به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی از کتاب «ایزدبانو شاماران» به همت پژوهشکده مردم‌شناسی با حضور نویسندگان کتاب، اندیشمندان، اساتید و محققان به دبیری عبدالمهدی مستکین مدیر بخش فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد.
آذرمیدخت فتاحی نویسنده کتاب «ایزدبانو شاماران» در این نشست گفت: شاماران موجودی افسانه‌ای و اسطوره‌ای در فرهنگ کُرد با پیکره‌ای نیمه انسان و حیوان ظاهر شده است.
او با اشاره به اینکه شاماران آن‌طور که شایسته است معرفی نشده به بیان خلاصه داستان کتاب «ایزدبانو شاماران» به زبان کُردی و فارسی پرداخت.
شاماران یک اسطوره کهن در میان مردم کُرد
کارن رستمی دیگر نویسنده کتاب «ایزدبانو شاماران»، شاماران را یک اسطوره کهن در میان مردم کُرد دانست که همچنان زنده و تپنده است و مردم او را ستایش می‌کنند و بزرگ می‌دارند.
او با اشاره به اینکه اگر بخواهیم ایران را بشناسیم ناچاریم تمام تیره و تبار این سرزمین، فرهنگ و تاریخ آن را بخوانیم و پژوهش کنیم بیان کرد: یکی از این تبارها که ریشه کهن دارد فرهنگ کُرد است که متأسفانه هیچ‌گاه در تاریخ به دست خود کُردان نوشته نشده اگر کاری هم صورت گرفته چندان بزرگ نبوده است. برای نوشتن تاریخ و فرهنگ تبار کُرد باید این تبار را زندگی و احساس کرده باشید تا بدانید که زندگی آنها با چه فکر و اندیشه‌ای پیش می‌رود.
هویت ایرانی یک هویت ازلی یا پیشینی است
در ادامه علیرضا حسن‌زاده دانشیار و رییس پژوهشکده مردم‌شناسی گفت: هویت ایرانی یک هویت ازلی یا پیشینی است که در گفتگو با گذشته شکل می‌گیرد یعنی ما با منابع آیینی‌مان گفتگو می‌کنیم و آن را دائماً به روز و هویت خودمان را بازتعریف می‌کنیم. این هویت پیشینی در ارتباط با دو منبع شامل زبان و آیین شکل می‌گیرد.
او با اشاره به اندیشه‌اش؛ اسطوره در برابر افسانه گفت: اسطوره زمانی که مکتوب می‌شود راحت‌تر با ساختار حکومت پیوند می‌خورد و دولت‌ها از آن بهره می‌برند به‌عنوان مثال سده، نوروز و … همه این‌ها همواره مورد توجه دولت‌ها بوده‌اند، اما همزمان صورت‌های شفاهی مورد توجه نبوده است. در ایران بررسی تطبیقی این دو صورت نگرفته و خرده روایت‌ها انکار شده‌اند و برعکس به کلان روایت‌ها پرداخته‌ایم. درحالی‌که خرده‌روایت‌ها در تاریخ همواره کارکرد داشته‌اند.
حسن‌زاده بیان کرد: آنچه درباره شاماران می‌توان گفت این است که مار در فرهنگ‌های دیگر چهره جذابی ندارد اما جالب است که در مناطق کردستان، کرمانشاه و ایلام به یک ایزد تبدیل شده و در این کتاب این چهره و تنوع فرهنگی روایی آن به ما نشان داده شده است.
شاماران یک اسطوره عظیم است
قطب‌الدین صادقی استاد دانشگاه، فیلمنامه‌نویس، بازیگر سینما و تلویزیون گفت: اسطوره با افسانه متفاوت است، افسانه موضوعی زمینی است ولی اسطوره قهرمان و داستان است که یک نقطه‌اش به ماوراء الطبیعه متصل می‌شود. اسطوره مختص جوامع اولیه نیست بلکه مهمترین کارکردش انسجام بخشیدن به جامعه است.
این کارگردان تئاتر با اشاره به گستردگی فرهنگ شاماران در کشورهای منطقه، گفت: شاماران اسطوره فرهنگ و تمدن ماد است. بر خلاف آنچه امروز از شاماران تنها به عنوان یک فرهنگ بومی و افسانه یاد می‌شود. شاماران یک اسطوره عظیم است.
زبان‌های بومی گنجینه‌های گران‌سنگ از فرهنگ ایرانی
میر جلال‌الدین کزاری استاد دانشگاه علامه طباطبایی شاعر، نویسنده و چهره ماندگار فرهنگ و ادب ایران نیز در این نشست در پاسخ به این پرسش که براستی ایران راستین را در کجا می‌باید یافت؟ بیان کرد: نزد سرزمین‌هایی که تیره‌های ایرانی در آن می‌زین کردان، لران، بلوچان، تات‌ها، گیلکان، مازنیان … دل ایران در میان این تیره‌هاست که می‌تپد.
او با اشاره به اینکه کردی یک زبان است و گویش نیست چون خود دارای شاخه‌ها و گویش‌های گوناگون است گفت: زبان‌های بومی گنجینه‌های گران‌سنگ از فرهنگ ایرانی هستند.
این شاهنامه‌پژوه و ادیب ایرانی افزود: ارزش کتاب شاماران گذشته از اینکه دستاورد چندین سال پژوهش و پیگیری پرشور بوده در این است که بخشی از فرهنگ ایرانی را به نمود درآورده و آشکار ساخته که ناشناخته مانده است.
در پایان این نشست که با همنوازی خنیاگران گروه دیار سیده غزل شفیعی (تنبور نواز و سرپرست گروه)، آوین عظیمی گرامی (عود)، نیاز اسدی (کمانچه) و پریسا بهزادی نژاد (دف) همراه بود از کتاب «ایزدبانو شاماران» رونمایی شد.
نظر شما