتاب‌ها در کتابفروشی‌های شهر سعی کردیم از مناطق همجوار و کتابخانه‌ها منابع را تهیه کنیم.
 
با هر کتابی که می‌خواندیم، به دوره سنی دخترانم نزدیک‌تر می‌شدم
همچنین نگین فتحعلیان، تسهیلگر باشگاه کتابخوانی «اخترک کتاب» در شهرستان تربیت حیدریه در استان خراسان رضوی هم در این ارتباط گفت: من همراه جمعی از بچه‌ها در باشگاه «اخترک کتاب‌» فعالیت‌مان را از سال ۹۸ آغاز کردیم. هر روز صبح، کلاس ما با صبحانه با کتاب شروع می‌شد و در ساعت هنر و خلاقیت ارائه کتاب توسط دانش‌آموزان و با رویکردی خلاقانه انجام می‌گرفت. در چند برنامه نمایشی اعضای باشگاه توانستند مقدار قابل توجهی پول جمع کنند که صرف توسعه فرهنگ کتابخوانی در روستایی نزدیک شهرمان شد. همچنین بچه‌ها به کمک والدین‌شان کتابخانه کوچکی را در دبستان شهید تیموری واقع در این روستا راه‌اندازی کردند. چند تن از اعضا هم برای سایر کلاس‌ها به ویژه پایه‌های پایین‌تر کتاب‌هایی را ارائه کردند و توانستند آنچه را از کتاب و کتابخوانی آموخته بودند، بین گروه همسالانشان ترویج کنند. در ایام قرنطینه نیز اعضا با راه‌اندازی گروهی در پیام‌رسان موبایلی کار خود را ادامه دادند.

وی متذکر شد: بچه‌ها با وجود سن پایین توانستند کتاب «بادبادک‌باز» نوشته خالد حسینی را به‌صورت صوتی هم‌خوانی کنند. رها حسین‌پور، رها عمرانی، یگانه خطیب‌زاده و مهراوه سنجری از اعضای باشگاه با تسهیلگری من توانستند داستان‌های کوتاه بنویسند و در مسابقه‌ای هم به مرحله استانی راه یابند. جالب اینکه هر چهار نفر مبنای داستانشان حفاظت از محیط زیست و اهمیت آن بود. در آغاز فعالیت باشگاه کتاب‌هایی که خوانده می‌شد و نوع روش خوانش برایشان پیچیده بود، اما بعدتر پیشرفت کردند و اگر من کتابی را سرسری می‌خواندم، با نقد آن‌ها مواجه می‌شدم. باشگاه ما ۱۷ عضو دارد که به جرات می‌توانم بگویم بهترین روزها را داشتیم، حلقه وصل ما هم کتابخانه‌ای در کنج کلاس بود که هر روز پربارتر می‌شد. من یک مادرم، با هر کتابی که می‌خواندیم به دوره سنی دخترانم نزدیک‌تر می‌شدم، این باعث شد تا برای دختر سه‌ ساله‌ام هم همین پروسه را طی کنم. خدا را شکر در این طرح با نظم و انسجام بیشتر کتاب‌های خوبی خوانده شد.
 
فتحعلیان در ادامه گفت: به اعتقاد من کارهای متعددی برای ترویج کتابخوانی میان کودکان و نوجوانان می‌توان انجام داد؛ اضافه شدن ساعت کتاب به مدرسه به‌جای ساعت املا، طرح مساله و معرفی کتاب به‌عنوان پاسخ به کودکان و دانش‌آموزان، معرفی کتاب‌های خوب و انتخاب روش‌های موثر در خوانش کتاب و دادن کارت اعتباری مخصوص خرید کتاب به دانش‌آموزان از جمله اقدام‌های موثر برای ترویج و حمایت از کتابخوانی کودکان و نوجوانان است. به نظر من فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی تا اینجا خیلی خیلی موثر بوده است.