به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «اخلاق و درام» از انتشارات بنیاد سینمایی فارابی در ۶ فصل منتشر شد. این کتاب که نوشته نصرت الله تابش است با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه در ۳۳۶ صفحه و با قیمت ۲۹۰ هزار تومان در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
در پشت جلد این کتاب آمدهاست: «با تحلیل آثار دراماتیک از قبیل رومئو و ژولیت، مکبث و هملت از ویلیام شکسپیر، آناکارنینا و مرگ ایوان ایلیچ از لئو تولستوی، تصویر دوریان گری از اسکار وایلد، بینوایان از ویکتور هوگو، فاوست از ولفگانگ گوته، سریر خون کوراساوا، کشتن مرغ مقلد رابرت مالیگمن، معصومیت از دست رفته داود میرباقری، چشمهی باکره اینگمار برگمن، گلادیاتور رایدلی اسکات، پدرخوانده کاپولا و آثار بسیار دیگر، در جستوجوی پاسخ به این پرسش است که آیا مفاهیم اخلاقی، صرفاً توصیهای به هنرمند است یا بدون مفاهیم اخلاقی، اثری دراماتیک خلق نمیشود؟»
کتاب «اخلاق و درام» در شش فصل و با عناوین عشق، سقوط، صعود، قضاوت، انتقام و اخلاق و هنر نوشتهشدهاست. در ۵ فصل نخست نویسنده به مفاهیمی که در عناوین فصل آمده است پرداخته است اما در فصل انتهایی اخلاق و هنر بحثی تئوریک درباره رابطه مفاهیم اخلاقی با هنرهای دراماتیک ارائه شده است.این کتاب از منظر پیرنگی به موضوع اخلاق و پیوند آن با درام به همراه مثالهای متعدد سینمایی پرداخته است.
نویسنده در مقدمه و در توضیح کتابش آورده است: «این کتاب محصول پژوهشی است شامل مطالعه دهها رمان و نمایشنامه از شاهکارهای دراماتیک جهان تماشای دهها فیلم و سریال و همچنین دیدن نزدیک به یک هزار فیلم کوتاه که حدود ۲ سال زمان برده است.این پژوهش با این پرسش آغاز شد که چگونه میتوان با بهرهگیری از هنر به دروس اخلاق دانشگاهها جذابیت بخشید؟ آیا در آثار هنری به ویژه در هنرهای دراماتیک ظرفیتهایی وجود دارد تا از یک سو مخاطبانش را در موقعیتهای اخلاقی پیچیده قرار دهد و از سوی دیگر با مسائل عینیتر جوانان درباره مسائل اخلاقی ارتباطی جدی داشته باشد؟
این پرسشها به تالیف کتاب اخلاق و درام و انتخاب ۱۷ فیلم کوتاه از میان انبوه فیلمهای کوتاه ایرانی و خارجی منجر شد. بدیهی است این تعداد فیلم فقر جدی در زمینه تولید چنین آثاری را نشان میدهد. در صورتی که اگر موقعیتهای اخلاقی به فیلمهایی جذاب و تاثیرگذار تبدیل شوند طبیعی است که در تامین سلامت اخلاقی جامعه موثر خواهند بود.»
نظریه این کتاب مبتنی بر این گزاره است که خلق زیبایی و موقعیتهای نمایشی به شدت وابسته به حضور مفاهیم اخلاقی است، به گونهای که اغلب دراماتورژها یکی از مهمترین عناصر خلق درام را تنش تماتیک دانستهاند که طی آن شخصیتهای داستان به دلیل دیدگاههای متفاوت اخلاقی و اغلب متناقضی که دارند تعریف میشوند و این تضادها و تناقضهاست که به خلق درام جذاب منجر میشود. اما پیوند اخلاق و درام فقط وابسته به تنش دراماتیک نیست، بلکه مفاهیم اخلاقی در تمامی عناصر تعریف درام برای رسیدن به زیبایی نقش دارد، مفاهیمی مثل حقیقت و عدالت. به عبارت دیگر، اخلاق توصیهای مشفقانه به هنرمند نیست، بلکه ضرورت خلق درام است.
با بررسی آثار هنری این کتاب و فیلمهایی که نویسنده در مدت دوسال پژوهش آنها را برای بررسی در کتابش آوردهاست میتوان به عوامل و مراحل سقوط اخلاقی به لحاظ روانشناختی و جامعهشناسی نیز پرداخت. خواندن این کتاب را میتوان به تمامی علاقهمندان به مباحث اخلاقی و سینمایی توصیه کرد.
نظر شما