به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «ادبیات تطبیقی به روایت سوزان باسنت» با ترجمه سعید رفیعی خضری از سوی نشر چشمه راهی بازار نشر شد. سوزان ادنا باسنت، (متولد ۱۹۴۵) مترجم، نظریه‌پرداز، منتقد ادبی، شاعر و روزنامه‌نگار انگلیسی، یکی از برجسته‌ترین استادان در حوزه ادبیات تطبیقی است.
باسنت در طول این سال‌ها در دانشگاه‌های کشورهای گوناگون اروپایی، امریکایی، افریقایی و آسیایی سخنرانی و تدریس کرده که همین امر منجر به آشنایی او با زبان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون شده است. وی صاحب بیش از بیست عنوان کتاب و صدها مقاله در حوزه‌های ادبیات تطبیقی، ترجمه‌پژوهی، نقد و نظریه ادبی و حتی شعر است.
ادبیات تطبیقی رشته‌ای است که در محدوده ادبیات یک کشور نمی‌ماند و پا به عرصه گستره ادبیاتی می‌گذرد که گوته آن را «ادبیات جهان» می‌نامید. در این کتاب سوزان باسنت، تاریخچه ادبیات تطبیقی ریشه‌ها تحولات و چالش‌های معاصر این رشته را بررسی می‌کند و به نظریه‌های کلیدی و مباحثی می‌پردازد که در طول زمان این رشته را شکل داده‌اند و با نقد جنسیت محور، مطالعات نظریه دریافت، رشد، مطالعات ترجمه شالوده شکنی، شرق گرایی و.... در عین ارائه چهارچوب‌های نظری محکم و قابل اعتماد مسیرهای جدیدی برای تفکر درباره ادبیات در دنیای جهانی شده می‌گشاید.
ادبیات تطبیقی به روایت سوزان باسنت دعوتی است برای شناخت عمیق‌تر ادبیات تطبیقی رشته‌ای که مرزهای زبانی و فرهنگی را زیر پا می‌نهد تا پیوند میان متون و زمینه‌های آنها را بررسی کند.
کتاب ادبیات تطبیقی به روایت سوزان باسنت، افزون بر مقدمه مترجم، واژه‌نامه و نمایه شامل پیش‌گفتار و هفت فصل است. پیش‌گفتار این کتاب با عنوان «امروز ادبیات تطبیقی چیست؟» باسنت معتقد است که هر کس داعیه فعالیت در حوزه ادبیات تطبیقی دارد نمی‌تواند از پاسخ به این سؤال سر باز زند.
نویسنده در فصل اول با عنوان «چگونگی پیدایش ادبیات تطبیقی» شرحی از خاستگاه ادبیات تطبیقی و تکوین آن ارائه می‌دهد.
وی در فصل دوم با عنوان «فراسوی مرزهای اروپا: مفاهیم دیگر ادبیات تطبیقی» به ادبیات تطبیقی در آن‌سوی مرزهای اروپا می‌پردازد و به روند شکل‌گیری مکتب امریکایی در مقابل مکتب‌های اروپایی ادبیات تطبیقی و تأثیری که این مکتب بر مفاهیم ادبیات تطبیقی می‌گذارد.
همچنین در فصل سوم با عنوان «تطبیق آثار ادبی جزایر بریتانیا» ادبیات تطبیقی در جزایر بریتانیا را بررسی می‌کند و در فصل چهارم با عنوان «تطبیق هویت‌ها در دنیای پسااستعماری» به فعالیتی اشاره می‌کند که در حال توسعه است و نگاهی تطبیقی به هویت‌ها و فرهنگ‌های پسااستعماری و تولیدات ادبی این فرهنگ‌ها دارد.
باسنت در فصل پنجم با عنوان «فرهنگ‌های ساختگی: خط‌مشی سیاسی داستان‌های سیاحان» یکی از مهم‌ترین تحولات در مطالعه تطبیقی ادبیات را تغییر در خوانش سفرنامه‌ها، خاطرات، نامه‌ها، ترجمه‌ها و داستان‌هایی می‌داند که سیاحان درباره تجارب‌شان از فرهنگ‌های دیگر نقل کرده‌اند.
او در فصل ششم با عنوان «جنسیت و درون‌مایه‌شناسی: مثال گوئینی‌ویر»، برخلاف نظر برخی از تطبیق‌گران، بر این باور است که درون‌مایه‌شناسی و درون‌مایه‌پژوهی و مطالعه جنبش‌ها نه‌تنها به پس‌زمینه رانده نشده است، بلکه بیشتر شده‌اند و در این باره توضیح می‌دهد.
در فصل نهایی هفتم، با عنوان «از ادبیات تطبیقی تا ترجمه‌پژوهی» نویسنده کتاب ترجمه‌پژوهی را یکی از آن اصطلاحاتی می‌داند که در پایان دهه هفتاد پا گرفته و در قامت آن رشته‌ای مستقل با انجمن‌ها و مجله‌های تخصصی و فهرستی از انتشارات و پایان‌نامه‌های دکتری روبه‌ازدیاد مطرح شده است.
سوزان باسنت معتقد است با رسیدن به پایان قرن بیستم، زمان تجدیدنظر در خصوص ارتباط میان ادبیات تطبیقی و ترجمه‌پژوهی و آغازی دوباره فرارسیده است و با تعریف دوباره این رابطه، توازن قدرت دگرگون شده و از این پس باید ترجمه‌پژوهی را رشته‌ای اصلی و ادبیات تطبیقی را عرصه موضوعی ارزشمند اما فرعی بدانیم.
همچنین از مجموعه پاساژهای این کتاب؛ امداد برای نویسندگان به نگارش روی پیتر کلارک، روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی، چرا مردم آثار ادبی را می‌خوانند؟ به نگارش کلی گریفیث در کتاب آمده است.
مخاطب اصلی این کتاب دانشجویان پژوهشگران و کلی علاقمندان به ادبیات تطبیقی هستند و همه آنهایی که می‌خواهند درک کنند چگونه باید به ادبیات این خصیصه مشترک همه ابنای بشر همچون رشته باز و بینارشته‌ای نگریست.
کتاب «ادبیات تطبیقی به روایت سوزان باسنت» با ترجمه سعید رفیعی خضری، از سوی نشر چشمه در ۲۷۶ صفحه و به بهای ۳۴۰ هزار تومان راهی بازار نشر و کتابفروشی‌ها شد.
نظر شما