این کتاب به بررسی ارکان و مولفههای شکلدهنده هویت ملی ایران در فرایند تاریخی و نیز بیان نکاتی پیرامون چگونگی مواجهه با هویت مذکور و ارکان و مولفههای آن میپردازد. از دیدگاه این پژوهش، هویت ملی ایران، هویتی کهن و تاریخی است که قرنها پیش و در دوره باستان ایجاد شده و در فراخنای تاریخ توانسته است پایداری، پویایی و موجودیت خویش را حفظ کند. این هویت دارای ارکان و مولفههایی است که نقش اساسی در تکوین آن داشتهاند.
ایران باستان، اسلام و مدرنیته ارکان اصلی و سرزمین ایران، تاریخ طولانی و کهن، دین و اعتقادات مذهبی، میراث سیاسی و حکومت ایرانی، فرهنگ غنی و پویا، زبان فارسی و اسطورههای ملی-ایرانی نیز مولفههای شکلدهنده هویت ملی ایران هستند که به طور کلی مهمترین نشانههای ایران و ایرانی بودن محسوب میشوند. به اعتقاد نویسنده، با توجه به چالشهای پیش روی هویت ملی ایران در عصر حاضر (موسوم به عصر جهانی شدن)، تنها راه صیانت از هویت مذکور و تحکیم آن، اتخاذ رویکرد فراگیر از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به این هویت و توجه همزمان به تمامی ارکان و مولفههای آن است.
این کتاب میتواند برای تمامی ایرانیان به ویژه مدرسان، پژوهشگران و دانشجویان رشتههای دانشگاهی علوم سیاسی، تاریخ و جامعهشناسی و سیاستگذاران و تصمیمگیران فرهنگی و اجرایی کشور سودمند باشد.
در مقدمه کتاب «هویت ملی و ارکان و مولفههای آن در ایران» میخوانیم: «کشور ایران دارای یک هویت ملی کهن و تاریخی است. این هویت قرنها قبل از پیدایش دولتهای ملی در اروپا، به وسیله امپراتوریهای بزرگ ایران باستان ایجاد شد و در فراخنای تاریخ ایران از ابتدا تاکنون و در راه پویایی خود با هویتها و فرهنگهای دیگر آمیخته و توانسته است پایداری، پویایی و موجودیت خویش را حفظ کند و تداوم ببخشد. در این فرایند تاریخی ارکان و مولفههای خاصی در شکلگیری و استمرار این هویت نقش داشتهاند؛ به عبارتی، ایرانیان به عنوان یک ملت با سابقه تاریخی و قدمت حیات سیاسی و اجتماعی، از مبانی و عناصری برای سامان دادن هویت ملی خاص خود برخوردار بودهاند.»
در فصل چهارم و در زیربخش اسطورههای ملی- ایرانی آمده است: «ادبیات و روایات اسطورهای سهم عمدهای در این یکپارچگی سیاسی و همبستگی اجتماعی در ایران داشتهاند. داستانهای اسطورهای به عنوان میراثی هویتبخش از نسلهای پیدر پی توسط افراد، نهادها و... سینه به سینه نقل شدهاند و امروزه به یکی از عناصر قوامبخش هویت ملی ایران مبدل شدهاند. اگر از بسیاری از ایرانیان درباره ملیت و نقش اسطورهها در تکوین هویتشان سوال شود احتمالا به داستانهای اسطورهای مانند جمشید، فریدون، کیومرث و... اشاره میکنند و هویت ایرانی را به آن اسطورهها نسبت میدهند و یا از آن روایات به عنوان شاهدی بر قدرت و دیرینگی این هویت یاد میکنند.»
به طور کلی مجموعه میراثی که در قالب روایات ملی، اساطیر دینی، ویژگیها و اعمال پادشاهان و امیران، سرگذشت پهلوانان، شرح لشکرکشیها و... منتقل شده و به زمان حال رسیدهاند روایاتی هستند که اساس آنها تاریخ، شکل آنها داستان و روش آنها اساطیریاند که بخش اعظم ادبیات، فرهنگ و هنر ایرانیان را به خود اختصاص دادهاند و نقشی برجسته در تمیز ایرانیان از دیگران دارند.
در بخشی دیگر از فصل پنجم میخوانیم: «چالشهای هویتی پیش روی ایران در عصر جهانی شدن به ما یادآوری میکند که هویت ملی کشور را میبایست به دور از رویکردهای تقلیلگرایانه و تک عاملی مورد بررسی و توجه قرار داد و به همه ابعاد آن اهمیت داد؛ چرا که هر سه بعد، در تکوین هویت ملی ایران و هویتبخشی به اعضای این سرزمین نقش داشتهاند.»
کتاب «هویت ملی و ارکان و مولفههای آن در ایران» با موضوع ویژگیهای ملی ایرانی تالیف مجید عباسزاده مرزبالی با شمارگان 500 نسخه در 145 صفحه و قیمت 73هزار تومان از سوی انتشارات اندیشه احسان منتشر شد.
نظر شما