کتاب «کلکسیون شن» شامل جستارها، یادداشتها، سفرنامهها و داستانهایی است که ایتالو کالوینو در زمان زندگیاش در پاریس با بهرهگیری از مشاهداتش و با بیانی قصهگو نوشت.
در یادداشت هاله ناظمی بر این کتاب میخوانیم که ایتالو کالوینو یکی از محبوبترین نویسندگان ایتالیاییِ قرن بیستم است که حدود نود درصد آثارش در ایران ترجمه شده است. از جمله آثار مشهور و پرطرفدار او در ایران میتوان به ویکنت شقهشده، بارون درختنشین، اگر شبی از شبهای زمستان مسافری و شهرهای نامرئی اشاره کرد. کالوینو در سانتیاگو دِ لاس وگاسِ کوبا به دنیا آمد. پدر و مادرش هر دو گیاهشناس بودند؛ از اینرو در آثارش شاهد گرایش او به طبیعت و شناخت کاملش از گیاهان هستیم. در پنجسالگی به همراه پدر و مادرش از کوبا به سنرموِ ایتالیا رفت و تا هجدهسالگی در آنجا ماند. سپس در 1941 به تورین رفت. در 1943 به نهضت مقاومت ایتالیا در جنگ جهانی دوم و بریگاد گاریبالدی و پس از آن به حزب کمونیست ایتالیا پیوست. تحصیل در رشته ادبیات در دانشگاه تورین مقطع مهم دیگر زندگی کالوینو است و پایاننامهاش درباره جوزف کنراد بسیار پربار و قابل تامل است.
در توضیح کتاب آمده که کلکسیون شن مجموعهای از مقالات و نوشتههای جذاب ایتالو کالوینو است که آنها را از پاریس برای روزنامههای ایتالیایی میفرستاد. این کتاب معرف برداشت کالوینو از موزههای پاریس و نظراتش دربارهی پدیدههای مختلف از جمله ادبیات است. افزون بر آن، شامل مشاهدات نویسنده در سفر به سه کشور مکزیک، ژاپن و ایران است که فصل پایانی کتاب را تشکیل میدهند.
«جدید، همانند جهان جدید»، «مسافر در نقشهی جغرافیا»، «موزهی هیولاهای مومی»، «میراث اژدها»، «پیش از الفبا»، «شگفتیهای اخبار جنایی»، «داستان درون یک نقاشی»، «حرفت را با گره بگو»، «نویسندگانی که نقاشی میکنند»، «خاطره رولان بارت»، «حشرات زودمیر در قلعه»، «خوک و باستانشناس»، «حکایت ستون تراژان»، «شهر مکتوب: کتیبهها و دیوارنوشتهها»، «ماجراهای سه ساعتساز و سه آدمک»، «خانم مسن با کیمونوی بنفش» و«نودونهمین درخت» از جمله داستانها و مقالات این کتاب به شمار میرود که در چهار بخش به نامهای «کلکسیون شن»، «پرتو نگاه»، «گزارشهایی از چیزهای شگفتانگیز» و «شکل زمان» گردآوری شده است.
در بخشی از کتاب آمده است: «کسی را میشناسم که کلکسیون شن دارد. دور دنیا را میگردد و وقتی به ساحل دریا، کرانه رود یا دریاچه، به صحرا یا خلنگزار میرسد، یک مشت شن برمیدارد و با خود میبرد. به خانه که برگشت، آنها را در قفسههای بزرگی در کنار صدها بطری شیشهای میچیند که در آنها طیفی از رنگهای ملایم از شن ریز و تیره بالاتون تا شن سفید درخشان خلیج سیام و شن سرخ رود گامبیا -که در سنگال تهنشین میشود- نمایان میشود و علیرغم گوناگونی جنس و بافتشان همانند سطح ماه هموار به نظر میرسند.»
«شکل زمان» آخرین فصل از کتاب «کلکسیون شن» است که به سفرهای کالوینو در کشورهای مکزیک، ژاپن و ایران میپردازد که بخش ایران شامل سه قسمت به نامهای «محراب»، «شعلهها در شعلهها» و «مجسمهها و چادرنشینها» است.
ایتالو کالوینو در دهه ۱۹۶۰ به کوبا بازگشت و در هاوانا با ارنستو چهگوارا دیدار کرد. وی از پایان همین دهه با حفظ سبک اصلی و طنز خاص خود روی به ادبیات علمی - تخیلی و فانتزی آورد و داستانهایی چون مارکووالدو، کمدیهای کیهانی و شهرهای نامرئی را نوشت. در سال ۱۹۸۱ نشان افتخار فرانسه به او اعطا شد و چهار سال بعد بر اثر خونریزی مغزی در سیهنا درگذشت.
کتابهای «کوره راه لانههای عنکبوت»(نشر قطره، ۱۳۹۵)، «شوالیه ناموجود»(نشر چشمه،۱۳۸۲)، «ویکنت دوشقه یا «ویکنت دونیمشده»، «مورچه آرژانتینی»(انتشارات کاروان)، «افسانههای ایتالیایی»(انتشارات نیلا)، «بارون درختنشین»(نشر نگاه)، «چه کسی در دریا مین کاشت؟»(نشر کتاب خورشید)، «سوداگری در ساخت و ساز»(نشر کتاب خورشید)، «کمدیهای کیهانی»(نشر کتاب نادر)، «کاخ سرنوشتهای متقاطع»(انتشارات روزنه، ۱۳۹۶)، «شهرهای نامرئی یا شهرهای ناپیدا»(انتشارات خورشید)، «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری»(نشر آگاه)، «شاه گوش میکند»(انتشارات مروارید)، «یک روز ناظر انتخاباتی»(انتشارات خورشید)، «ابر آلودگی»(انتشارات خورشید) و «شش یادداشت برای هزاره بعدی» از جمله آثار کالوینو است که پیشتر ترجمه و منتشر شده است.
کتاب «کلکسیون شن» نوشته ایتالو کالوینو، در 298 صفحه، به قیمت 60 هزار تومان، در قطع پالتویی، جلد شومیز، در 500 نسخه و با ترجمه هاله ناظمی از سوی نشر هرمس منتشر شد.
نظر شما