عضو هیئت امنای خانه تاریخی امیرکبیر روستای هزاوه - اراک در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک گفت: دورهمی عصر پنجشنبه‌های فرهنگی خانه تاریخی امیرکبیر که آخرین پنجشنبه هر ماه با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب استان مرکزی برگزار می‌شد، به دلیل برخی از مشکلات متوقف و به مدت دو سال تعطیل شد.
ایرج احمدی هزاوه افزود: با پیگیری و تلاش و رفع مشکلات و هموار شدن مسیر برای برگزاری این دورهمی فرهنگی، اولین دوره جدید دورهمی عصر پنجشنبه‌های فرهنگی خانه تاریخی امیرکبیر با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و هنر، شاعران، نویسندگان و… پنجشنبه (پنجم مهرماه) در خانه تاریخی امیرکبیر واقع در روستای هزاوه زادگاه امیر برگزار شد.
وی خاطرنشان کرد: در اولین دوره جدید عصر پنجشبه‌های فرهنگی خانه امیرکبیر، کتاب «امارات عجلیان، حکومتی در ایران به مرکزیت سربند وشراه» تالیف عرفان ساوئی توسط نویسنده مورد تحلیل و بخشی از آن خوانش شد.
عضو هیئت امنای خانه تاریخی امیرکبیر بیان کرد: پس از خوانش بخش‌هایی از کتاب، کتاب توسط اصلانی تاریخ شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه اراک مورد نقد بررسی قرار گرفت. این تاریخ شناس و پژوهشگر تاریخ، ضمن اشاره به برخی از اشکالات موجود در کتاب، این اثر را مفید و جامع قلمداد، و خواندن آن را به علاقمندان آثار و کتب باستانی و تاریخی توصیه کرد.
کتاب «امارت عجلیان»؛ شرحی بر تکیه‌ای از تاریخ
نویسنده کتاب «امارت عجلیان، حکومتی در ایران به مرکزیت سربند وشراه» هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک گفت: کتاب در شش فصل به همراه پیوست‌ها در ۶۳۴ صفحه توسط انتشارات جهاد دانشگاهی واحد استان مرکزی در بهار سال جاری به زیور طبع آراسته و وارد بازار شد.
عرفان ساوئی با اشاره به اینکه این کتاب نخستین اثرش به شمار می‌رود که در تیراژ هزار جلد به بازار کتاب عرضه شده است، افزود: کتاب که در شش فصل به رشته تحریر درآمده است؛ شامل سرفصل‌هایی چون جغرافیای تاریخ قلمرو عجلیان، تاریخ مردم ساکن منطقه فائقین، نحوه مهاجرت عجلیان به منطقه فائقین، حکمرانی امیران عجلی، تشکیل ایغارین و اولاد و احفاد امیران عجلی.
در بخشی از مقدمه کتاب «امارت عجلیان» آمده است:
گروهی از عجلیان در نیمه اول قرن اول _ ق در دوره فتوحات اسلامی به ایالت جبال کوچیدند و در خوره همدان ساکن شدند سپس اجداد امیران عجلی از حوالی شهر کوفه در نیمه دوم قرن اول _ ق به آنها در رستاق شراه از خوره همدان ملحق گردیدند و تا رستاق فاتق در خوره اصفهان املاکی را خریداری کردند. آنان در نیمه اول قرن دوم _ ق در دوره امویان از شبکه داعیان عباسی حمایت نمودند و هنگامی که خلافت عباسی مستقر شد، عجلیان به خرمدینان تاختند و بر مناطقی در همان رساتیق استیلا یافتند سپس از همپوشانی سبقه اموی‌ستیزانه و خرمدین‌ستیزی آنها، امارت عجلیان به تأیید عباسیان رسید. نیمه دوم قرن دوم ق تا آخرین دهه‌های قرن سوم ق در بیشتر موارد عجلیان مطیع عباسیان بودند، اما اگر در اندک مواقعی به‌خاطر ماهیت نوع امارت استیلایی‌شان از عباسیان سرپیچی می‌کردند، در جهت به تعادل کشیدن روابطشان با دستگاه خلافت بود. عجلیان در واقع حائلی میان عباسیان با دیگر امارت‌های ساکن ایران بودند که روابطشان با آن امارت‌ها پر فرازونشیب بود. در انتهای کار میان عجلیان مدعیانی داخلی برخاست و با یکدیگر نزاع نمودند. در همین هنگام دستگاه خلافت عباسی که مسئله قیام خرمدینان را پایان یافته قلمداد نمود، دیگر ضرر عجلیان را بیش از سودشان دریافت و با اعمال‌نفوذ در میان این نفاق‌های داخلی به امارت عجلیان پایان داد. عباسیان بعد از سقوط عجلیان در قلمروشان اصلاحاتی کردند که مردم بومی را خشنود نمی‌ساخت. همچنین باقیمانده اولاد امیران عجلی در نواحی مختلف ایران و جهان اسلام پراکنده شدند و از شهر کرج خاستگاه آباواجدادی خویش دوری گزیدند.
در بخش دیگر مقدمه کتاب می خوانیم: اساس تاریخ سیاسی عجلیان را روایات نقل شده از طبری، مسعودی، ابن اثیر، ابن خلدون تشکیل می‌دهد. منابع جغرافیایی مهم هم شامل روایات یعقوبی، ابن خرداد به، اصطخری، مقدسی، ابن حوقل، ابودلف خزرجی، یاقوت حموی می شود. این مورخان و جغرافی‌نویسان یاد شده، داده‌هایشان پی و پایه تاریخ امارت عجلیان را می‌ریزد وگرنه به طور مختصر و پراکنده در لابلای کتب کهن بسیار دیگری در باب امارات آنان مطالبی وجود دارد که بر آن پی و پایه چیز هایی را می افزایند.
عنوان و زیرعنوان کتاب
چنانچه از نام کتاب «امارت عِجلیان: حکومتی در ایران به مرکزیّت سَرِبَند و شرّاه» مشخص است از یک عنوان و از یک زیر عنوان تشکیل شده است.
عنوانِ «امارت عجلیان» معرف حکومتی در ایران زمین در سه قرن اول هجری قمری بوده است که قبیله بنی عِجل بر آن حکمرانی می‌کرد.
زیر عنوانِ «حکومتی در ایران به مرکزیّت سَرِبَند و شرّاه» حاوی دو پیام ملی و محلی است. ملی از آن سو که این امارت یا حکومت در کشور ایران حکمرانی داشت و محلی از آن جهت که مرکزیت این حکومت مناطق شراه و فاتق [یا سربند] بوده است.
ساختار کلی متن کتاب
کتاب امارت عجلیان حاوی سه بخش عمده است:
بخش اول به جغرافیای تاریخی مناطق سربند و شراه می‌پردازد و از اقلیم و روستاها و شهرهای آن یاد می‌کند که مهمترین موضع این منطقه شهر کرج ابودلف است.
بخش دوم به تاریخ مردم سربند و شراه می‌پردازد و از دین، زبان، مسکن، خوراک، پوشاک، آداب و رسوم این منطقه یاد می‌کند.
بخش سوم به چگونگی مهاجرت عجلیان به مناطق سربند و شراه و نحوه امارت کردن آنها می‌پردازد که مشهورترین امیر آنان ابودلف قاسم بن عیسی عِجلی کرجی بود.
چاپ اول کتاب؛ در بهار ۱۴۰۳ با تیراژ ۱۰۰۰ جلد با قیمت ۴۵,۰۰۰ تومان در ۶۳۴ صفحه وارد بازار کتاب شد.
نظر شما