به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پیرامون ماسوله کتاب زیاد نوشته شده است. شاید از لحاظ کمی، کمتر نقطه‌ای در ایران این‌گونه باشد. اما در کتاب «ماسوله؛ وقتی تاریخ با طبیعت چهره به چهره است» تالیف روزبه خلیق معینی، نیما فرید مجتهدی و مهراد مسلم که از سوی انتشارات ایلیا به چاپ رسیده است، سعی شده ماسوله به شکل یک کل منسجم در نظر گرفته شود و نگاهی به دیوارنگاره طبیعی عظیمی که این شهرک را دربرگرفته انداخته شود. در این کتاب بحثی از یگانگی ماسوله نیست اما ماسوله بدون طبیعت چشم‌نوازش بدون شک ماسوله نیست و ترکیبی از عوامل جغرافیایی در حوضه آبریز ماسوله امتیازهایی را برای آن شکل داده است.
شرایط زمین‌شناسی جالب توجه به گونه‌ای که ترکیبی از سازندهای زمین‌شناسی دوران اول (پرمین) تا دوره پلنیستوسن در منظر طبیعی ماسوله قابل رصد است. وجود قلل شاخص، آن هم در جوار این شهرک و دربرگرفته شدن آن از هر سو و جهت جغرافیایی، دیگر ویژگی جغرافیایی جالب توجه آن است. نگارندگان کتاب آشنایی به نسبه مناسبی از جغرافیای این منطقه دارند. علاوه بر اینکه به دلیل تخصص و حرفه و تجربه‌ای که طی سالیان در بستر بازدیدها و طرح‌های مطالعاتی در آن داشته‌اند. کوهپیمایی در مسیرهای مختلف ماسوله، بازدید با تورهای مختلف آموزشی، انجام طرح‌های مختلف پژوهشی از جمله طرح شناخت از مخاطرات حوزه آبریز ماسوله و… همکاری در طرح ثبت جهانی منظر ماسوله از دلایل این شناخت بوده است.
سعی نویسندگان در این کتاب بر این بوده است تا شناختنامه‌ای با اطلاعات مستند در زمینه منظر و چشم‌انداز جغرافیایی طبیعی ماسوله در اختیار خوانندگان قرار داده شود. سعی شده از موارد مشابه که تنها به توصیف زیبایی‌ها، جاذبه‌های تاریخی و انسانی شهرک ماسوله صحبت شده متفاوت باشد. بخش قابل توجه از جاذبه ماسوله، علاوه بر ارزش‌های تاریخی و معماری آن ماحصل طبیعت جالب توجه آن است که البته در بسیاری از مطالبی که در مورد آن تهیه شده مغفول مانده است.
«ماسوله» وقتی تاریخ با طبیعت چهره به چهره است در چهار فصل به شرح مشخصاتی همچون جغرافیای شهرستان فومن، جغرافیای ماسوله روخان، سایت‌های طبیعت‌گردی و سایت‌های سنگ‌نوردی ماسوله پرداخته است.
نویسندگان در فصل نخست به جغرافیای شهرستان فومن می‌پردازند: شهرستان فومن، یکی از معروف‌ترین شهرستان‌های استان گیلان است. علت این شهرت هم به دلیل جاذبه‌های گردشگری است که در سطح ملی و بین‌المللی از شهرت برخوردار هستند. سرزمینی با رتبه پنجم مساحت. شهرستان فومن از دیرباز به دلیل وجود شهرک تاریخی ماسوله و در دو دهه اخیر دژ مشهور قلعه رودخان مهم‌ترین جایگاه گردشگری گیلان بوده است. به دلیل وجود قلل متعدد و مناطق ییلاقی با مناظر و چشم‌انداز گیرا، این شهرستان یکی از مهم‌ترین مراکز جذب گردشگر و طبیعت‌گرد استان گیلان است و در این میان رتبه اول را با اختلاف در سطح استان به خود اختصاص داده است.
تنوع مناظر و چشم‌اندازهای جغرافیایی و بوم‌شناختی، از مناطق جلگه‌ای تا کوهپایه‌های کوه‌های تالش، این شهرستان را یکی از شهرستان‌های جالب توجه گیلان کرده است. از دیدگاه قومی نیز این شهرستان دارای تنوعی گیلک و تالش است. این شهرستان به دلیل کیفیت و کمیت چای نیز مرکز تولید چای غرب گیلان محسوب می‌شود. محصول مهم این شهرستان، کلوچه سنتی فومن، یکی از سوغات‌های نمادین استان گیلان است. این شهرستان به دلیل مجسمه‌های شهری فومن و همچنین کریدور سبز ابتدای آن شهر معروف است. شهر فومن به همراه لاهیجان از قدیمی‌ترین شهرهای استان گیلان محسوب می‌شود. امروزه با ایجاد راه ارتباطی از سراوان به سمت آستارا، این شهر را در موقعیت ارتباطی موثری قرار داده است.
نویسندگا با اشاره به میراث فرهنگی (آثار باستانی و تاریخی) در این کتاب آورده‌اند: شهرستان فومن، هم از دیدگاه باستانی و هم تاریخی یکی از شهرستان‌های شاخص استان گیلان است. وجود محوطه کهنه ماسوله و همچنین معادن و کارگاه‌های باستانی و تاریخی ذوب و تولید آهن، از ویژگی‌های شاخص آن است که در حاشیه شهرک تاریخی ماسوله به ویژه در کاوش‌های سال‌های اخیر یافت شده است. بافت و معماری شهرک تاریخی ماسوله، جلوه بی‌بدیلی به میراث فرهنگی این شهرستان داده است، میراثی که تا نزدیکی ثبت جهانی به دلیل ویژگی‌های ارزنده‌اش پیش رفت. از دیگر موارد قابل توجه در زمینه میراث فرهنگی این شهرستان، وجود یکی از بزرگترین و زیباترین دژهای استان گیلان است. قلعه رودخان، دومین قطب شاخص میراثی و گردشگری شهرستان فومن به همراه ماسوله است که به دلیل ویژگی‌های خاصش به مانند ماسوله شهرتی ملی یافته است.
در بخش گردشگری می‌خوانیم: شهرستان فومن از چند واحد مشخص جغرافیایی جلگه، کوهپایه و کوهستان تشکیل شده است. در زمینه گردشگری، بار و وزن گردشگری شهرستان فومن، بر مناطق کوهستانی استوار بوده است. دره ماسوله روخان، قلعه رودخان، گشت رودخان، با رودخانه‌های خروشان خود، همیشه میزبان گردشگران فراوانی بوده است. فراوانی بارش و شیب زیاد کوه‌های منطقه سبب شده که تعداد زیادی آبشار دائمی در کوه‌های فومن به وجود بیاید که از آبشارهای معروف این شهرستان می‌توان از آبشار ماسوله روخان، خربو، اشکلیت، گشت رودخان که همگی از مهم‌ترین و پربازدیدترین آبشارهای گیلان هستند، نام برد.
ماسوله پایتخت کوهنوردی استان گیلان است. وجود دو دیواره مهم مورد استفاده صخره‌نوردان استان مانند دیواره کوه روبار و قلعه بن و… مناظر و چشم‌اندازهای آن، همگی ماسوله را در کانون توجه گردشگران قرار داده است. علاوه بر این قرارگیری ماسوله در جوار استان زنجان و وجود خط‌الراس زیبای کوه‌های تالش بین این دو منطقه، گروه‌های زیادی از کوهنوردان و طبیعت‌گردان را ترغیب به عبور از آن می‌کند.
شهرک تاریخی ماسوله، کهنه ماسوله، موزه مردم‌شناسی ماسوله، دژ قلعه رودخان، حمام گلستان، غار تاریخی تاوس‌لاس، غار بوزخانه از جاذبه‌های تاریخی این منطقه و در ادامه شرحی چند از جغرافیای ماسوله‌روخان ذکر شده است.
کتاب «ماسوله؛ وقتی تاریخ با طبیعت چهره به چهره است» تالیف روزبه خلیق معینی، نیما فرید مجتهدی و مهراد مسلم با ۱۳۸ صفحه، شمارگان ۲۰۰ نسخه و بهای ۱۵۰ هزار تومان از سوی انتشارات ایلیا به بازار کتاب آمده است.
نظر شما