احمد رفیع‌زاده، مدیر فروشگاه آنلاین شهرکتاب در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، درباره تحولات در حوزه کتاب با توجه به آغاز سده جدید بیان کرد: باید توجه داشت، کتاب چاپی همیشه جای خود را در ذهن مردم به‌عنوان محصول نوستالژیک حفظ می‌کند. مسلما نسل‌های جدید، دنیای کتاب را هم تغییر خواهند داد، این تغییرات در دنیا شروع شده‌ است، هرچند در ایران کمتر تجربه استفاده از آن را داریم؛ اما تغییرات به ایران هم خواهد رسید.

وی با اشاره به فناوری واقعیت افزوده به‌عنوان یکی از تغییرات جدید و رو به گسترش در عرصه تولید کتاب، بیان کرد: فناوری واقعیت افزوده AR - Augmented Reality - یعنی  اضافه کردن ارزش مازاد به کتاب. به‌ نظر می‌رسد، این تکنولوژی در ایران هم رشد خواهد کرد. یکی از نکات قابل توجه بررسی و پژوهش درباره فناوری‌های جدید است؛  به‌عبارت دیگر پیش‌بینی کنیم تا 10 سال آینده، چه نوع فناوری‌های جدید می‌توانند وارد حوزه کتاب شوند.

رفیع‌زاده با بیان این مطلب که در 5 تا 10 سال آینده، فناوری تولید کتاب فراتر از کتاب‌هایی مانند کتاب‌های الکترویکی که امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد، ارائه خواهد شد، افزود: ناشران محصولاتی عرضه خواهند کرد که مبتنی بر تکنولوژی AR خواهد بود؛ یعنی چیزی فراتر از آنچه در صفحه اصلی کتاب می‌بینیم. فرض کنید بتوانیم با ابزارهایی که کتاب در آن ارائه می‌شود، مانند گوشی و تبلت، محتوای بیشتری به‌صورت تولید شده ببینیم.
 
محصولات جدیدی به وجود خواهد آمد
مدیر فروشگاه آنلاین شهرکتاب درباره امکاناتی که فناوری واقعیت افزوده AR می‌تواند دردسترس مخاطب کتاب قراردهد، بیان کرد: ممکن است تکنولوژی AR در صفحات کتاب‌ها با اسکن کردن صفحه‌های کتاب و با استفاده از اپلیکیشن‌های گوشی قابل دسترس باشد. در مرحله نخست بیشتر کتاب‌های آموزشی، کتاب‌های ویژه کودکان و عنوان‌های تخصصی مانند گردشگری می‌توانند از این فناوری استفاده کنند؛ اما شاید بتوانیم به مرور در رمان‌ها هم از آن استفاده کنیم. فرض کنید رمانی مشهور می‌خوانید و با اسکن کردن صفحه این اثر، اطلاعات بیشتری از آنچه در صفحه می‌بینید اعم از کلماتی که در صفحه وجود دارد و ارتباط آن با کتاب‌های دیگر فرد به دست می‌آورید. به‌طور خلاصه هوش مصنوعی براساس محتوای کتاب‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا اطلاعات را پردازش کنیم و براساس آن محتوای جدیدی را در اختیار مخاطب قرار بدهیم.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد، کتاب چاپی و الکترونیکی راه خود را ادامه خواهند داد و بهینه خواهند شد. فرض کنید در سده جدید اقداماتی انجام شود تا در کتاب چاپی از کاغذ دوستدار محیط زیست استفاده کنیم. همچنین اقداماتی برای تسهیل دسترسی به محتوای الکترونیک و ساده شدن مطالعه با ابزار در دسترس، می‌تواند از اقداماتی باشد که در سده جدید شاهد آن خواهیم‌ بود. از ترکیب هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین، قطعا محصولات جدیدی به وجود خواهد آمد.
 
ممکن است اقتصاد کتاب رشد کند
رفیع‌زاده درباره این‌که کتاب الکترونیکی امکان ارتباط مخاطب با ناشر، نویسنده و مترجم را در طول مدت استفاده از کتاب مهیا می‌کند و این مساله ممکن است برای مخاطب هزینه‌هایی همراه داشته‌ باشد اما امکانات خیلی بیشتر از کتاب الکترونیک امروز در اختیار مخاطب قرار خواهد گرفت،  توضیح داد: ممکن است به این شکل اقتصاد کتاب رشد کند و سرویس های جانبی که ناشر می‌تواند ارائه بدهد، به‌صورت خرد و کم‌کم پرداخت‌هایی را از مشتری دریافت کند.

وی ادامه داد: ناشر با این روش می‌تواند به فعالیت خود ادامه بدهد. هرچند هزینه فناوری بالا است و تا زمانی که هزینه آن به‌صورت منطقی پایین بیاید دشواری‌هایی خواهد داشت. تنها راه جبران این است که به مرور بخشی از هزینه‌ها از مشتری  تامین شود. در این شرایط رابطه دو طرفه بین تولید‌کننده محتوای مدرن با کسی که مصرف‌کننده آن است به‌صورت دقیق تعریف شود.
 
جست‌وجوی کتاب می‌تواند بسیار ساده‌تر باشد
رفیع‌زاده درباره تغییراتی که کتاب‌فروشان آنلاین و فیزیکی در سده جدید خواهند داشت، بیان کرد: اگر به سال‌های گذشته نگاه کنیم، تعداد عناوین چاپی به اندازه عناوینی که در سال‌های اخیر چاپ می‌شود، نبود. در سال‌های اخیر تعداد عناوینی که از سوی ناشران منتشر می‌شود، بسیار زیاد شده‌ است. در کتاب‌فروشی فیزیکی که کتاب را به‌صورت مستقیم به مشتری‌ها می‌فروشند، یک کتاب‌فروش نمی‌تواند تمام آن‌ها را تهیه کند تا زمانی که مشتری به آنجا رجوع می‌کند، بتواند به همه عناوین دسترسی داشته‌ باشد و مهم‌تر از آن، مخاطب بتواند درون آن کتاب‌ها جست‌وجو کند.

مدیر فروشگاه آنلاین شهرکتاب با بیان این مطلب که ممکن است فضای‌هایی که در آن امکان بیشتری برای آشنایی با کتاب وجود دارد، شکل بگیرد، توضیح داد: ساده‌ترین  فضاها برای دیدار و گفت‌و‌گو درباره کتاب، کافه کتاب‌ها هستند. مخاطب‌ها در کافه کتاب‌ها می‌توانند از رویدادهای مرتبط با کتاب استفاده کنند و کتاب‌های جدید را در ویترین بررسی و تهیه کنند.

رفیع‌زاده با اشاره به این‌که رشد فعالیت برای کتاب‌فروشان الکترونیک به سمتی می‌رود که محتوای کتاب‌ها قابل جست‌وجو باشند، افزود: فناوری به سمتی می‌رود تا فرد در جست‌وجو بتواند درباره موضوع و قسمت‌هایی از کتاب که در آن به موضوع اشاره شده‌ است، دسترسی داشته‌ باشد. این اقدامات برای کتاب‌فروشان الکترونیکی و فروشندگان آنلاین در آینده رخ می‌دهد و جست‌وجوی کتاب می‌تواند بسیار ساده‌تر باشد.