سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مریم محمدی: اقتباس ادبی میتواند برروی فروش کتاب تأثیر بگذارد. در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران این امر با نمایش فیلمهای اقتباسی انجمن سینمای جوانان ایران که با کمک خانه کتاب و ادبیات ایران در کوشک کتاب برگزار شد، به اثبات رسید. نمایش فیلمهای داستانی اقتباسی «صوراحیل» «خوانا بنویسیم» و «فیل سفید» و مستند اقتباسی «یاد و یادبود» بر روی فروش کتابهای انجمن سینمای جوانان ایران که در زمینه ساخت فیلم اقتباسی نوشته شدهبودند تأثیر به سزایی گذاشتهاست. بهطوریکه بعد از پایان نمایش این فیلمها مراجعه به غرفه انجمن سینمای جوانان ایران برای خرید کتاب «داستانها چگونه فیلم میشوند» به طرز چشمگیری افزایش یافته است و مسئولان این غرفه موجودی این کتاب را دوباره شارژ کردهاند. درواقع میتوان گفت اقتباس باعث شد کتاب «داستانها چگونه فیلم میشوند» پرفروش شود.
کتاب «داستانها چگونه فیلم میشوند» مجموعه مقالات خارجی درباره اقتباس، توسط پیمان شوقی گردآوری و ترجمه شدهاست. این کتاب را انجمن سینمای جوانان ایران در انتشارات ایجاز بهچاپ رسانده و کتاب «داستانها چگونه فیلم میشوند» با مقدمهای از رامتین شهبازی توسط انتشارات انجمن سینمای جوانان ایران در سی و هشتمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران رونمایی شد. الیزابت استیونس، بن لارند، ریچارد راسکین، کاترین برنت، ملیسا سارجنت، کن میاموتو، اسکات کرافورد و جانلی هنکاک تعدادی از نویسندگان مقالات این کتاب هستند.
این کتاب حاوی سه بخش است؛ در بخش نخست با عنوان «کلیدهای فیلمنامه کوتاه» ۱۰ مقاله گردآمدهاند که ابعاد متفاوتی از فیلمنامهنویسی در فیلم کوتاه را برای فیلمنامهنویسان جوان و کارآموزان این رشته مطرح میکنند. مخاطبان این مقالات عمدتاً کسانی هستند که چارچوبهای فنی فیلمنامهنویسی را آموخته و اینک در مواردی مثل ایدهیابی، غلبه بر موانع ذهنی نگارش، ایجاد تعادل در ساختار روایت و خلاصه در طراحی یک فیلمنامه اثرگذار مشکل دارند.
بخش دوم کتاب با عنوان «کلیدهای اقتباس» به بحث اقتباس از آثار ادبی برای نگارش فیلمنامه کوتاه میپردازد و ابعاد مختلف آن را معرفی و تحلیل میکند. در این مقالات، مطالبی کاربردی مثل آشنایی با روند اقتباس، آشنایی با کلیدهای گزینش داستان مناسب و چگونگی اقتباس در حوزه مالکیت خصوصی و عمومی مطرح شدهاند. همچنین خواننده در این بخش با مفاهیم نظری همچون عناصر مشترک بین داستان کوتاه و فیلم کوتاه، بحث وفاداری به منبع اقتباس و کلیدهای تحلیل داستان برای اقتباس سینمایی آشنا میشود.
سرانجام در بخش آخر با عنوان «در حاشیه» خواننده با برخی حواشی کمتر گفته شده اما ضروری در حوزه فیلم کوتاه و فیلمنامهنویسی آن آشنا میشود؛ از جمله ویژگیهای فیلمهای کوتاه پربیننده در شبکههای اجتماعی و ترفندهای کسب حقوق اقتباس از خالقان آثار، بیشتر مقالات کتاب به قلم استادان سرشناس و استعدادیابهای فعال در سینمای حرفهای نوشتهشده که با زبانی روان و حجمی متناسب با حوصله مخاطب امروزی، کلیدیترین روشهای اقتباس ادبی در سینما را شرح میدهند.
رامتین شهبازی پژوهشگر و مدرس سینما در مقدمه این کتاب نوشتهاست: «یکی از شاخه های فیلمنامهنویسی که هنوز در ایران مغفول باقی مانده است مقوله اقتباس برای فیلمنامه است که در این مورد تنها به چند عنوان کتاب میتوان اشاره کرد که هیچکدام هم منابع تازهای به شمار نمیآیند و اگر این مساله را به فیلم کوتاه هم بسط دهیم، میتوان گفت عملاً کتابی مستقل در این حوزه وجود ندارد و علاقهمندان به اقتباس ادبی برای فیلم کوتاه هم غالباً خود به تنهایی در این مسیر کوشیدهاند. اینک کتاب «داستانها چگونه فیلم میشوند» تلاشی است برای غلبه بر این کاستی… میتوان این مجموعه را در زمره آثاری قرار داد که بدون ادعای آموزشی بودن چنین خصلتی دارند. زیرا بدون پرداختن مستقیم به آموزش، مفاهیم کلیدی و اولیه را در ذهن مخاطبان خود ایجاد میکند و از این منظر میتواند اثری مفید باشد.»
نظر شما