سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - کامران رحیمی، مدرس زبان و ادبیات فارسی و کردی، مدیر انستیتو زانست زاگرس: راقم سطور، بی‌مدح و مداهنه، فرهاد را آتشفشان شعر کردی‌جنوبی می‌داند. شاعری با شعر مٌطَنطن و خیال‌انگیز و اسطوره‌گونه که از اعماق تاریخ ایلام‌کهن پس‌از قرن‌ها تراویده و مخاطب را ذوب، مستحیل و متحیر چندبعدی هنر خود میسازد. آنان که نگارنده را می شناسند، نیک می‌دانند هرگز سخن یا عبارتی بر زبان و قلم نرانده‌ام که مصداق نداشته باشد یا از سر اضطرار و تعجیل باشد. بی‌گمان فرهاد شاهمرادیان از حیث کمی و کیفی از شاعران سنت‌گذار، شاخص‌و جاویدان ادبیات‌کردی است که همچون آتشفشان‌خروشان از درون می‌جوشد و بر ما پوشیده است در کدام مکتب تلمذ کرده و وام‌دار چه اندیشه و استادی است.
اگر قضیه مرگ مولف و تحلیل محتوایی اثر را به‌فرصت دیگر واگذاریم می‌توان به فاکتورهای ده‌گانه شعر شاهمرادیان اشاره کرد که‌جهت اطاله‌کلام به‌اختصار برگزار می شود:
۱ احاطه بر دایره وسیع واژگانی توام با اصالت و فصاحت
۲بهره‌گیری‌از علم نحو کردی و ژرف ساخت های زبانی منحصر به‌فرد
۳حرکت در شعر و تصاویر پویا و کردانه
۴پ رهیز از حشو و ایجاز در بیان
۵استفاده از اوزان دوری و بحور نام‌آشنا با وزن عددی کردی
۶بهره‌گیری از قافیه‌های‌درونی، زنگ‌دار و غافلگیر کننده
۷جسارت در بیان و کشف فضاهای نو و بکر
٨دست یازیدن به زبان و بیان‌مستقل
۹احیای قالب کهن و باستانی کردی «توره»
۱۰ حجم متناسب کمی و سطح عالی کیفی
بی‌گمان اگر فرهاد گوشه‌چشمی به کردی رسمی و معیار کردی (سورانی) داشت در تاریخ ادبیات کردی ضمن همپایی با نالی، محوی و ملای جزیری و گستره اشتهار او، بی‌مرزتر می‌شد هر چند لنگه او را در ادبیات فارسی سراغ نداریم، اما می‌توان از ماهیت چندبعدی شعر او از تلفیق استادانه و آگاهانه غزل ناب حافظ و مولوی، تاملات خیام‌وار و سوز و گداز باباطاهر پرده برداشت.
با این‌اوصاف و عنایت به این همه فوران توانایی، ذوق خدادادی، طبع وقاد و هوش‌سرشار از فرهاد به عنوان «گنج مردم» انتظار می‌رود برای معرفی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فرهنگ و ادبیات ایلام به دیگر گویش‌های رسمی و پرمخاطب کردی طبع‌آزمایی کند و با توجه به تحولات اجتماعی و خواست همگانی نیم‌نگاهی به قالب‌های نو، سپید و… داشته باشد تا عیسی‌وار با هنر چندبعدی خود روح تازه‌ای به کالبد لاغر این قالب‌ها بدمد و ادبیات‌کردی را امروزی‌تر و ماندگارتر کند و از سوی دیگر تتبع و مطالعه دواوین و ادبیات پیشرو کردی نه از باب تقلید بلکه به جهت تحقیق از اقدامات اساسی برای ایشان و سایر تولیدگران معاصر ادبی محسوب‌می‌شود.
در اینجا لازم است به مهم‌ترین بحث رایج در محافل ادبی ایلام یعنی تضاد و تقابل گویش معیار و گویش‌های جغرافیایی اشاره شود. واقعیت این‌است که قضیه زبان معیار و نشونمای سایر گویش‌های محلی به جهت عدم تبیین مناسب و کارشناسانه و غیاب مباحث تئوریک برای فرهیختگان، چالش برانگیز و مقاومت‌محور شده است در صورتی که حل این مسئله بسیار واضح است، زیرا در تمام جهان گویشوران یک زبان، گویش پرکاربرد، همه‌فهم و فراگیر را به عنوان زبان میانجی انتخاب می‌کنند.
زبان رسمی و معیار بر اساس نظریات علمی جامعه‌شناسانه و زبان‌شناسان عموماً دارای ویژگی‌هایی نظیر خلوص واژگانی و انبوه شاهکارهای ادبی و متنی، نوسازی زبانی و ذخیره واژگانی نوساخته است و از سوی دیگر پس از انتخاب «گویش معیار» سایر گویش‌های جغرافیایی به‌عنوان سرچشمه و مکمل و از همه مهم‌تر گنجینه واژگانی، همیشه مورد عنایت و توجه فرهنگستان‌ها هستند این موضوع، بحث تازه‌ای نیست به‌عنوان نمونه «مولوی کرد» که خود سورانی زبان بوده، سرقله و سرآمد شعرکردی گورانی (هورامی) در قرن‌سیزدهم است. همچنین «عبدالله گوران» بنیانگذار شعر نوکردی سورانی خود از گویشوران هورامی می‌باشد.
در تاریخ ادبیات ایلام نیز قضیه به‌همین منوال بوده است به نحوی که «غلامعلی باوانه ملکشاهی» از شاعران مفلق و شاعران هم‌عصرش «غلامرضاخان ارکوازی» و «شاکه و خان‌منصور» از دیار ایوان کلهر از گویش مادری خود چشم پوشیده و به زبان ادبی آن زمان یعنی کردی‌گورانی شعر سروده‌اند.
فرهاد شاهمرادیان متولد سال ۱۳۵۷ در ارکواز ملکشاهی و دارای کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات‌فارسی از دانشگاه شهید بهشتی تهران است. در سال ۱۳۷۶ فعالیت ادبی خود را در انجمن‌های حوزه هنری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن کردی «مانشت» وابسته به دانشگاه ایلام آغاز کرد و قبلاً نیز عضو شورای مرکزی انجمن پر بار «هانا» وابسته به حوزه هنری استان ایلام و هم اکنون مسئول انجمن شعر به‌یان وابسته به دبیرخانه زبان و ادبیات کردی ایلامی است.
به گزارش ایبنا؛ کامران رحیمی، متولد ۱۳۵۲ ایلام، مدرس زبان و ادبیات فارسی و کردی، مدیر انستیتو زانست زاگرس، نویسنده و ویراستار و پژوهشگر زبان و ادبیات کردی است. از او تاکنون بیش از ۵ عنوان کتاب در قالب تالیف، پژوهش و ترجمه و ده‌ها مقاله و یادداشت در نشریات و مجلات تخصصی چاپ و منتشر شده است. عضویت در هیأت مدیره خانه مطبوعات استان و انجمن علمی زبان های فارسی و کردی و… بخش‌هایی از تلاش‌های فرهنگی و رسانه‌ای اوست.
نظرات