به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در رفسنجان، دوازدهمین نشست نقد کتاب اتفاق به نقد و بررسی کتاب «یکشنبه» نوشته سجاد کریمی اختصاص داشت. این نشست با حضور سیدعلی میرافضلی شاعر، خیام شناس، رباعی پژوه؛ ایرج زبردست، رباعیسرا؛ مولف اثر و اکبر خدادادی، شاعر و مجری؛ و امیرحسین نورالدینی، مدیر نشر سورمه در سالن جلسات آموزش و پرورش رفسنجان برگزار شد.
امیرحسین نورالدینی در ابتدا گزارشی از نشستهای کتاب اتفاق و فعالیتهای کانون ادبیات پنج عصر ارائه کرد و به مدعوین و میهمانان خیرمقدم گفت.
پس از آن سیدعلی میرافضلی، دربارۀ استفاده از ظرفیتهای هزارساله رباعی فارسی صحبت کرد: رباعی سرایان باید انبان شعری خود را از میراث رباعیهای درخشان ادبیات فارسی پر کنند و با شناخت این میراث میتوانند در مسیر شاعریشان قدمهای درخشانی بردارند، به عنوان مثال شما شعرهای خیام را که میخوانید، نمیبینید که برای بیان فلسفی در شعر از کلمات مرگ و زندگی مستقیماً استفاده کند بلکه این مفاهیم در لایه های پنهان شعر قرار دارند و یا مثل هایکوها که از نمادها و استعارهها بهره بیشتری میببرند.
این رباعی پژوه در بخش دیگر سخان خود به موضوع تاثیرپذیری شاعران اشاره کرد: ما می دانیم که شاعران یک عصر از هم تاثیر می گیرند و این اجتناب ناپذیر است اما اگر شاعری بخواهد از تاریخ رباعی فارسی بهرهای ببرد باید بتواند با اضافه کردن خلاقیت و نگاه جدید ارزش افزوده ایجاد کند.
وی ادامه داد: این روزها شعرهای زیادی با فضا و مضامینی تکراری یافت میشود، چه اهمیت دارد که چه کسی اول آن را سروده است؟ کار شاعر اصیل این است در عین تاثیرپذیری خودش را از سطح رقابتهای کلیشه ای بالاتر ببرد همان گونه که ایرج زبردست توانسته است این کار رابکند.
میرافضلی با بیان اینکه شعر باید متنی زایش باشد، عنوان کرد: شاعر باید از زبان روزمره فاصله بگیرد، هر متنی که ارزش افزوده ای بر متون قبلی باشد، چیزی برای عرضه دارد و این کار شاعر اصیل است، اینکه به شعر شأن و شکوه تازهای بدهد همان گونه که مولانا و حافظ توانسته اند.
در آخر این خیام شناس با اشاره به اینکه توصیه من به رباعی سرایان این است که رباعی مثلی نگویند زیرا خلاقیتی در آن نیست مگر اینکه در تراز سعدی مثل بسازیم و شعر بگوییم، ادامه داد: سجاد کریمی در اولین گام سعی کرده چیزهای جدیدی بیافریند و البته چیزهایی هم از فضای مشارکتی عصر خودش وام گرفته است.
ایرج زبردست، رباعی سرا هم در ادامه این نشست گفت: در شعر، زبان برای من مهم ترین چیز است من رباعی سرا هستم و بر کسی هم پوشیده نیست سختیهای رباعی سرایی، من وزن را انتخاب نمی کنم تا در او کلمه بریزم بلکه معتقدم وقتی نگاه با زبان حرکت کند شعر جاری می شود حتی بدون دانستن وزن.
این شاعر شیرازی در ادامه گفت: رباعی شعر محبوبی است و نشان آن، اینکه بسیاری از شاعران بزرگ ما در انتهای دیوان خود تعدادی رباعی نیز دارند و معروفترین آنها هم رباعیات خیام است اما تعداد خیامانهها بسیار بیشتر است و شناخت رباعیهای خیام از خیامانهها کار آسانی نیست چرا که اندیشه خیام غالب است و کار شاعر امروز این است که باید از خیام عبور کند یعنی اگر در حد خیام هم رباعی بگوییم کار بزرگی نکرده ایم تازه شدیم تکرار خیام هر چند در طول تاریخ، رباعی تقلیدی بیشتر از رباعیهای تاثیرپذیرفته است، شاعر موفق کسی است که متفاوت بیندیشد و متفاوت زیست کند و آنگاه شعر بسراید باید بتواند چیزی را به ادبیات اضافه کند؛ من سعی کرده ام تا آنجا که میتوانم حادثهای در زبان رخ دهد و زمانی که رخ دهد شاعر خود را در حرکت می بیند و خود شاعر حس می کند اتفاقی افتاده است که قبلاً رخ نداده و این بر اثر مطالعه، حرکت و عبور اتفاق می افتد.
زبردست ادامه داد: در کتاب سجاد کریمی آن اتفاقهایی که من میخواهم و مد نظرم هست وجود دارد اما نگاه حرفه ای که می خواهم به رباعی باشد، کم است چرا چون مجموعه اول ایشان است و مطمئناً بعدها و بعد از چاپ کتاب های بعدی درباره بعضی شعرها می گوید ای کاش این مصرع را عوض یا جابه جا کرده بودم و آن زمان است که کریمی حرکت را حس کرده است، رباعیهای کتاب «یکشنبه» نوید میدهند، نوید زیبایی مجدد و سرایش کارهای تازه و این باعث خوشبختیست.
شاعر «یک تکه از آسمالن یوش» ادامه داد: مطالعۀ زحمتها و کتابهایی که قبل از ما منتشر شدهاند یکی از وظایف شاعر امروز است، نثر فارسی در قرن شش یک شکوه و عظمت دارد که وقتی به سمت آن می روی رگه هایی از زیبایی زبان درش پیداست؛ شاملو ذهن و زبانش با نثر فارسی گره خورده است و این درس است برای ما و همین است که شاملو در شعرش به ظرافت های زبانی دست می یابد، این نوع مطالعه کمک می کند به شاعر و برای ذهنش زایش دارد.
در ادامۀ این نشست سجاد کریمی شاعر این مجموعه رباعی، از روند چاپ کتاب و همچنین انتخاب نام و طرح جلد برای حضار توضیحاتی داد و از عوامل مسیر شاعریاش نیز تشکر کرد و چند رباعی برای حاضران خواند.
در بخش پایانی این نشست هم فرناز جعفر زادگان از شاعران شیراز، بهار زبردست، مهدی جهانبخش و مسلم حسن شاهی شعرهایی را برای حضار خواندند.
نظر شما