سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): نشست آیین رونمایی پوستر و فراخوان بیست‌ودومین جایزه کتاب سال دفاع مقدس سه‌شنبه دوازدهم تیرماه در ساختمان شهید سوداگر برگزار شد.

سردار مهدی امیریان، رئیس بنیاد ادبیات و تاریخ دفاع مقدس گفت: مطالبه رهبری مبنی بر تولیدات دفاع مقدس، به ویژه در زمینه کتاب، ضرورت برگزاری رویداد انتخاب کتاب سال دفاع مقدس را دو برابر می‌کند. رویدادی که بیش از دو دهه از برگزاری آن می‌گذرد. به طوری که کتاب سال دفاع مقدس یک رویداد ملی با قدمت طولانی است که یکی از اهداف آن ارزشیابی آثار با هدف تقدیر از پدیدآورندگان کتب است، آثاری که جزئیات یک رویداد تاریخی بزرگ را به آینده منتقل می‌کند.

رئیس بنیاد ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با اشاره به این‌که بخش ویژه‌ای در زمینه ناشران برتر در این دوره داریم، گفت: تولید کتاب یک موضوع است و همه‌گیری و معرفی کتاب موضوع دیگری است که آن را هم در نظر گرفتیم. برای همین در جایزه امسال درصدد برآمدیم به تلاش و زحمت ناشران بهای بیشتری بدهیم و آنها را هم در جایزه تقدیر کنیم.

او افزود: امروز زمان رونمایی پوستر است هر چند به طور غیررسمی نخستین گام‌های جایزه را از نمایشگاه کتاب آغاز کردیم و با ناشران ارتباط گرفتیم. برخی آثار را رصد کردیم تا جشنواره کتاب امسال پربارتر برگزار شود.

سردار امیریان بیان کرد: یکی دیگر از اهداف ما در این جایزه، شناسایی نوقلم‌هاست که به آن خیلی توجه داریم. برایمان مهم است که نسل جدید نویسندگان و پژوهشگرانی که درباره دفاع مقدس قلم می‌زنند، شناسایی شوند و آثار آن هم در جایزه دیده شود. موضوع دیگر بحث تحریف دفاع مقدس است که در داوری کتاب سال دفاع مقدس این موضوع در نظر گرفته می‌شود. از آنجا که چندین دهه از جنگ تحمیلی گذاشته، برخی در آثاری سعی دارند بعضی وقایع را تغییر و تحریف کنند، رصد آثار در جایزه باعث می‌شود که از تحریف دفاع مقدس جلوگیری شود.

او ادامه داد: بحث دیگر موضوع ارتقا کیفی آثار است که در این جایزه به آن نظر داریم و با توجه به تولید انبوه آثاری در این زمینه، رصد و بررسی آنها در جایزه می‌تواند باعث ارتقای سطح کیفی آثار شود. از آنجا طی سال کتاب‌های زیادی در زمینه داستان، زندگی‌نامه، تاریخ و… منتشر می‌شود و هر سال میزان آثار رو به افزایش است، بررسی آنها در رویداد جایزه کتاب سال می‌تواند باعث افزایش کیفیت آنها شود.

ساختمانی که بثمن بخس فروختند

محسن شاهرضایی استاد دانشگاه گفت: ساختمان امانی نخستین ساختمانی بود که فعالیت‌های فرهنگی دفاع مقدس در آنجا رقم خورد، نخستین نمایشنامه‌ها در آنجا برگزار شد، نخستین سربندهای رزمندگان در آنجا تهیه شد و کتاب «حماسه هویزه» در این ساختمان رونمایی شد، اما متاسفانه مسئولان این ساختمان را که نخستین فعالیت‌های فرهنگی دفاع مقدس در آن کلید خورد، به ثمن بخس فروختند!

او افزود: من به عنوان یکی از پژوهشگران عرصه دفاع مقدس تقاضا دارم که نمایشگاه دائمی از بهترین آثار دفاع مقدس پدید بیاید. در همین ساختمان اتاقی باشد که آثار چندین دوره کتاب سال دفاع مقدس در آن به نمایش گذاشته شود و ما دانش‌آموزان و دانشجویان خود را برای دیدن و ورق زدن آثار به اینجا بیاوریم. چرا چنین رویکردی نیاز است؟ چون برخی از این آثار به راحتی قبل دسترس نیست.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: من دیروز از کتاب «ساعت شش، دریاچه مریوان» برای دانشجویانم حرف زدم اما کسی آن را نمی‌شناخت. بنابراین فکر نکنید همه آثار در اینترنت موجود است به این شکل نیست. برخی آثار در فضای مجازی وجود ندارد و باید این آثار در دسترس قرار بگیرد. ایجاد نمایشگاه دایمی آثار می‌تواند این خلا را برطرف کند.

او ادامه داد: اشاره شد یکی از اهداف جایزه، شناختن استعدادهای جوان است و وقتی کف هست باید سقف هم باشد. از این رو باید نخست نخبگان و قلم‌زنان عرصه آثار دفاع مقدس را ببینیم، آثارشان را معرفی کنیم بعد سراغ چهره‌های جوان برویم.

شاهرضایی گفت: ما رونمایی یک کتاب استاد محمودزاده را در مسجد برگزار کردیم که مورد استقبال قرار گرفت. به نظرم این رویکرد باعث می‌شود که مردم به سمت آثار دفاع مقدس بروند و آنها را بخوانند. بنیاد باید درصدد بربیاید که از این گونه کارها بیشتر انجام شود. برای اینکه آثار دفاع مقدس به میان مردم برود، مسجد می‌تواند مکان مناسبی باشد.

شعار کتاب سال دفاع مقدس مشخص شد

محمدقاسم فروغی جهرمی، دبیر بیست و دومین جایزه کتاب مقدس گفت: من می‌خواستم پیشنهاد بدهم که این جایزه از ارزیابی کتاب فراتر برود و ما بتوانیم غیر از کتاب کارهای دیگری مثل نقد و بررسی اثر، بررسی وضعیت نشر و … را هم انجام دهیم. چون بررسی وضعیت نشر در افزایش کیفیت آثار این حوزه هم موثر است.

او ادامه داد: نکته دیگر برگزاری رویداد کتاب سال دفاع مقدس است که این برنامه‌ها بهتر است در طی سال برگزار شود. به این شکل، برای ناشران و نویسندگان هم بهتر است و مثمرثمرتر هم خواهد بود. به عبارتی جایزه در یک مقطع سال نباشد و در سال جریان داشته و پویا باشد. شاید با این روند بتوان ارتباط بیشتری با ناسر، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس گرفت.

دبیر بیست و دومین جایزه کتاب سال دفاع مقدس افزود: از دوره هفدهم برای هر دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس شعار انتخاب شد و شعار این دور هم؛ مسئله‌شناسی و درست‌نویسی است. این موضوع باید در هم ابعاد کتاب بررسی شود، چون موضوع مساله شناسی در دفاع مقدس باعث خواهد شد که پژوهشگران با توجه به مسائلی که در این زمینه وجود دارد، سراغ پژوهش و تالیف بروند. از این رو تلاش خواهیم کرد در این دوره، مساله شناسی و درست نویسی در آثار دفاع مقدس رصد شود و درباره این دو موضوع بحث و بررسی هم صورت بگیرد.

معرفی و شناسایی نوقلمان دفاع مقدس

محمد عبداللهی گفت: رهبری نگاه ویژه به ادبیات و ترایخ دفاع مقدس دارند، از این رو فرمایشات رهبری در زمینه دفاع مقدس وظیفه را دشوارتر می‌کند و ما را ملزم می‌کند از گنجی که از دفاع مقدس به جای مانده بیشترین بهره را در زمینه فرهنگ ببریم. آثاری که درباره دفاع مقدس نوشته و منتشر می‌شوند حاوی جزئیات زیادی از دفاع مقدس هستند که نیاز است رصد و بررسی شود تا آثار درخوری درباره جنگ تحمیلی به جامعه معرفی شود.

این شاعر ادامه داد: برای اینکه آثار قابل تاملی در زمینه دفاع مقدس منتشر شود، باید تولیدات و آثار دفاع مقدس جدی گرفته و از آنها حمایت شایسته صورت بگیرد و توجه ویژه به ارزش‌ها و واقعیات دفاع مقدس داشته باشیم. جایزه کتاب سال دفاع مقدس با چه چنین نگاهی وظیفه مهمی در این عرصه به عهده دارد و این دوره هم آثار منتشر شده در سال ۱۴۰۲ بررسی و رصد خواهد شد تا بهترین آثار شناسایی شود.

عبداللهی در ادامه با تأکید بر اینکه جایزه کتاب سال یکی از رویدادهای مهم این حوزه است، گفت: این جایزه امسال دو هدف عمده را در نظر دارد؛ یکی شناسایی نوقلمان و دیگری معرفی آثار بهتر به نسل جوان جامعه. برای انجام این مهم از سوی داوران آثار منتشر شده بررسی خواهد شد، آثاری که در سراسر ایران منتشر شده است و با رصد و بررسی آنها چهره‌های جوان شناسایی خواهند شدند و به جامعه شناسانده می‌شوند.

جواد کامور بخشایش، پژوهشگر گفت: خرسندم که جشنواره بدون تاخیر در فراز و فرودهای سخت کشور روال خودش را می گذراند و امیدوارم فروغی، دبیر علمی جایزه بتواند با موفقیت آن را پشت سر بگذارد.

او ادامه داد: نکته نخست درباره ساختارمند شدن جایزه است که بتواند گامی درباره افزایش ارتقای آثار مظلوم دفاع مقدس داشته باشد. ما در نمایشگاه سعی کردیم که غرفه‌های ناشران دفاع مقدس را رصد کنیم که نتیجه غمبار بود که گزارش نهایی آن ارائه خواهد شد.

این پژوهشگر بیان کرد: من جشنواره یک رویداد مهم می‌دانم که یک مرکز ثقل بررسی آثار دفاع مقدس میکنم و بیانیه داوران نشان می‌دهد که جریان دفاع مقدس در جامعه ما به چه شکلی حرکت می‌کند. به نظرم یکی از اهداف بررسی و رصد آثار برای سیاستگذاری ادبیات دفاع مقدس باشد که آن را بهتر سامان دهد.

کاموربخشایش تاکید کرد: نکته دیگر جریان شناسی آثار دفاع مقدس است که مسئله و مسئله‌شناسی در ادبیات دفاع مقدس مهم است و چون ما مسئله را نمی‌شناسیم هر کس بنا به تجربه خودش به حوزه دفاع مقدس می‌پردازد.

او در پایان سخنان خود گفت: به نظرم جشنواره دفاع مقدس باید در شورای انقلاب فرهنگی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و این جشنواره باید هیات علمی داشته و این هیات علمی نقطه قوای است که جایزه را به سمت بهتری ببرد.

علی‌اصغر جعفری, معاون هماهنگ کننده بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گفت: از سال ۶۷ تا به امروز بیش از سی و هفت هزار کتاب به چاپ رسیده که اگر درست تخمین بزنم هر سال هشتصد کتاب بیرون آمده است، هر چند در برابر عظمت جنگ، این عدد، رقم بزرگی نیست، اما مولفان و پژوهشگران جنگ توانستند جهاد بزرگی را انجام دهند.

او افزود: کتاب سال دفاع مقدس یکی از پیشران‌های یک حرکت عظیم است. حرکتی که در آن جزئیات یک رویداد بزرگ ثبت و ضبط می‌شود تا به نسل آینده منتقل شود. در رصد این حرکت مهم، سال گذشته هزار و نهصد و پنجاه عنوان کتاب مرتبط منتشر شد. این رقم حاکی از آن است که اگر کتاب دفاع مقدس مخاطب نداشته باشد، امکان نشر این آثار هم وجود نخواهد نداشت. اهمیت این عرصه علاوه بر میزان چاپ آثار، توجه رهبری به کتاب‌های آن است و از افتخارات ماست که رهبری در شرایط پیچیده کشور پنجاه عنوان کتاب را خواندند و تقریظ نوشتند. این یک نشانه از توجه به این حوزه است و ما باید به این بحث توجه داشته باشیم.

معاون هماهنگ کننده بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس اظهار کرد: ما در سال ۱۴۰۲ حداقل هزار و دویست کتاب را پیش‌بینی کردیم که بررسی خواهد شد که حتماً این رقم بیشتر خواهد شد. با توجه به تعدد آثار در حوزه دفاع مقدس، شناسایی نویسندگان و پژوهشگران جوان مهم است و بعد از آن نقد آثاری که به چاپ می‌رسد که نکته مهمی است و باید جدی گرفته شود. چون نقد آثار می‌تواند به ارتقای کیفیت آثار کمک کند.

او ادامه داد: به نظرم خوب است که همه حوزه‌های فرهنگی سهمی در این جایزه داشته باشند. در کنار بخش دولتی به بخش خصوصی هم میدان داده شود، چون آن‌طور که رصد شده بخش خصوصی هم در این زمینه خوب کار کرده و بهتر است در روند جایزه نقش داشته باشد.

جعفری گفت: به نظرم در بحث جایزه باید به جای هدیه نقدی به سمتی برویم که آثار دفاع مقدس سهمی در سبد مصرفی فرهنگ کشور داشته باشد و تنها به جایزه نقدی اکتفا نشود. برای این مهم باید کتاب‌های جنگ در رسانه ملی معرفی و بررسی شود یا با کمک شهرداری تصاویری از آنها در سطح شهر نصب شود. چون بحث تبلیغات و تشویق در جایزه مهم است.

معاون هماهنگ کننده بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس افزود: رویداد کتاب سال دفاع مقدس مهم است، اما یک وسیله برای انتقال ارزش‌های دفاع مقدس است که باید آثار آن رصد شود و تاثیر آن را در آثار سال‌های بعد بررسی کنیم. به نظرم شورای سیاست‌گذاری باید برای رصد آثار برنامه‌های درستی پیش‌بینی کند و آثار استان‌ها بیشتر بررسی شود.