به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در هفته‌ای که گذشت خبرهایی را در حوزه تاریخ و سیاست از سرگذراندیم. در این گزارش مروری داریم بر رویدادهای مهم سرویس تاریخ و سیاست که از 5 تا 11 شهریورماه 1401 منتشر شده‌اند.
 
در 5 شهریورماه 1401 حمیدرضا سلمانی در گفت‌و‌گو با ایبنا به شرح  چاپ عکسی «تاریخ سیستان» پرداخت. «تاریخ سیستان» نخستین‌بار به همت اعتمادالسلطنه در پاورقی «روزنامه ایران» منتشر شد. بعدها ملک‌الشعراء بهار با استفاده از همان نسخه‌ای که مبنای چاپ روزنامه ایران بود متن را تصحیح و با مقدمه و حواشی مفصل در ۱۳۱۴ شمسی چاپ کرد.

زنده‌یاد بهار در مقدمه به مسائل اساسی متن پرداخت و فرضیه‌هایی هم درباره مولف/مولفان و ترجمه یا تألیف بودن متن و مسائل سبکی طرح کرد. چاپ بهار، که در واقع تنها تصحیح متن به شمار می‌رود تا امروز مرجع پژوهشگران ایرانی و غربی بوده است. با توجه به اهمیت متن از یک سو و منحصر به فرد بودن نسخه تاریخ سیستان از سوی دیگر، مرکز پژوهش‌های کتابخانه مجلس تصمیم گرفت نسخه خطی بهار را، که امروز در کتابخانه مجلس نگهداری می‌شود، به صورت عکسی منتشر کند. این نسخه به کوشش حمیدرضا (بابک)‌ سلمانی منتشر و در نمایشگاه کتاب رونمایی شد.

 

کتاب «طبقه کارگران و صنعت در ایران» تالیف دکتر ویلم فلور، ایران‌شناس با برگردان دکتر رضا آذین معرفی شد. این کتاب در 264 صفحه به بهای 150 هزار تومان از سوی نشر خزه به چاپ رسیده است. کتاب اندیشه سیاسی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی معرفی شد. این کتاب در 584 صفحه در 500 نسخه از سوی انتشارات مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران با کاغذ حمایتی منتشر شده است.

رونمایی از کتاب «نقش تجار در توسعه شهر تهران» با حضور منصوره اتحادیه (نویسنده کتاب) در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. کتاب «تاریخ جهانی آجر» به قلم جیمز کمپل با ترجمه مائده کلانتری در 335 صفحه به بهای یک میلیون و صدوهفتاد هزار تومان در انتشارات ویژه نشر به چاپ رسیده است. دیوان دلگیر تبریزی؛ متضمن سروده‎‌های عاشورایی حاجی محمدحسین آقا تبریزی متخلص به دلگیر تبریزی از مرثیه‌‎سرایان عصر قاجار به تصحیح زنده‌یاد رحیم نیکبخت از سوی انتشارات سفیر اردهال منتشر شد. به مناسبت انتشار این کتاب مراسم گرامیداشتی به یاد زنده‌یاد رحیم نیکبخت برگزار شد.

 

کتاب «شاهنامه و پایان ساسانیان» در راستای روایت شاهنامه از تاریخ ساسانیان به کوشش زاگرس زند از شرح ماجرای شورش بر خسروپرویز تا فروپاشی سلسله ساسانی را در شاهنامه با روایت‌های مهم‌ترین منابع اسلامی و نیز منابع بیزانسی، ارمنی و سریانی مقابله کرده، همانندی‌ها و تفاوت‌های آنها را بررسی کرده، برتری‌ها و کاستی‌های روایت شاهنامه را نشان داده و به معرفی گزارش‌های تاریخی شاهنامه از این دوره که در منابع دیگر یافت نمی‌شود، پرداخته است. نشست نقد و بررسی کتاب «شاهنامه و پایان ساسانیان» از سلسله نشست‌های کتاب‌محور ادب پارسی یکشنبه 6 شهریور 1401 در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

 

کتاب «یک روایت معتبر درباره انفجار دفتر نخست وزیری» معرفی شد. این کتاب به کوشش سعید زاهدی سعی کرده است با سفر به جراید و مصاحبه‌های سال 60 و با قلمی ساده به بازخوانی روایت مستند شهادت شهیدان رجایی و باهنر بپردازد؛ کتابی که سعی کرده مهم‌ترین روایات این فاجعه را به استناد «اسناد متفاوت، نقل قول‌های متعدد، مصاحبه و گفت‌وگو با اشخاص مرتبط با این حادثه و اطلاعات معتبری از انفجار دفتر نخست وزیری که از آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و روزنامه‌های اطلاعات، کیهان و جمهوری اسلامی ایران در سال 1360 و پس از آن جمع‌آوری شده است» بازخوانی کند.
 
کتاب «چرچیل، تلاش برای بقا» معرفی شد. این کتاب نوشته لرد موران ترجمه فریور جوانبخت موثق در 214 صفحه، در شمارگان 500 نسخه، به بهای هشتاد و پنج هزار تومان از سوی نشر پایان به چاپ رسیده است.

 

«گرچه انفجار هفتم تیر بزرگ‌ترین انفجار تروریستی تاریخ انقلاب اسلامی بود، اما نحوه انفجار روز 8 شهریور 1360، آن هم در جلسه شورای امنیت کشور، این واقعه را به مهم‌ترین اتفاق تروریستی تاریخ انقلاب تبدیل کرد.» این جملات سطوری از کتاب «پرونده مسکوت» تالیف مشترک محمدحسن روزی‌طلب و محمدمهدی اسلامی است که یکی از کتاب‌های مهم درباره حادثه تروریستی 8 شهریور است و سایر کتاب‌هایی که در این زمینه منتشر شدند، هر کدام اطلاعات ریز و درشتی درباره انفجار دفتر نخست‌وزیری به ما ارائه می‌دهند. سجاد راعی، مولف کتاب «زندگی‌نامه سیاسی شهید رجایی» در این خصوص با ایبنا به گفت‌و‌گو نشست.

 

به مناسبت انفجار دفتر نخست‌وزیری و شهادت رجایی و باهنر، کتاب‌هایی که شهید باهنر بدون دخالت رژیم پهلوی نوشت در گزارشی مورد بررسی قرار گرفت. در این گزارش آمده است؛ حجت‌الاسلام شهید دکتر محمدجواد باهنر می‌گوید: ما توانستیم کتاب‌های آموزش و پرورش را بدون دخالت رژیم طاغوت بنویسیم و مطالبی در آن بیاوریم که حتی در بعضی از حوزه‌های مبارزاتی هم مطالب آن تدریس می‌شد، مطالبی که برای دوره دبیرستان و دوره راهنمایی نوشته بودیم، نسبتا تحرک خوبی داشت.
 
در تقویم ایران هشتم شهریور عنوان «مبارزه با تروریسم» ثبت شده است. ترور و تروریسم، موضوعی است که حوادث بسیار تلخی را در ایران به جای گذاشت و بزرگان زیادی را در عرصه سیاست، علم و دانش به شهادت رساند. به مناسبت این روز در گزارشی چند کتاب‌ با موضوع ترور و تروریسم بررسی شد.
 
کتاب «پرونده مسکوت» با عنوان فرعی بررسی اسناد و اسرار انفجار 8 شهریور 1360 در دفتر نخست‌وزیری نوشته محمدحسن روزی‌طلب و محمدمهدی اسلامی که از سوی موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1393 منتشر شد، در آستانه چاپ دوم قرار دارد.

 

به مناسبت سالروز ناپدیدشدن امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان ایبنا با  دکتر حسین آجورلو  به گفت‌و‌گو نشست. وی دانش‌آموخته دکتری رشته روابط بین‌الملل و دیپلماسی در دانشگاه اسلامی لبنان که حوزه مطالعاتی وی اعراب، اسرائیل و مسائل خاورمیانه است و کتاب «امام موسی صدر و مسئله رژیم صهیونیستی» حاصل پژوهش‌های اوست. این کتاب در اختتامیه جشنواره رساله برتر در حوزه رژیم صهیونیستی‌پژوهی که از سوی موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران برگزار شد، به عنوان رساله برگزیده انتخاب شد.

 

گروه ادبیات انقلاب اسلامی یکی از گروه‌های اندیشکده ادبیات پایداری است که هدف آن جریان‌سازی و شناسایی خلأها و کاستی‌ها در حوزه پایداری انقلاب است. در این راستا یازدهمین نشست اندیشکده ادبیات پایداری با عنوان «متن انقلاب، انقلاب متن(پیشامتن و پسامتن) سه‌شنبه 8 شهریورماه 1401 در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد. در این نشست دکتر فریدون اکبری شلدره، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و ریاست گروه زبان فارسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی کتاب‌های درسی در این باره سخن گفت.
 
محمدرضا سنگری رئیس اندیشکده ادبیات پایداری در حاشیه این نشست گفت: در یازدهمین نشست اندیشکده ادبیات پایداری، بحث متن و پسامتن مورد بحث و بررسی قرار گرفت که منظور از این متن، متن انقلاب است که متن انقلاب چه ویژگی‌هایی دارد، چه نوع متنی است و این متن را چگونه باید خواند و فهم کرد.

 

به مناسبت سالروز سخنرانی هانری ماسه در پاریس در قالب گزارشی به کوشش‌های این خاورشناس و  ایران‌شناس پرداخته شد، هانری ماسه به فرانسوی: Henri Massé؛(۱۸۸۶ـ‌۱۹۶۹) خاورشناس، ایران‌شناس، نویسنده، مترجم و محقق معاصر فرانسوی ا‌ست که در دو حوزه تحقیقات عربی و تحقیقات ایرانی کوشید. اما زمینه اصلی مطالعاتی که او در آن شهرت و برجستگی یافت، تحقیق در ادب فارسی است.
 
در بیانیه دفتر جنبش أمل لبنان در ایران به مناسبت سالگرد ربایش امام موسی صدر مطرح شد: امام موسی صدر شخصیتِ روحانیِ کم‌مانندی است که از سویی، پایه‌گذار مقاومت در منطقه است و از سوی دیگر، اهل گفت‌وگو و همگرایی.
 
همچنین کتاب «جامعه‌نگاری عهد قاجار» نوشته پریسا کدیور در سی و دومین نشست از سلسله نشست‌های عصر چهارشنبه بخارا نقد و بررسی شد.

 

کنگره ملی میرزا کوچک جنگی با حضور شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و هنری کشور در سالن همایش‌های برج میلاد تهران برگزار شد. در این مراسم مقام‌های سیاسی و علمی کشور و گیلان سخنرانی کردند. نماینده ولی‌فقیه در گیلان در این مراسم با اشاره به ایمان و آرمان‌های والای شهید میرزا کوچک جنگلی اظهار داشت: در برخی دانشگاه‌های جهان امروز برخی کتاب‌هایی که درباره شخصیت‌ میرزا کوچک جنگلی به نگارش درآمده است، تدریس می‌شود.

 

به مناسبت 11 شهریور و قیام دلیران تنگستان و روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس؛ کتاب‌هایی که در این زمینه نوشته شده‌اند، در قالب گزارشی مورد بررسی قرار گرفت.