کتاب «نوزده، نود و نُه؛ درام در نُه صحنه» به قلم ایوب آقاخانی در ۷۲ صفحه از انتشارات سوره مهر منتشر شده است. آقاخانی این نمایشنامه را درباره کرونا نوشته و نگارش آن یک سال و نیم طول کشیده است.
افشین ناظری معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری به نیابت از کوروش زارعی در این مراسم حضور داشت و گفت: این کتاب در اوج کرونا به ایوب آقاخانی پیشنهاد داده شد. همان‌طور که رهبری تأکید داشتند قرار بود در مورد پاندمی کرونا مباحثی مطرح شود. ایوب آقاخانی لطف کرد و با پیشنهاد کوروش زارعی موافقت کرد و بعد از کرونا نگارش این کتاب آغاز شد. در آن زمان راجع‌به کرونا نوشتن کار ساده‌ای نبود و در این مدت هم آثاری بیرون آمد ولی کیفیت مطلوبی نداشت. ما هم دلهره زیادی برای این کتاب داشتیم. خوشبختانه ایوب آقاخانی با سعه صدر این کار را آماده کرد.
ایوب آقاخانی نویسنده این کتاب گفت: خوش‌حالم از اینکه به بهانه کتاب دور هم جمع شده‌ایم. کتاب چیزی است که جایگزین ندارد و در همه ادوار بشری، با همه پیشرفت‌های تکنولوژی که درحال رخ دادن است باز هم کتاب ماندگارترین چیزی است که بشر می‌تواند در هستی، از خودش بر جای بگذارد و چیزی جز کتاب هرگز نمی‌تواند جای کتاب را بگیرد.
ایوب آقاخانی با اشاره به سختی‌های دوران کرونا گفت: کوروش زارعی در فروردین۹۹، یعنی زمانی که هراس از کرونا در بالاترین حد خود بود، پیشنهاد یک نمایشنامه را در مرکز هنرهای نمایشی به من داد. ابتدای کرونا بود و ماجراهای پیچیده‌ای که همه ما در آن دوران تحمل و تجربه کردیم. در آن دوران جز هراس چیزی در ذهن من نبود. اعتقاد راسخم این است که درباره هیچ‌چیز نباید زود نوشت. ذهن ما برای پختن سلول‌های چیزی که می‌خواهد با آن دست‌وپنجه نرم کند، ذهن ما برای تولید، نمی‌تواند مانند مایکروفر فوری عمل کند و اعتقاد دارم برای رسیدن به تحلیل و قضاوت و چیزی که برای آینده کائنات و هستی ماندگار بماند نباید با سرعت دست به هیچ قضاوتی بزنیم. ما باید اجازه بدهیم موضوع در ذهن پخته شود و بعد آن را بنویسیم.
این نویسنده و کارگردان عنوان کرد: بسیاری در آن زمان دست به نوشتن و فعالیت زدند و شروع کردند در رسانه و حتی در تئاتر کارهایی درباره کرونا تولید کردند. در قضاوت فردی من که صددرصد می‌تواند اشتباه باشد ما فقط به یک سری نوشته به‌ظاهر زیبا رسیدیم که بسیار کلیشه‌ای بود و جذابیتی برای مخاطب نداشت. برای درک بیشتر موضوع مثالی می‌زنم از سال‌های جنگ تحمیلی. عموم آثاری که در سینمای جنگ داریم و هنوز هم ماندگار است آثاری هستند که بعد از جنگ یا سال‌های پایانی جنگ با یک نگره تحلیلی‌انتقادی ساخته شده‌اند؛ یعنی زمانی که این تفکر به بلوغ خودش رسیده بود.
آقاخانی ادامه داد: زمانی دست‌به‌قلم شدم که پذیرفتم این پاندمی و این کرونا با بخشی از زندگی ما عجین شده است. ایده اولیه‌ای که برای نگارش آن بسیار تعلل کردم فقط محوریت هراس داشت. اصلاً نمایش ایثارگری و رشادت‌های کادر درمان که نهایتاً یک نمایش تشریفاتی تلقی می‌شد نبود. من با محوریت یک هراس ناخوانده در زندگی ما نمایشنامه‌ای را طراحی کردم که به مرزهای جدیدی از نظر ژانر رسید. یک نمایش گروتسک خاصی شد که خیلی هم محورهای داستان‌گویی رئالیستیک را تعقیب نمی‌کند؛ بلکه از نظر خط روایی وام‌دار رئالیسم جدی است. خوش‌حالم که این نمایشنامه بعد از گذشت ۴ سال از آن فضا هنوز مشابه ندارد؛ چون نگران بودم به‌دلیل تعللم در این زمان طراوت نوشته از بین رفته باشد.
آقاخانی گفت: امیدوارم امسال بتوانیم این نمایشنامه را روی صحنه ببریم. نمایشنامه جوری نوشته شده که حتی وقتی که کرونا تمام شد بتوان به سمت آن رفت. امیدوارم با انتشار این کتاب سربلند باشم و مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گیرد.
او در پایان صحنه ۵ از کتاب «نوزده نود و نُه» را خواند.
هلیا امامی بازیگر گفت: در شرایطی که روزبه‌روز از آمار افراد کتاب‌خوان کم می‌شود ایوب آقاخانی امروز چهل‌ودومین کتاب خود را رونمایی می‌کند که به نظر من کار بزرگی است. بسیار خوش‌حالم که در این مراسم حضور دارم. ایوب آقاخانی جزو معدود افرادی است که در سینما عمیقاً دغدغه هنر، ادبیات و نمایش را دارند. امیدوارم افرادی مثل او بیشتر شوند. ایوب آقاخانی آدمی است که بعد از چند سال تأثیر فعالیت‌های او مشخص می‌شود. ایوب آقاخانی خیلی جلوتر از زمان صحبت می‌کند که از درک بسیاری از افراد خارج است.
فرهاد قائمیان گفت: از اخلاق هنری و حرفه‌ای ایوب آقاخانی یاد می‌گیرم. ایوب هم نویسنده، هم مجری، هم کارگردان و هم بازیگر است و بسیار پرتلاش است. در صحبت‌هایش همه جوانب را رعایت می‌کند. وسعت واژگان او بسیار بالاست و مانند آب روان واژه‌ها کنار هم می‌آیند.
در پایان از کتاب «نوزده نود و نُه» رونمایی شد.
نظر شما