به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ نشست رسانه‌ای چهل‌وسومین دوره از جشنواره تئاتر فجر همراه با رونمایی پوستر این رویداد امروز شنبه ۱۵ دی ۱۴۰۳ با حضور مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیر جشنواره، هنرمندان، خبرنگاران و مدیران بخش‌های گوناگون جشنواره، ساعت ۱۰ صبح در سالن انتظار بالکن دوم تالار وحدت در حال برگزاری است.

در این نشست سعید نجفیان دبیر اجرایی جشنواره، خیرالله تقیانی‌پور دبیر جشنواره، اتابک نادری رئیس اداره کل هنرهای نمایشی و مهدی دوایی مدیر هنری حضور دارند.

در ابتدا اتابک نادری مطرح کرد: همکاران محترم و اعضای گرامی بخش‌های مختلف جشنواره، خسته نباشید و خدا قوت به همه شما عزیزان، به‌ویژه اهالی رسانه که همواره با نگاه دقیق و تاثیرگذارتان به انعکاس بهتر این رویداد کمک کرده‌اید و همواره مکمل هنرمندان بوده‌اید. بنده صحبت خاصی ندارم و قصد دارم بیشتر وقت را در اختیار همکارانی قرار دهم که با زحمات فراوان، این جشنواره را به این مرحله رسانده‌اند. طبیعی است که توضیحات بخش‌های مختلف را همکاران عزیزم ارائه خواهند کرد.

وی افزود: همان‌طور که می‌بینید، بنده به‌تازگی به این جمع ارزشمند پیوسته‌ام و با شعار همدلی و همکاری، ان‌شاءالله تلاش خواهیم کرد تا جشنواره چهل‌وسوم تئاتر فجر را با شکوه هرچه بیشتر برگزار کنیم. همیشه معتقدم که کار اصلی را هنرمندان انجام می‌دهند و وظیفه ستاد برگزاری جشنواره صرفاً این است که برگزارکننده و میزبان خوبی باشد. برگزاری خوب و شایسته این رویداد، با در نظر گرفتن محدودیت‌ها و امکانات موجود، هدف اصلی ماست. همه تلاشمان را می‌کنیم تا خانواده تئاتر در این جشنواره حضور داشته باشد و رسالت اصلی که همه ما در هر جایگاهی داریم، به‌خوبی محقق شود.

در ادامه خیرالله تقیانی‌پور گفت: پیش از این نیز تجربه خدمت در حوزه‌های کارگردانی تئاتر، تلویزیون و سینما را داشته‌ام و اکنون خداوند توفیق داده که به‌عنوان خدمتگزار در عرصه تئاتر در خدمت شما باشم.

او تصریح کرد: همچنان مانند گذشته، تمام تلاشم این است که بتوانم در بهبود وضعیت تئاتر کشور نقشی ایفا کنم. البته باید بپذیریم که بدون حضور و همراهی رسانه‌ها، کار ما تا حدی کامل نخواهد بود.

پس از او، سعید نجفیان در توضیح روند جشنواره مطرح کرد: مسئولیت مدیریت جشنواره از اوایل تیرماه آغاز شد. صحبت‌ها و بررسی‌های اولیه فراخوان نیز در همان زمان انجام شد. در یکم مردادماه، گشایش رسمی دبیرخانه جشنواره صورت گرفت و در هفتم مرداد موفق شدیم فراخوان جشنواره را منتشر کنیم تا در خدمت دوستان باشیم.

مدیر اجرایی جشنواره گفت: بخش مسابقه صحنه‌ای شامل چند عنوان بود. مرور نمایش‌های اجرا شده یکی از این بخش‌هاست که در این بخش، آثاری از ۱۵ آذر ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ در نظر گرفته شد. این فرآیند در دو مرحله تعریف شد. در مرحله اول، هنرمندانی که تا شهریورماه اجرا رفته بودند، آثار خود را بارگذاری کردند. مجموعاً ۹۸ اثر در این مرحله بارگذاری شد. در مرحله بعد، تعداد کل آثار به ۲۸۱ اثر رسید. این آثار طی ۳ ماه توسط ۵ کارشناس برجسته که از اساتید دانشگاهی و چهره‌های شناخته‌شده تئاتری بودند، بررسی شد و در نهایت، ۱۵ اثر به مرحله مسابقه نهایی راه یافتند.

وی افزود: بخش دیگر، برگزیدگان جشنواره‌های استانی بوده است که جشنواره‌های استانی در ۳۴ منطقه کشور ازجمله قشم و کرمان جنوبی برگزار شدند. اگرچه برخی از جشنواره‌ها به دلیل تغییر تاریخ با تأخیر به پایان رسیدند، اما تا پایان آذرماه این بخش به اتمام رسید. از میان ۸۰ اثر معرفی‌شده از استان‌ها، طبق فراخوان، ۱۴ اثر برگزیده شدند. با تأکید و حمایت جناب آقای نادری، سرپرست محترم مرکز هنرهای نمایشی، از تمامی ظرفیت موجود استفاده شد.

نجفیان گفت: برگزیدگان جشنواره‌های ملی از دیگر بخش‌های مرتبط بود و جشنواره‌های ملی که در طول سال برگزار شدند، نمایندگانی را به جشنواره معرفی کردند. از میان این آثار، تعداد محدودی برای حضور در بخش رقابتی انتخاب شدند.

وی افزود: بخش ویژه غزه و مقاومت نیز از دیگر بخش‌های این دوره بود. در این دوره، بخشی ویژه به نام «غزه یا مقاومت» اضافه شد که شامل ۶ اثر صحنه‌ای خواهد بود. خبرهای تکمیلی این بخش امروز یا فردا اعلام خواهد شد. در مجموع، ۳۶ اثر در بخش صحنه‌ای و رقابتی جشنواره حضور خواهند داشت.

مدیر اجرایی جشنواره گفت: از ویژگی‌های برجسته امسال، حضور هنرمندان و کارگردانان شناخته‌شده‌ای همچون آقای دکتر صادقی، استاد حمیدرضا قرآنی، ابراهیم پشت‌کوهی و استاد دژاکام است که آثاری ویژه برای جشنواره آماده کرده‌اند.

در ادامه ایوب آقاخانی دبیر بخش نمایشنامه‌نویسی این جشنواره مطرح کرد: بخش نمایشنامه‌نویسی چهل‌وسومین جشنواره تئاتر فجر با تلاش و همراهی دوستانم به شکلی متفاوت برگزار شد. با توجه به تجربیاتی که در ادوار مختلف به‌عنوان دبیر، مدیر یا داور این بخش کسب کرده‌ام، سعی کردم امسال روند کار به گونه‌ای باشد که قضاوت نهایی با سلامت و دقت بیشتری انجام شود.

آقاخانی گفت: فراخوان این بخش، اوایل مردادماه منتشر شد و با افتخار باید عرض کنم که برخلاف دوره‌های قبل، مهلت ارسال آثار حتی یک روز هم تمدید نشد. در نهایت، تا اول آبان، ۳۵۰ نمایشنامه از استان‌های مختلف کشور به دبیرخانه جشنواره رسید.

وی افزود: روند بررسی آثار به این شکل بود که هیئت مشورتی و داوری متشکل از آقایان شهرام کرمی، مهرداد کوروشیان و مهرداد رایانی مخصوص، کار بررسی آثار را آغاز کردند. پس از آن به دلیل تعداد بالای آثار، برخلاف گذشته، ابتدا ۴۰ اثر برتر انتخاب شد و سپس داوری نهایی انجام گرفت.

آقاخانی گفت: یکی از ویژگی‌های این دوره این بود که به محض دریافت آثار در دبیرخانه، آن‌ها به داوران ارسال می‌شد تا با صبر و دقت بیشتری مورد مطالعه قرار گیرند.

دبیر بخش نمایشنامه‌نویسی گفت: چالش‌های گذشته و اقدامات امسال نیز به این شرح است. در دو دوره گذشته، عدم چاپ نمایشنامه‌های برگزیده یکی از مشکلات اصلی بود. برای جلوگیری از تکرار این مسئله، جلسه داوری زودتر از سایر بخش‌ها برگزار شد تا فرآیند زمان‌بر اخذ مجوز و چاپ نمایشنامه‌ها به‌موقع آغاز شود. امیدواریم با این اقدامات، طلسم ۲ ساله چاپ نشدن نمایشنامه‌ها شکسته شود.

وی افزود: نتیجه نهایی اینگونه رقم خورد که از میان آثار دریافت‌شده، ۱۲ نمایشنامه به‌عنوان کاندیداهای نهایی معرفی شدند. بخش‌های خاصی مانند مقاومت و غزه و همچنین نمایشنامه‌هایی که براساس زندگی قهرمانان ملی نوشته شده‌اند، به دلیل معیارهای سنجش متفاوت، در این کاندیداها لحاظ نشدند. این آثار به صورت جداگانه داوری و برگزیدگانشان اعلام خواهند شد.

آقاخانی تصریح کرد: ۳۵۰ اثر دریافت‌شده در بازه زمانی ۳ ماهه، عددی چشمگیر و نشان‌دهنده علاقه‌مندی گسترده در سطح کشور است. این علاقه‌مندی نیازمند مدیریت و هدایت صحیح است. دعوت من از مدیران و تصمیم‌گیران این است که این میزان استعداد و انگیزه را رها نکنند و برنامه‌ای بلندمدت برای تقویت نمایشنامه‌نویسی در کشور تدوین کنند.

وی افزود: یادمان باشد که این استعداد عظیم، در سطح جهان جزو نوادر است. امیدوارم مدیرکل هنرهای نمایشی، پس از جشنواره به این موضوع بیشتر توجه کنند. از سال ۸۷ تاکنون، تلاش کرده‌ام تا نمایشنامه‌نویسی استان‌ها تقویت شود. اگر این مسیر ادامه یابد، می‌توانیم به سطح قابل‌توجهی در نمایشنامه‌نویسی، دست‌کم در حوزه کشورهای هم‌جوار، دست پیدا کنیم. در پایان، امیدوارم این استعداد پراکنده و خام، با برنامه‌ریزی و ساماندهی به ثمر برسد.

مژگان وکیلی مدیر بخش بین‌ااملل جشنواره نیز در این نشست گفت: ضمن خیر مقدم به اهالی رسانه، گزارشی کوتاه درباره بخش بین‌الملل چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ارایه می‌کنم. باید بگویم از زمان انتشار فراخوان این جشنواره، ۲۳۱ اثر از کشورهای گوناگون متقاضی حضور در این رویداد هنری شدند.

وی ادامه داد: بنا به صلاحدید برگزارکنندگان جشنواره، بخش بین‌الملل به صورت غیر رقابتی است و نکته قابل توجه این است که هنرمندانی از ۴۵ کشور مانند روسیه، نروژ، سوئد، کانادا، کشورهای آفریقایی و… در این فراخوان شرکت کردند.

مدیر بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر ادامه داد: تعداد ۲۰ اثر از میان آثار ارسالی برای بازبینی نهایی و حضور در جشنواره انتخاب شدند که در نهایت از میان آن‌ها ۶ اثر برای اجرای صحنه‌ای و ۱ اثر به صورت اجرای آنلاین انتخاب شدند. همچنین در بخش برگزاری ورکشاپ‌هایی با حضور اساتید بین‌الملل باید بگویم ۱۵ استاد برای برگزاری ورکشاپ در چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را از کشورهایی مانند کانادا، فرانسه، افریقا، تونس، هند و… درخواست‌های خود را ثبت کردند درنهایت با بررسی کیفیت موضوعات اعلام شده، یک ورکشاپ با عنوان «کاوش در تئاتر معاصر» و با حضور استادی از کشور هند به مدت سه روز در زمان جشنواره برگزار می‌شود.

سپس مهدی آشنا مدیر بخش‌های عکس و پوستر چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بیان کرد: این دو بخش ۲ سال است که برگزار نشده و در فراخوان این بخش سه ساله برگزار می‌شود. هیئت داوران بخش پوستر متشکل از ابراهیم حقیقی، جواد آتشباری و بهراد جوانخت بود. شکوفه هاشمیان، سارا ساسانی و سیامک زمردی مطلق نیز داوری بخش عکس را برعهده داشتند.

وی ادامه داد: ۱۰۰۰ اثر به دبیرخانه در بخش عکس رسید و با توجه به بضاعت دبیرخانه در نهایت ۸۹ اثر به بخش نهایی راه یافت. ۱۲۰ پوستر هم به دبیرخانه رسید که ۴۹ اثر به بخش رقابتی رسید. این دوره برای ما ویژه و استقبال عکاسان خیلی خوب بود. کتاب این دو بخش چاپ خواهد شد و نمایشگاه نیز برگزار می‌شود.

آشنا اضافه کرد: گستردگی استانی در پذیرش آثار خیلی مهم بود و از جاهایی اثر دریافت کردیم که نام آنها به گوش من نخورده بود. تمرکز زدایی از اهداف ما بود که محقق شد. احتمالاً نمایشگاهی در یک کشور آمریکای جنوبی خواهیم داشت و به همان نسبت با عکاسان و گرافیست‌های آن کشور ارتباط می‌گیریم. اگر بتوان نمایشگاه پوستر و عکس را گردشی برگزار کرد اتفاق خوبی است. امیدوارم تئاتر روزهای بهتری را تجربه کند.

در ادامه این نشست رسانه‌ای داود نامور مدیر بخش به‌علاوه فجر اظهار کرد: سال ۹۶ این بخش به گونه‌ای در فهرست جشنواره بود، سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز برگزار شد اما بعد از ۵ سال این بخش موفق نبود. با پیشنهاد به آقایان تقیانی‌پور و نجفیان، مقرر شد این بخش رقابتی شود که این باعث انگیزه سالن‌های خصوصی می‌شود.

وی ادامه داد: اجراها را در اختیار مدیران تماشاخانه خصوصی گذاشتیم و هر مدیر یک تا ۳ نمایش برتر را معرفی کردند. بیش از ۱۰ تماشاخانه خصوصی در این بخش مشارکت دارند. حتی اجراهای خصوصی که مایل نبودند در این بخش شرکت کنند دعوت شدند و در سالن دیگری میزبانی کردیم. ۲۲ گروه متقاضی هستند، جدول اجرا و داوران به زودی اعلام می‌شود و در مجموع ۳ نمایش برتر انتخاب خواهند شد.

نامور افزود: در این بخش انتخاب جزیی مثل انتخاب بازیگر و… نداریم و سه اثر برتر را معرفی می‌کنیم. مقرر شده یک تماشاخانه خصوصی برتر هم داشته باشیم و امیدوارم کمک هزینه‌ای به سالن‌ها و گروه‌ها داشته باشیم.

همچنین مهدی دوایی مدیر هنری چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر عنوان کرد: حساسیت‌هایی درباره طراحی پوستر فستیوال‌ها وجود دارد و این شرایط متفاوت از طراحی یک پوستر یا یک ایونت است. خوشحالم برای چهارمین سال است که در خدمت عزیزان هستم و در روزهای آینده پوستر جشنواره را رونمایی می‌کنیم. تلاش ما این است زیبایی‌شناسی ذیل بقیه موارد قرار نگیرد و تصویر با کیفیتی را ارائه کنیم.

داریوش نصیری، مدیر بخش خیابانی جشنواره در ادامه تصریح کرد: طبق اعلام رسمی در فراخوان چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایش‌های خیابانی و بیرونی، طی مدت‌زمان تعیین‌شده، ۱۶۷ اثر از ۶۶ شهر ایران به دبیرخانه جشنواره ارسال شد. از این تعداد، ۱۰۳ اثر توسط کارگردانان آقا و ۳۳ اثر توسط کارگردانان خانم ارائه شدند.

او افزود: پس از بررسی آثار هیئت انتخاب آثار این بخش، ۲۵ اثر برای حضور در بخش مسابقه تئاتر ایران برگزیده شد. ۱۰ اثر در بخش اصلی، ۱۰ اثر برگزیده استانی، ۵ اثر برگزیده از جشنواره‌های پیشین و همچنین، ۵ اثر مرتبط با مقاومت و غزه در این بخش حضور خواهند داشت. احتمال دارد یک یا دو اثر دیگر نیز به عنوان مهمان در این بخش قرار گیرند که این موضوع با تایید دبیر محترم جشنواره مشخص خواهد شد.

مدیر بخش خیابانی جشنواره گفت: این ۳۰ اثر از ۲۱ شهر مختلف ایران به جشنواره راه یافته‌اند. تهران، اصفهان، زاهدان، دهلران، سمنان، میناب، عشق‌آباد، کرمانشاه، ارومیه، تبریز، قزوین، اندیمشک، بوشهر، ملایر، گیلان، آبادان، دزفول، ازنا، گنبد و مریوان این شهرها هستند.

وی افزود: در بحث آمار مشارکت استانی، استان تهران با ۵ اثر بیشترین مشارکت را در این بخش دارد. استان خوزستان با ۴ اثر در رتبه دوم است. استان‌های هرمزگان و اصفهان هرکدام با ۳ اثر در رتبه سوم قرار دارند.

نصیری گفت: موضوعات آثار ارائه‌شده در این بخش شامل نمایش‌های ایرانی، سردار شهید سلیمانی، مقاومت و دفاع مقدس، فضای مجازی و تبعات منفی آن، قوانین شهروندی، محیط زیست، سنت‌ها و شهدای قفقاز، شمس و مولانا و ستایش زندگی است.

وی گفت: مکان‌های اجرایی این آثار در حال بررسی است و طی روزهای آینده، با نهایی شدن جدول زمان‌بندی، اعلام خواهند شد و در بخش پایانی جشنواره، ۵ هنرمند بزرگوار و پیشکسوت که سال‌ها تجربه و تخصص در حوزه نمایش خیابانی و بیرونی دارند، به عنوان داوران حضور خواهند داشت.