سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): روز چهاردهم تیر ماه به پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای فرهنگ عمومی ،به عنوان « روز قلم » در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است.
قلم یکی از قدیمیترین افزارهای ارتباطی مهم نوع بشر است و در سراسر تاریخ، مردمان تاریخ از قلم برای کسب و کار و ثبت اندیشهها و وقایع خود استفاده می کردهاند.
قلم، زبان عقل، معرفت و احساس انسانها و بیان کننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است.
پیامبر خدا ( ص ) می فرمایند « قلم نعمتی بزرگ از سوی پروردگار است. اگر قلم نبود، سیاستی و دیانتی استوار نمیشد»
در این رهگذر فرج الله فرجی، معلم، نویسنده و شاعر اسفراینی تا در گفتگویی به روز قلم پرداخت.
- نظر شما در مورد نامگذاری چهاردهم تیرماه به نام قلم چیست؟
در روز شماری و مناسبتنگاری تقویم، امروز « روز قلم »نامگذاری شده است؛ اما به عینه هویدا و بدیهی ست که وجاهت و اصالت قلم در یک روز و ماه و سال خلاصه نمیشود. قلم چراغ حقیقی و شاخص نمایان راه از چاه است. قلم بیدارگر خواب آلودگان و محرک اندیشههای نهفته در متن و بطن توده هاست.
-از نگاه شما قلم در چه زمانهایی میتواند پاسخگوی نیازها باشد؟
هر جا دست طمعی به طعمه ناحقی دراز شود، قلم در میدان صفحات و سطور، ساطور میشود. هر جا حقی ضایع شود، قلم وکالت تام مییابد که استیفا کند. هرجا دست محرومی کوتاه شود؛ قلم دستگیری می کند تا برخیزد. هر جا مظلومیت رقم می خورد، عَلَم و بیرق قلم رخ می نماید و حریف طلب میکند.
-چه چیزی به قلم ارزش و تعالی میبخشد؟
آنچه قلم را گرانبها و تعالی بخش میکند، برداشتن پردههای جهل و نادانی و ارتقای شعور و آگاهی و بیدارگری حول محور حقیقت و واقعیت است و آنجایی فضیلتش در عرصههای کمال اوج میگیرد که انسان را متوجه افقهای ملکوت و انوار پرفروغ آستان حضرت دوست نماید.
-در مورد نظرات اهل کتابت و قلم بفرمایید.
اهل کتابت و بزرگی چه زیبا و شایسته گفته و روایت کردهاند که، « جَفَّ القلم بما هو کائن »، « قلم بر آنچه مقدر است، خشک گردیده است.» و زیباتر و غنی تر از آن سوگند قرآنی است که در سورهای به نام « قلم »به آن و آنچه می نویسند سوگند یاد کرده و سوگند را سند محکم وزانت و گران سنگی قلم قرار داده است.
-در دنیای صنعتی امروز چه بر قلم و نویسندگی میگذرد؟
در جهان کنونی، نویسندگی مقامی شامخ را در فرهنگ ملتها داراست و پیشرفت کلیه مبانی تمدن از مذهب و علم تا سیاست و هنر و اخلاق، بر محور تألیف و تصنیف و نگارش دور میزند. همچنین پشتوانه اصلی وسایل ارتباط جمعی و رسانههای گروهی، فرآوردههای قلم نویسندگانی است که با نگارش نوشته های متنوع، اخبار، گزارشها، مقالات، نمایشنامهها، فیلمنامهها، برنامههای تلویزیونی، رادیویی و نیز مطبوعات را تغذیه میکند. از این رو می توان گفت که هنر نویسندگی، ضروریترین و عالیترین هنر است.
-با توجه به این نگاه شما، آیا قلم معجزه جاودانی خواهد ماند؟
زبان عقل و معرفت و احساس انسانها و بیانکننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است. قلم، زبان دوم انسانهاست. هویت، چیستی و قلمروی قلم بسیار گستردهتر از آن است که در بیان بگنجد. هر گونه رشد و پیشرفت، پیروزی و آرامش و معرفت و شناخت، ریشه در قلم دارد. تمدنها، تجربههای تلخ و شیرین و علوم با نوشتن ماندگار میشوند. هر کسی میتواند قلمی را بین انگشتانش گرفته و هر چه را از مخیلهاش تراوش میکند، بنویسد. قلم واقعیتها را آشکار میکند. آشکارها را نهان میکند. به واقع قلم، معجزهای جاودان است.
-یکی از معجزات نهج البلاغه شیوه نگارش و قلم آن است در این مورد بفرمایید چگونه نهج البلاغه بعد از گذشت قرنها همچنان استوار مانده است؟
یکی از معجزه های قرآن کریم، فصاحت و بلاغت و اسلوب بیان و یکی از امتیازات نهج البلاغه، زیبایی کلام و شیوایی بیان آن است. این گیرایی و شیوایی بیان علی (ع)به ویژه در نامههای گوناگون آن حضرت، باید برای ما در راه نوشتن الهام دهنده باشد. ما که خود را تابع مکتب اسلام و قرآن و نیز پیرو علی علیه السلام میدانیم، باید از زیبایی و اسلوب بیان و قدرت نوشتن آن حضرت الهام گیریم. امیرمؤمنان (ع)در کنار نامههایی که برای کارگزاران حکومتی خویش مینوشت، گاهی اندرزهای خود را برای یاران و فرزندانش در قالب نوشتار بیان میکرد. برای نمونه، آن حضرت نامه ۳۱ نهج البلاغه را خطاب به امام حسن علیه السلام در راه بازگشت از جنگ صفین نوشتند.
-شما حاصل و محصول واقعی قلم را چه چیزی میدانید؟
شناخت و ادراک و شعور، محصول واقعی قلم است که درک و شعور آدمی را پر و بال می دهد تا هم به گذشته پرواز کند و برگ برگ دایرة المواضع تاریخ را دریابد که چه بر سرشان آمده و چه احوال و اوضاعی را چشیده و کشیدهاند و هم از وضعیت حال و تار و پود روز مرگیها و در هم تنیدگی غم و شادی روزگار بگوید و بیگمان قلم محصور در گذشته و حال نیست و آینده را هم به زیر چتر دانایی میکشد.
اگر چه خود قلم، مجال جلوه کمال است اما توان قاصر ما بی بضاعت است و یارای توصیف وسعت بیکرانه معانی و مضامینش نیست.
نظر شما