ایگور گریژوک، مدیرخرید و فروش حق ترجمه از کشور روسیه و نشر اپریکات با بیان اینکه مخاطب اصلی آنها خاص است، گفت: کمتر در حوزه کتاب‌های سنتی کار می‌کنیم و بیشتر در حوزه‌های دیگر فعالیت داریم. در رابطه با بخش نویسندگان و تصویرگران سعی می‌کنیم از هر رویدادی که می‌توانیم نویسندگان و تصویرگران جدید پیدا کنیم. برای مثال در فستیوال‌ها و رویدادهای مختلف کتاب‌ها و نویسنده‌ها را پیدا می‌کنیم. همچنین در کارگاه‌ها و دوره‌های مختلف سعی می‌کنیم نویسندگان و تصویرگران را پیدا کنیم.
او با بیان اینکه نویسندگان مرتبط با این مجموعه به 19 زبان زنده دنیا صحبت می‌کنند، افزود: با نویسندگان در همه قاره‌ها جز قطب شمال و جنوب فعالیت داشتیم. البته سعی می‌کنیم در بخش فلوشیپ‌های داخلی و خارجی هم فعال باشیم، زیرا این فعالیت‌ها باعث بیشتر دیده شدن نشر می‌شود.
گریژوک درباره نویسندگان و تصویرگران ایرانی بیان کرد: همکاری و ارتباط با کشورهای مختلف برای ما خیلی مهم است. علاقه داریم با ایران و خاورمیانه ارتباط برقرار کنیم. دوست داریم که اقدامی خاص و ویژه برای خوانندگان خود انتخاب کنیم تا نویسندگان و تصویرگران روسی دیده شوند.
ارائه کتاب‌های کودک با کیفیت یکی از اصول حقوق بشر است
سوده طوبا اوکچو، با تاکید بر اینکه خیلی خوب است تا افراد فعال در حوزه کودکان و نوجوانان را بشناسیم، بیان کرد: تیماژ یکی از بزرگ‌ترین نشرهای ترکیه است، که در سال بیش از 300 کتاب چاپ می‌کند، کتاب‌های این انتشارات به 30 زبان ترجمه می‌شود. این کتاب‌ها در همه ژانرهای ادبی در حوزه بزرگسال و کودک و نوجوان است.
به گفته این نویسنده تنها هدف نشر تیماژ فروش کتاب به مناطق پیشرفته و شهرهای بزرگ نیست. او توضیح داد: می‌خواهیم به مناطق محروم و مناطق مرزی هم کتاب ارائه بدهیم. باور داریم ارائه کتاب‌های کودک با کیفیت یکی از اصول حقوق بشر است و به خاطر همین، بخش مهمی از اهداف نشر تیماژ رسیدگی به کودکان مناطق محروم است.
در انتخاب کتاب‌ها خیلی سختگیر هستیم
مهدی امیری، مسئول فروش کپی‌رایت کتاب‌های طوطی -وابسته به انتشارات فاطمی- با بیان اینکه بخش طوطی از انتشارات فاطمی از سال 2016 بنیان‌گذاری شده‌است، گفت: انتشارات فاطمی 40 سال سابقه فعالیت دارد. در نشر طوطی سعی داریم کتاب‌های با کیفیت را برای کودکان و نوجوانان تهیه کنیم. در طوطی یکی از معدود ناشرهایی هستیم که در حوزه کودک و نوجوان در سطح جهانی فعالیت می‌کند، فقط چند نشر فعال هستند و امیدوارم ناشران بیشتری به این حوزه بپیوندند.
به گفته امیری، بخش طوطی انتشارات فاطمی تا به‌حال حدود 50 کتاب تالیفی و 100 کتاب ترجمه از ناشران معتبر جهان منتشر کرده‌است. او ادامه داد: این عدد می‌توانست خیلی بالاتر باشد، اما در انتخاب کتاب‌ها خیلی سختگیر هستیم. البته برای کتاب‌های تالیفی هم جایزه‌های ملی و بین‌المللی دریافت کردیم. در حوزه خرید و فروش حق ترجمه خیلی فعال هستیم.
مسئول فروش کپی‌رایت کتاب‌های طوطی ادامه داد: نشر طوطی سعی دارد پلی بین ادبیات کودک ایران و جهان بسازد. سعی داریم کتاب‌های با کیفیت را برای کودکان به ایران بیاوریم. هدف ما این است که در سال‌های آینده فعالیت‌مان بیشتر شود.
در روسیه سلیقه گروه کودک با گروه نوجوان متفاوت است
گریژوک درباره ترندهای نشر روسیه توضیح داد: نخستین هدف ما این است که درباره صنعت نشر روسیه صحبت کنیم، در مرحله بعد باید ترندهای سنی را براساس اهداف نشر توضیح بدهیم. دو نشر بزرگ در روسیه هستند که بخش بزرگی از بازار را گرفتند. همچنین می‌خواهم به نقش نشرهای مهم در حوزه کودک و نوجوان بپردازم، در روسیه 15 نشر در این حوزه فعال و ترندهای معروف جهانی هستند.
او با اعلام اینکه مهم‌ترین ترند روسیه این است که به سبک سنتی عمل می‌کند، ادامه داد: در روسیه سهم کتاب‌های تالیفی و ترجمه با هم برابر هستند. از طرفی یک بخش مهم از فروش را کتاب‌های کلاسیک شوروی و روسیه تشکیل می‌دهد و از طرف دیگر تغییر سلیقه مهمی در میان کودکان و نوجوانان دیده می‌شود.
او در توضیح ترندهای کودک و نوجوان در روسیه توضیح داد: در طی هفت سال اخیر موج عظیمی از نویسندگان و تصویرگران روس در بازار جهانی فعالیت دارند. این گروه در رویدادهای جهانی شرکت و سعی می‌کنند ترندهای جهانی را در بازار روسیه تقویت کنند.
به گفته او توجه به فرمت‌های دیجیتالی در روسیه مهم شمرده می‌شود. اقتصاد کتاب‌های صوتی که قبلا به آنها توجه نمی‌شد و بازار کوچکی داشت در چهار یا پنج سال اخیر چهار تا پنج برابرشده‌است، نسل‌های جوان‌تر ترجیح می‌دهند که کتاب‌های الکترونیک بخوانند یا به کتاب‌های صوتی گوش بدهند تا اینکه کتاب کاغذی بخوانند. این ترند را در گروه سنی نوجوان و بزرگسال هم می‌بینیم.
کتاب‌هایی که بر اساس داستان واقعی نوشته‌می‌شوند، در ترکیه ترند هستند
طوبا اوکچو درباره بازار کتاب ترکیه و فرصت گرنت این کشور توضیح داد: برنامه تدا، فرصت گرنت ترکیه برای ترجمه ونشر آثار است. با کمک تدا ناشران می‌توانند کتاب‌ها را به زبان‌های دیگر ترجمه کنند. این برنامه از سال 2005 فعالیت داشت و به 85 کشور و 60 زبان دنیا ترجمه‌هایی انجام و از آنها حمایت شده‌است.
او درباره بازار ادبیات کودکان در ترکیه توضیح داد: هدف نشر تیماژ حمایت از روی نویسندگان ترک زبان است، اما در چند سال اخیر این روند تغییر زیادی داشت. یعنی کتاب‌هایی را از سراسر جهان ترجمه می‌کنیم که خیلی از آنها ترند شده‌اند.
این نویسنده با بیان اینکه ترند کتاب‌های ترکیه، آثاری است که بر اساس اتفاق‌های واقعی نوشته شده‌است، ادامه داد: افزایش آگاهی عمومی درباره محیط زیست، حقوق بشر و ... در ترکیه محبوبیت بالایی دارد. این درحالی است که کتاب‌های مصور سهم کمی از بازار را دارند، اما به نظرم این بازار می‌تواند گسترش پیدا کند. برای من جالب است که ترندها در ایران هم تقریبا به همین شکل است و البته به کتاب‌های تصویری توجه بیشتری شده.
حجم کتاب‌های ترجمه در ایران بیش از تالیفی است
امیری توضیح مختصری درباره بازار کتاب ایران داد و گفت: ترجمه همیشه در بازار کتاب ایران غالب بود و به خصوص در حوزه کتاب کودک محتوای زیادی وجود دارد که می‌تواند ترجمه شود. البته این مساله هم وجود دارد که تهیه کتاب‌های تالیفی نیاز به هزینه زیادی دارد. به این دلیل که در ایران برای قراردادهای خرید حق رایت هزینه پرداخت می‌شود، محتوای با کیفیت انتخاب و ترجمه می‌شود. انتشارات طوطی همواره سعی دارد، کتاب‌های با کیفیت را در این سال‌ها پیدا و آنها را ترجمه کند.
به گفته او نکته آخر درباره این است که حجم ترجمه در ایران بیش از کتاب‌های تالیفی است، امیری ادامه داد: در ایران کتاب‌های ترجمه در اکثریت است و تالیف غالب نیست. اما هدف ما در طوطی این است که حق برابر برای این دو در نظر بگیریم. این درحالی است که هنوز کتاب‌های ترجمه در طوطی دو برابر کتاب‌های تالیفی است.
فاکتور اقتصادی تاثیر زیادی در انتخاب کتاب دارد
گریژوک درباره فاکتورهای اصلی برای انتخاب عناوین کتاب‌های خارجی و ترجمه آنها بیان کرد: برای اینکه در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می‌کنیم روی انتخاب عناوین خیلی دقت می‌کنیم که حتما با ایده‌ها و ارزش‌های ما هماهنگی داشته‌باشد. برای اینکه در ژانری فعالیت می‌کنیم که خیلی متنوع نیست. همچنین وقتی می‌خواهیم یک کتاب از ناشری دریافت کنیم، بررسی می‌کنیم که مطالب انگلیسی درباره آن نویسنده وجود دارد. چند فاکتور در خرید ما تاثیر دارد و البته فاکتور اقتصادی خیلی تاثیر دارد و زمانی که یک کتاب خیلی گران است، نمی‌توانیم آن کتاب را بخریم.
طوبا اوکچو درباره نحوه انتخاب کتاب برای ترجمه و چاپ بیان کرد: وقتی کاری را دریافت می‌کنم بیشتر دنبال این هستیم که با گروه‌های هدف ما هماهنگی داشته‌باشد، همچنین کتاب نباید پیام‌های منفی و تبعیض جنسیتی داشته‌باشد. رعایت حقوق بشر نخستین مساله‌ای است که به آن توجه می‌کنم. در قدم دوم می‌بینم که نسل جدید می‌توانند با آن کتاب ارتباط برقرار کند یا نه.
طوطی در انتخاب کتاب فقط به مسائل اقتصادی توجه نمی‌کند
امیری درباره نکاتی که در انتشارت طوطی برای انتخاب کتاب در انتشارات طوطی برای ترجمه و انتشار توجه می‌شود، بیان کرد: طوطی یک تیم ادیتور دارد که کتاب‌ها را بررسی می‌کنند و به خصوص اگر کتاب تصویر داشته‌باشد، سعی می‌کنم معتبرها را انتخاب کنیم. همچنین سعی می‌کنیم از سبک‌های جهانی استفاده کنیم. طوطی در انتشار کتاب‌ها فقط به مسائل اقتصادی توجه نمی‌کند، برای همین انتخاب کتاب برای ما اهمیت زیادی دارد.
او ادامه داد: حتی گاهی کتاب از نظر محتوا برای انتشار مناسب است اما به دلیل مسائل جاری کشوری نمی‌توانیم آن را منتشر کنیم. خیلی از ناشران امریکایی ترجیح می‌دهند به دلیل تحریم‌ها با ما ادامه فعالیت نداشته‌باشند، این مسائل از دست ما خارج است. به این دلیل که آن ناشر نمی‌خواست با ایران تراکنش مالی داشته‌باشد، اما تقصیر ناشر نیست؛ بلکه تقصیر تصمیم گیرنده است، زیرا آینده کودک نباید تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار بگیرد.
نظر شما