به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، مجید قیصری عصر چهارشنبه در هشتاد و چهارمین نشست از سلسله جلسات «عصر داستان» که در مکتب هنر رضوان برگزار شد، بیان کرد: نوشتن تجربه زیسته است. آنچه که من از ادبیات فهمیدم این است که جهان، حوادث و اتفاقی که در بیرون از ما رخ می‌دهد سوژه ما نیستند، بلکه سوژه نوشتن، خود ما و درون ماست.
نویسنده رمان مشهور «باغ تِلو» اظهار کرد: هر چیزی که می‌نویسیم یا هر هنرمندی که چیزی را خلق می‌کند چه آگاهانه و چه ناآگاهانه، هنرش ریشه در درونِ او دارد. هرکس تجربه زیسته‌اش بیشتر و غنی‌تر باشد، می‌تواند آثار متعدد بیشتری خلق کند و می‌تواند در آثارش تنوع داشته باشد. در واقع نویسنده روح خود را برای خواننده‌اش عریان می‌کند و طرز فکر و دیدگاه خود را با افرادی که آثارش را می‌خوانند به اشتراک می‌گذارد.
قیصری ابراز کرد: باورم بر این است که شما هنر نوشتن را انتخاب نمی‌کنید بلکه این هنر نوشتن است که شما را انتخاب می‌کند. این تجربه شخصی من است. من بعد از دوره‌ای که در جنگ تحمیلی بودم به ادبیات روی آوردم و مدت‌ها داستان خواندن از نویسندگانی همچون همینگوی و هانریش بل و.. را ادامه دادم و در نهایت به این نتیجه رسیدم که نوشتن من را انتخاب کرده است.
اهمیت نقد
وی با بیان اینکه ترس از نقد شدن هم یک امر طبیعی‌ست، افزود: در جامعه ما متاسفانه هیچکدام از ابتدا و در مدرسه تمرین نقد شدن نداشتیم و همیشه این ترس برای ما وجود دارد. اگر هم‌زمان با خلق آثارمان نقد بشویم و از سویی ذهنیت کمالگرا در ما وجود نداشته باشد، می‌توان گفت اثری که به‌وجود آورده‌ایم رو به پیشرفت خواهد بود.
قیصری بیان کرد: از نظر روانشناسی رشد همیشه ترتیبی و مرحله به مرحله به‌وجود می‌آید در نتیجه در هر مرحله ممکن است کار شما مورد نقد قرار گیرد و اگر از این نقد، نترسیم باعث سازندگی و بهتر شدن اثر می‌شود. نقد باید شما را رو به جلو و در مسیر پیشرفت قرار دهد.
وی افزود: سوژه و ایده‌یابی در تمام یک روز شاید در اطرافمان به وفور اتفاق بیفتد اما تنها بعضی اتفاقات هستند که شما را جذب خودشان می‌کند و این برمی‌گردد به حرفی که گفتم که شما انتخاب کننده سوژه نیستید بلکه این سوژه‌ها هستند که شما را انتخاب می‌کنند، چون چیزی در آن سوژه وجود دارد که مربوط به شماست و شما خودتان را در آن می‌بینید.
او که بارها داور جشنواره‌های داستان‌نویسی بوده، گفت: بنابراین سوژه خود شما هستید چون سوژه‌ای می‌نویسید که در خودشماست. اگر مبنای داستان اعتراف است، اعترافِ بخشی از وجود شما درسوژه داستان شماست.
محمد اسماعیل حاجی علیان، نویسنده و استاد دانشگاه نیز در این نشست گفت: این تجربه زیسته شماست که خیلی به شما در نوشتن کمک می‌کند همانطور که من از ۹ سالگی در پی نوشتن بودم و تا سال ۸۶ در حال جستجو و کسب تحربیاتی بودم که کمک بسیاری در عرصه نوشتن به من کرد.
وی افزود: اگر حسی که خود نویسنده دارد وارد داستان شود آن داستان برای خواننده تازگی و جذابیت دارد در غیر این‌صورت اگر تجربه زیسته‌ای نباشد و صرفاً تعریف یک ماجرا بدون احساس و درک حسی که در آن اتفاق می‌افتد باشد، هیچ جذابیتی ندارد.
این فیلمنامه‌نویس بیان کرد: در نوشتن داستان باید دید چه مفهومی را می‌خواهید به خواننده برسانید، اینکه بفهمید چه می‌خواهید بگویید چطور گفتن آن موضوع را نیز بیان می‌کند ولی مسئله اصلی این است که در سوژه‌ای که انتخاب می‌کنیدباید تجربه زیسته خودتان در آن پررنگ باشد و از دیدگاه و منظر خود به آن بپردازید، چون می‌خواهید خالق اثری باشید که معرف شماست.
تجربه اثر را خلق می‌کند
حاجی علیان ادامه داد: این تجربه زیسته ما را با خود همراه می‌کند تا چیزی بنویسیم که تجربه ما را به دیگران منتقل می‌کند، قرار نیست آنچه که می‌نویسیم تصمیم بگیرد که ما چه تجربه ای داشته باشم یا نداشته باشم، بلکه این تجربه است که اثر را خلق می‌کند. باید حرفی برای گفتن برای خواننده داشته باشیم که برای او جذابیت داشته باشد نه فقط ماجرایی که بدون حس برای خواننده تکرار شود.
او که در بسیاری از جشنواره های داستان‌نویسی حایز رتبه برتر شده، بیان کرد: برای رشد جهان ذهنی، به‌غیر از مطالعه و تجربه زیسته هرچه خودساخته‌تر باشیم مسیرهای بهتری را می‌توانیم انتخاب کنیم و مسئله‌ها را درست‌تر می‌توانیم حل کنیم.
جهان داستان جهانِ عمل و عکس العمل است
محمداسماعیل حاجی علیان ابراز کرد: داستان اگر زمان و مکان نداشته باشد اصلاً داستان نیست، قرار است خواننده چیزی که به عنوان داستان خلق می‌کنیم را درک کند، اگر زمان و مکان را در داستان نفهمیم هرآنچه که در داستان می‌سازیم تصنعی است. دنیای داستان دنیای عمل و عکس العمل است و این تجربه زیسته است و هرآنچه که در داستان می‌آید باید پیامد داشته باشد تا داستان شکل بگیرد. زمان و مکان در داستان بسیار تاثیرگذار است.
نظر شما