سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): مهندسی جنگ و نقشی که نیروهای جهاد سازندگی در سال‌های دفاع مقدس ایفا کردند، بخش مهمی از تاریخ جنگ تحمیلی هشت ساله است، اما چنان که شایسته موضوعی به این مهمی بوده، به آن پرداخته نشده است. درباره این بُعد از ابعاد جنگ، پرسش‌های فراوانی وجود دارد که متأسفانه بی‌پاسخ مانده‌اند و به اصطلاح، حرف‌های ناگفته زیادی هنوز باقی است. نصرت‌الله محمودزاده در کتاب «خاکریزهای خط مقدم» تلاش می‌کند تا ضمن بررسی تاریخ مهندسی جنگ و اهمیت خدمات جهاد سازندگی در آن مقطع حساس، به شماری از این پرسش‌ها پاسخ بدهد. این کتاب که در بیست و یکمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، در بخش پژوهش تاریخی و سیاسی، اثر شایسته تقدیر معرفی شد یکی از تولیدات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است و متن آن در دو جلد مجزا از یکدیگر تدوین و تنظیم شده است.
کتاب «خاکریزهای خط مقدم» که عنوان فرعی «تاریخ مهندسی جنگ جهاد سازندگی در دفاع مقدس» روی جلد آن دیده می‌شود، با نگاهی به چگونگی شکل‌گیری جهاد سازندگی شروع می‌شود و در نخستین فصل، مسائلی مثل ضرورت تشکیل جهاد سازندگی، مراحل تشکیل آن و نیز چگونگی تأمین اعتبار این سازمان انقلابی را در خود جای می‌دهد. نویسنده از نام شهدای این سازمان، پیش از شروع جنگ تحمیلی غفلت نمی‌کند و در بخشی از این فصل، از آنان یاد می‌کند. سپس در فصل دوم به بحث ورود جهاد سازندگی به جنگ و نقشی که نیروهای فداکار این سازمان در جبهه جنوب و غرب ایفا کردند می‌پردازد. در فصول بعدی، روایت‌ها و بررسی‌ها مفصل‌تر می‌شوند و محمودزاده، عملیات به عملیات پیش می‌رود و بر خدمات انصافاً ستودنی جهاد سازندگی در نبردهایی مثل ثامن‌الائمه و طریق‌القدس و فتح‌المبین درنگ می‌کند. این خدمات از پل‌ها و جاده‌ها گرفته تا خاکریزها و بیمارستان‌هایی را که جهاد در مقاطع مختلف جنگ احداث کرد شامل می‌شود.
محمودزاده برای تألیف این اثر، به منابع دست اول رجوع کرده و درباره بیست‌وهفت عملیات از نبردهای دوران جنگ تحمیلی نوشته است. به تعبیر دیگر، در این اثر، مراجعه گسترده و قابل‌توجهی به منابع دست‌اول شده و مصاحبه‌ها با افراد مطلع نیز به صورت هدفمند صورت گرفته است. مطالعه ساختارهای جهادسازندگی و نیز تدوین روایات معتبر برای رسیدن به اطلاعات دقیق از دیگر ویژگی‌های این اثر است. ضمن آن‌که گویا حدود یک سال کوشش برای راستی‌آزمایی در روایات هم پشتوانه این کار شده و نویسنده سعی داشته تا محتوای این کتاب ترکیبی از روایات حوادث و حماسه‌های مهندسی باشد. نگاهی ولو گذرا به کتاب نشان می‌دهد که او در کوشش‌هایش کامیاب شده و پژوهشی ارزشمند درباره یکی از ابعاد مهم جنگ تحمیلی تهیه کرده است.
محمودزاده در مراسم رونمایی از کتاب، به نکات جالبی اشاره کرد. از جمله اینکه با خاموش شدن توپخانه‌ها و قطعنامه ۵۹۸ در تابستان ۱۳۶۷ تمام شد، اما «تاریخ جنگ ماند و دنیایی از چرایی و چگونگی، و پاسخ به سوال‌های عمیق و اساسی تاریخ. تاریخ با کسی شوخی ندارد دوستان. اگر ننویسی دشمنت می‌نویسد.» کتاب دو جلدی «خاکریزهای خط مقدم» نیز قدمی در مسیر همین دغدغه‌های جدی اوست و او مصمم بوده چیزی قابل ارائه، هم برای محافل علمی و هم برای عموم جامعه بنویسد.
نظر شما