به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان‌رضوی، دیروز اول آبان  همایش بیهقی با نواختن زنگ در مدارس شهرستان و مراسم زنگ بیهقی در دبیرستان دکتر دانش با حضور دبیران ادبیات، دانش‌آموزان، معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان سبزوار، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس آموزش و پرورش و دیگر روسای ادارات شهرستان سبزوار آغاز شد و سپس بخش علمی یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی با پیام وزیر فرهنگ و ارشاد در سبزوار ادامه یافت.
 

محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد در پیامی به این همایش که در ابتدای آن قرائت شد، آورد:

یکم آبان -که در گاهنامه رسمی کشور به نام بیهقی ثبت شده- فرصتی است برای ارج نهادن به شخصیت والای بیهقی و میراث گرانقدر او در سطح ملی و هرچند در نثر فارسی فعالیت‌هایی انجام شده؛ اما بیهقی پایگاه بزرگ در این حوزه دارد و تاریخ بیهقی او باید همه‌گیر شود.

در این همایش -که با حضور بیهقی پژوهانی از ایران و افغانستان و اسکاتلند برگزار شد- همچنین طی ارتباط تصویری با قائم‌مقام وزرات علوم، سالار آملی درباره اهمیت تاریخ بیهقی و ثبت روز اول آبان در تقویم ملی و نقش دانشگاهیان در این موضوع، مطالبی عنوان کرد.

حسین سالار آملی، قائم‌مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین‌الملل، طی ارتباط مجازی با یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی در سبزوار گفت: برگزاری نشست‌های علمی در زمینه بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، می‌تواند پیوند کشورهای فارسی زبان را مستحکم‌تر کند. برگزاری این نوع همایش‌ها، بستری برای افزایش همکاری‌های علمی بین‌المللی در حوزه تمدن زبان فارسی فراهم می‌کند. 

وی ادامه داد: حفظ زبان فارسی به‌عنوان‌ هویت در ایران و حوزه تمدنی زبان فارسی، از مهم‌ترین پارامترهایی است که جامعه علمی می تواند در حوزه همکاری‌های علمی بین‌المللی، از آن بهره گیرد.


سالار آملی افزود: بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، نه یک نشست کوتاه‌مدت بلکه بزرگداشت بزرگان در طول تاریخ است؛ چراکه این نگاه باعث حفظ هویت جامعه می‌شود و این همان انتظاری است که از جامعه دانشگاهی می‌رود. 

فرماندار ویژه سبزوار هم در این همایش گفت: برای ثبت روز بیهقی در تقویم کشورمان، پیگیری‌های زیادی از سال ۸۳ انجام شده و دانشگاه حکیم سبزواری نقش محوری در این رویداد داشته که خوشبختانه امروز شاهد ثبت این روز و برگزاری همایش ملی روز بیهقی هستیم.

سیدمجتبی علوی مقدم افزود: امسال نخستین سالی است که در تقویم رسمی کشور اول ابان به نام روز بیهقی پدر نثر فارسی نام‌گذاری شده است؛ ادیب و مورخ و اندیشمندی که نوشته‌هایش علاوه بر بازگوکردن حقایق دوران خویش، با زیبایی وصف ناشدنی نگارش یافته است.

عبدالغفور آرزو پژوهشگر کشور افغانستان و استاد سابق دانشگاه کابل نیز گفت: بیهقی پیام‌آور دوستی بین ملت‌های فارسی زبان است که ما خواستار تاسیس بنیاد بیهقی پژوهی در شهر هرات افغانستان هستیم.

پرفسور سیدحسن امین استاد دانشگاه گلاسکوی اسکاتلند نیز، تاریخ بیهقی را شاهنامه نثر فارسی عنوان کرد و گفت: بیهقی تاریخ‌نگاری حقیقت‌جو است که نوشته‌هایش بر شاعران و نویسندگان بعد از خود تاثیرگذار بوده و لازم است برای شناخت این اثر گران‌بها انجمن‌های بیهقی پژوهی در سراسر کشور و کشور‌های فارسی‌زبان توسعه یابد.


دبیر علمی همایش ملی ابوالفضل بیهقی نیز با بیان اینکه برای ترویج و شناخت بیشتر تاریخ بیهقی امسال سبزوار میزبان ماه بیهقی است، گفت: در آبان ماه ۱۰ نشست علمی در فضای مجازی با موضوع بیهقی، با حضور بیهقی پژوهانی از ایران، افغانستان، پاکستان و اقلیم کردستان عراق و با برگزاری ۱۰ نشست علمی - پژوهشی در طول ماه برگزار می شود.

مهیار علوی مقدم افزود: تاریخ بیهقی در فراسوی مرز‌ها، اندیشه‌های سیاسی در تاریخ بیهقی، پژوهش‌های زیباشناسی تاریخ بیهقی، مطالعات حقوقی تاریخ بیهقی، تاریخ بیهقی در ایران و جهان، تاریخ و تاریخ‌نگاری در تاریخ بیهقی، مطالعات نقد ادبی و میان رشته‌ای تاریخ بیهقی و گزارش محافل و انجمن‌های بیهقی خوانی از موضوعات این نشست‌هاست.

وی تصریح کرد: عناوین برخی از محورهای علمی همایش بیهقی عبارتند از: تاریخ بیهقی در فراسوی مرزها، اندیشه‌های سیاسی در تاریخ بیهقی، جنبه‌های زیباشناسی و ظرفیت‌های هنری تاریخ بیهقی، کارکردهای تاریخ بیهقی و متون کهن در جهان معاصر.

همچنین در این همایش «دیبای روشنایی» شامل مجموعه چکیده مقالات یازدهمین همایش ملی بیهقی شامل مقالات ۱۲۰ نفر از شرکت‌کنندگان به همراه تارنمای علمی و پژوهشی تاریخ بیهقی رونمایی شد.

بخش مردمی همایش ملی روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی هم در روستای حارث آباد در جنوب سبزوار، زادگاه بیهقی، برگزار شد.

همچنین روز گذشته اول آبان‌ماه نشست ویژه‌ی دبیرخانه‌ی دائمی شورای سیاست‌گذاری ادبیات و شعر خراسان‌رضوی به مناسبت بزرگداشت «ابوالفضل بیهقی» در مشهد برگزار شد.

افشین تحفه گر معاون فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست «بیهقی» را یکی از گنجینه‌های فرهنگی، ادبی و هنری خراسان رضوی برشمرد و گفت: با تلاش فراوان اول آبان‌ماه سالروز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، مورخ و نویسنده معروف ایرانی در دربار غزنوی. در تقویم رسمی کشور ثبت شد.


وی با اشاره به اینکه سبزوار، زادگاه بیهقی از مناطق مهم فرهنگی است که پیشینه‌ی قوی در عرصه‌های مختلف دارد، افزود: تاریخ نگاران و اهالی کتاب، نباید به سادگی ازکنار بخش‌های مختلف فرهنگی درخراسان رضوی بگذرند.

همچنین افشین تحفه‌گر معاون فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در پیامی به مناسبت روز بیهقی آورده است: نام بیهقی و تاریخ بیهقی در تاریخ مکتوب این سرزمین همچنان می‌درخشد و به‌عنوان بخشی از ریشه های هویتی ایران بزرگ شناخته می‌شود. 
 
ابوالفضل بیهقی از بزرگترین مشاهیر ادبی ایران و از افتخارات منطقه غرب خراسان است که در روستای حارث آباد سبزوار شهر دیرینه‌های پایدار دیده به جهان گشوده و در بزرگسالی در شهر غزنین افغانستان پایتخت غزنویان زندگی کرده است. به اعتبار وجود بزرگانی نظیر ابوالفضل بیهقی زادگاه او سبزوار را پایتخت نثر فارسی می‌نامند.
 
مشهورترین اثر بیهقی «تاریخ» اوست که از مهم‌ترین کتب تاریخ و ادب فارسی است. در شرح سلطنت «آل سبکتکین» در سی مجلد که در آن از تشکیل دولت  «غزنوی» تا اوایل سلطنت «ابراهیم بن مسعود» سخن گفته است؛ اما اکنون فقط قسمتی از وقایع سلطنت مسعود غزنوی و  «تاریخ خوارزم» از زوال دولت «آل مأمون» و افتادن آن به دست سلطان محمود و حکومت «آلتون تاش حاجب» گ، در تا غلبه ی «سلاجقه» موجود است.
 
درباره ی سبک و شیوه نگارش این کتاب و مؤلف آن سخن بسیار گفته و نوشته‌‌‌‌اند و از میان همه نوشته‌‌ها به قول استاد فیاض- بیهقی شناس- بسنده مى کنیم که: بیهقی گزارشگر حقیقت بود.

 

 و در عظمت این اثر جاوید، اشاره به همین نکته بس که بعد از گذشت قرن‌ها از خلق این اثر ارزشمند همچنان نام بیهقی و تاریخ بیهقی در تاریخ مکتوب این سرزمین می‌درخشد و به عنوان بخشی از ریشه‌های هویتی ایران بزرگ شناخته می‌شود.
 
گرامیداشت این مورخ بزرگ و شهیر، بخشی از تجلیل جایگاه زبان و ادب پارسی و حفاظت از میراث گران‌بهای فرهنگی این مرز و بوم است.
 
به همین سبب، برخی از بزرگان ادب ایران زمین ، در صدد برآمدند تا برای پاسداشت مقام تاریخی و ادبی خواجه ابوالفضل بیهقی یک روز ملی در تقویم ایران تعیین گردد.
 
با تلاش و پیگیری‌های مسئولان استان خراسان رضوی به‌ویژه شهرستان سبزوار زادگاه ابوالفضل بیهقی، درخواست‌های متعدد فرهیختگان و متخصصان حوزه ادب فارسی محقق شد و با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز اول آبان به نام ابوالفضل بیهقی، پدر نثر فارسی، در تقویم کشور ثبت گردید.
 
اینجانب تلاش‌های  تمامی دست‌اندرکاران این رویداد ارزشمند را در ثبت اول آبان‌ماه به‌عنوان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ارج می‌نهم و  آرزومندم با تکیه بر تاریخ پرافتخار ادبی ایران بزرگ، همواره شاهد رونق و شکوفایی استعدادهای ادبی در کشور باشیم.

اضافه می‌شود، ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی متولد سال 385 قمری در حارث‌آباد، مورخ و نویسنده ایرانی در دربار غزنوی بود. شهرت او بیشتر به‌خاطر نگارش کتاب معروف به «تاریخ بیهقی» است که مهم‌ترین منبع تاریخی در مورد دوران غزنوی است. او اوایل عمر را در نیشابور به تحصیل دانش اشتغال داشت، سپس به سمت دبیری وارد دیوان محمود غزنوی و حکمرانان بعد از او شد.
 
در روزگار غزنوی، بیهقی به بالاترین مقام در دیوان، صاحب دیوان رسالت رسید. در همین دوران گرفتار تهمت و کین بداندیشان شد. امیر بدگمان او را از کار برکنار کرد و به زندان انداخت. وی پس از آزادی از زندان شروع به نوشتن کتاب معروف خود، تاریخ بیهقی، کرد و در سال 470 قمری در غزنین درگذشت.