سرویس استا‌ن‌های خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) – هادی قبادی، کارشناس مذهبی: فريضه عظيم حج در بين فرایض الهی، از اهميت و جامعيت خاصی برخوردار است و به همين سبب تعبيراتی كه درباره حج آمده، در مورد كمتر عملی آمده است. توصيف حج به عنوان يكي از اركان اسلام، عَلَم اسلام، وسيله آزمايش مردم،  عامل توجه به خدا و تقويت و اصلاح ايمان، عامل قدرت و تقويت دين ، وسيله فرار از گناه و قبولی توبه، طهارت و پاك شدن از گناه، بهترين وسيله براي رسيدن به خدا، خروج تكبر از قلب‌ها و استقرار خضوع و آرامش در دل‌ها، ايجاد اجتماع مردم از شرق و غرب عالم و شناختن همديگر، نجات از فقر و توسعه رزق و... از جمله آن تعابير است.
 
در اندیشه امام خمینی(ره) حج کانون معارف الهی، پیام‌آور طرح و تأسیس جامعه‌ای به دور از رذائل مادی و معنوی، تجلی و تکرار همه صحنه‌های عشق آفرین زندگی یک انسان و یک جامعه متکامل در دنیاست؛ و مناسک حج، مناسک زندگی است. ایشان سفر حج را سفر به سوی خدای تبارک و تعالی دانسته که برای نزدیک شدن و اتصال انسان به صاحب خانه است و حج تنها حرکات و اعمال و لفظ‌ ها نیست و با کلام و لفظ و حرکت خشک، انسان به خدا نمی‌رسد. حج کانون معارف الهی است که از آن محتوای سیاست اسلام را در تمامی زوایای زندگی باید جستجو نمود، حج پیام‌آور و ایجاد و بنای جامعه‌ای به دور از رذائل مادی و معنوی است، حج تجلی و تکرار همه صحنه‌های عشق آفرین زندگی یک انسان و یک جامعه متکامل در دنیاست و مناسک حج مناسک زندگی است و از آن جا که جامعه امت اسلامی از هر نژاد و ملیتی باید ابراهیمی شود تا به خیل امت محمد(ص) پیوند خورد و یکی گردد و    ید واحده شود، حج تنظیم و تمرین و تشکل این زندگی توحیدی است.
 
حضرت امام خمینی (ره) را می توان احیاءگر اسلام ناب محمدی(ص) لقب داد چرا که با بنیان نهادن انقلابی شکوهمند مبتنی بر آموزه‌های اصیل دین اسلام، چهره واقعی این دین مبین را به جهان و جهانیان شناساند و نگرشی نو و صحیح را در عالم به‌ویژه مسلمانان نسبت به احکام و موازین این آیین نجات بخش ایجاد کرد.
  
از جمله این مسائل، نگاه خاص امام به عبادات بود که در فرصت‌های مختلف، به بیان جامعی از احکام عملی دین جامع اسلام پرداختند و ابعاد بسیاری از وجوه فراموش شده اعمال عبادی را آشکار ساختند. در این میان دیدگاه‌های ایشان پیرامون مناسک حج از برجستگی خاصی برخوردار است و جالب آنکه بخشی از فرمایشات ایشان در خصوص حج مربوط به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است و این نشان دهنده حساسیت و احساس تکلیف آن عبد صالح خدا نسبت به دین و احکام دینی است.
 
در تبیین فریضه مهم حج، بخشی از بیانات امام خمینی(ره) به تشریح فلسفه مناسک مربوط است و آنگاه که می‌خواهند در مورد طواف خانه خدا و رجم عقبات سخن بگویند، تفسیری را از این اعمال ارائه می‌نمایند که تا این زمان، بسیاری از حجاج از حقیقت آن غافل بوده‌اند، آنجا که می‌فرمایند: «گردش به دور خانه خدا نشان دهنده اين است كه به غير از خدا گِرد ديگرى نگرديد. و رَجْم عَقَبات، رجم شياطين انس و جن است. شما با رجم با خداى خود عهد كنيد تا شياطين انس و ابر قدرت‌ها را از كشورهاى اسلامى عزيز برانيد. امروزجهان اسلام به دست امريكا گرفتار است. شما براى مسلمانان قاره‏هاى مختلف جهان پيامى از خداوند ببريد؛ پيامى كه به غير از خدا، بردگى و بندگى هيچ‌كس را نداشته باشيد.»
 
و در فرازی دیگر در توجه دادن حاجیان به ابعاد معنوی و فلسفه وجوب برخی دیگر از مناسک از جمله تلبیه ، سعی صفا و مروه، وقوف در عرفات و مشعر و منی و... می‌فرمایند: «در لبيك لبيك، «نه» بر همه بت‌ها گوييد و فرياد «لا» بر همه طاغوت‌ها و طاغوت‌چه‏ها كشيد و در طواف حرم خدا كه نشانه عشق به حق است، دل را از ديگران تهى كنيد و جان را از خوف غير حق پاك سازيد و به موازات عشق به حق از بت‌هاى بزرگ و كوچك و طاغوت‌ها و وابستگانشان برائت جوييد كه خداى تعالى و دوستان او از آنان برائت جستند و همه آزادگان جهان از آنان برى هستند.»
 
جالب این است که امام در همان حالی که در صدد بیان ابعاد معنوی حج است، از در هم آمیختگی آن با ابعاد سیاسی حج نیز غافل نبوده و با تقدیر از مقام حاجیان ایرانی، به تشریح تحولات به وجود آمده در نوع نگاه آنان به فریضه حجّ و اعمال مختلف آن می‌پردازند: «بايد بدانيد كه چاره اساسى در سايه وحدت همه مسلمين و اجتماع همگانى در قطع يد ابرقدرت‌ها از كشورهاى اسلامى است، و عملى كردن شعائر مواقف كريمه و مشاهد مشرفه دركشورهاى خويش است.»