سمیه یاوری در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمان، بیان کرد: ادبیات کودک و نوجوان شامل بخشی از ادبیات است که به طور خاص برای کودک و نوجوان مناسب تشخیص داده می‌شود و شامل کتب مصور، قصه‌های فرهنگی و عامه، شعر، داستان، دانستنی‌ها علمی و بسیاری از نوشته‌های دیگر است.
کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمان ادامه داد: اگر به ادبیات کودک و نوجوان در جهان نگاه کنیم به ویژه در سده گذشته تقریبا از قرن هجدهم در اروپا و آمریکا و طی دهه‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان ادبیات کودک و نوجوان صاحب یک هویت و جایگاه ویژه شده است و به عنوان یک بخش مستقل از ادبیات هر روز گسترده‌تر و قوی‌تر می شود.
وی با اشاره به اینکه ادبیات جدید و تخصصی کودک و نوجوان پیش از جنبش مشروطه‌خواهی شکل گرفته است، افزود: در ایران کتاب‌هایی از جمله اندرزنامه نوشته شده است که این کتب ویژه شاهزادگان و امیرزادگان بود اما ادبیات جدید تخصصی کودک و نوجوان پیش از جنبش مشروطه‌خواهی شکل گرفت که در ابتدا ادبیات تعلیمی و آموزشی بود و به عنوان یکی از شاخه‌های ادبیات کودک در ایران پیدا و شروع به رشد کرد و بعد از آن شعرهایی منتشر شد که کودک را به صورت مستقیم به تمیز بودن، خواندن نماز و کارهای دیگر تشویق می‌کرد.
این نویسنده حوزه کودک و نوجوان کرمانی ابراز کرد: همه موارد عنوان شده را می‌توانیم به دو بخش دسته‌بندی کنیم، یک دسته کتاب‌ها، نوشته‌ها و سروده‌هایی که به طور مشخص و ابتدا برای کودک و نوجوان با توجه به نیاز و کیفیت ذهنی آنها آفریده می‌شود و دسته دوم، کتاب‌ها، نوشته‌ها و سروده‌هایی که برای کودک آفریده نشده‌اند اما به دلیل کیفیت خاصشان برای آنها مناسب هستند.
ویژگی ادبیات کودک
وی با بیان اینکه نخستین ویژگی ادبیات کودک و نوجوان پویایی، رشد و گستردگی آن است، ابراز کرد: در سال‌های اخیر دایره ادبیات کودک و نوجوان گسترده‌تر شده و اخیرا کتبی برای نوزادان تألیف و منتشر می‌شود که این کتب می‌تواند تأثیرگذار باشد.
این نویسنده حوزه کودک و نوجوان کرمانی عنوان کرد: در حال حاضر ادبیات کودک و نوجوان هم باید به جنبه‌های آموزشی بپردازد و هم جنبه‌های سرگرم‌کننده را مد نظر قرار دهد و پرداختن به این عرصه بسیار مهم است.
عوامل محدود کننده ادبیات کودک
یاوری گفت: موضوعات ادبیات کودک و نوجوان گسترده و بدیهی است که هر موضوعی نمی‌تواند مناسب ادبیات کودک و نوجوان باشد؛ موضوعاتی مانند دنیای کودک، عواطف کودک، احساس، اندیشه‌ها، تلخی‌ها و شادی‌ها و غیره می‌تواند جزو موضوعات اصلی ادبیات کودک و نوجوان باشد و البته دو عامل عمده و مهم در موضوع ادبیات کودک و نوجوان داریم که این حوزه را محدود می‌کند که یک مسئله ساختار ذهنی کودک و ویژگی‌های روان‌شناختی است و موضوع دیگر تجربه کودک از زندگی است به این معنی که هر چه سن کودک کمتر باشد این محدودیت‌ها بیشتر می‌شود و هر چه سن کودک بالاتر می‌رود این حلقه موضوعی می‌تواند گسترده‌تر باشد.
وی افزود: بنابراین موضوعی که برای کودک و نوجوان انتخاب می‌کنیم باید رابطه مستقیمی با سن کودک و نوجوان داشته باشد، به عنوان مثال شاعران و نویسندگان برای کودکان پیش از دبستان به موضوعاتی می‌پردازند که ملموس‌تر هستند و هر چه سن کودک بیشتر می‌شود به دلیل بلوغ تفکر به ویژه آستانه نوجوانی موضوعات می‌تواند گسترده‌تر باشد.
کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمان بیان کرد: در استان کرمان ظرفیت فوق‌العاده در حوزه ادبیات کودک و نوجوان وجود دارد و تعداد قابل توجه‌ای از نویسندگان کودک و نوجوان در حال حاضر اصالتا کرمانی هستند، هوشنگ مرادی کرمانی که در روستای سیرچ زاده شده، یکی از مهم‌ترین نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان است، داستان‌هایی همانند قصه‌های مجید، مهمان مامان و غیره را نوشته است، افسانه شعبان‌نژاد از شهداد در عرصه ادبیات کودک و نوجوان به جامعه ادبی کشور و جهان معرفی شده است.
عدم وجود ناشر تخصصی کودک و نوجوان در استان کرمان
یاوری افزود: کتاب کودک و نوجوان به یک کالای لوکس و گران‌قیمت تبدیل شده است و این در حالی است که اگر کودک و نوجوان ما کتاب خوب بخواند و این هنر در سبد زندگی‌شان جریان داشته باشد، آینده روشن‌تری در انتظار آنان خواهد بود.
کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمان ضمن اشاره به مطلب فوق تأکید کرد: ما در سطح استان ناشر تخصصی کودک و نوجوان نداریم و اخیرا تنها مجتمع گُل‌گهر سیرجان و موسسه فرهنگی و هنری معراج اندیشه پای کار آمده است و البته کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سال‌ها در این زمینه فعالیت دارد و امیدواریم عزم استانی در این زمینه شکل گیرد و شاهد درخشش افرادی دیگر در این حوزه باشیم.
یکشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۷:۳۱
نظر شما