به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر، نشان مي‌دهد كه پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) و تفسير آنها از هيچ‌گونه اقدام سياسي متاثر نبوده است؛ بر خلاف برخي صحابه و تابعين كه در تفسير خود، متاثر از جريان‌هاي سياسي بوده‌اند.

جامعيت قرآن، همه شوون فردي و اجتماعي را دربرمي‌گيرد؛ از جمله بعد سياسي را. در حقيقت مهمترين وظيفه پيامبران، برقراري نظام عادلانه اجتماعي از طريق اجراي قوانين و احكام است كه البته با بيان احكام و نشر تعاليم و عقايد الهي ملازمه دارد، اما لازمه اجراي اين قانون به صورت مطلوب و كامل و اشراف كامل بر مسائل سياسي و اجتماعي است. پيامبران به عنوان سياست‌مداران الهي، همگي با هدف واحد پياده كردن اين مجموعه احكام و براي رستگاري انسان‌ها تلاش و نهضت‌ها و مكاتب فكري را رهبري كرده‌اند.

بديهي است كه پيامبر گرامي اسلام(ص) به عنوان اشرف پيامبران و نخستين مفسر قرآن از اين مسووليت غافل نبوده است، چرا كه قرآن كريم نه تنها از برنامه‌ها و آموزه‌هاي نظام سياسي تهي نبوده، بلكه آيات بسياري از قرآن كريم به موضوعاتي مانند؛ حج، جهاد، نماز جمعه و ... دلالت دارد. شكي نيست پيامبر(ص) در كنار مسائل عقيدتي قرآن، برخي از اهداف سياسي و جهت‌گيري مبارزاتي را به مردم آموزش مي‌داده اند، تا با بينش و بصيرت كافي راه خود را برگزينند و حق و باطل را از يك‌ديگر تمييز دهند و هدايت شوند.

به عقيده نويسنده، پيامبر اكرم(ص) به عنوان مجري، ابلاغ كننده و مبين قرآن، وظيفه داشتند با گروه‌ها و سليقه‌هاي مختلف سياسي، به ويژه طبقه مرفه منحرف، درگير شوند. لذا اين پرسش به ذهن مي‌رسد كه آيا پيامبر(ص) در اين رويارويي از اقدامات سياسي آنان متاثر شده اند؟ و آيا اين تاثيرهاي احتمالي به تفسير وي از قرآن كريم نيز سرايت كرده است و يا اين كه پيامبر(ص) در مقابله با جريان‌هاي سياسي مختلف و تحت شرايط گوناگون از حق عدول نكرده و به تفسير سياسي قرآن متاثر از جريان‌هاي سياسي نپرداخته اند و گفتارها و عملكردهاي آن حضرت، در رويارويي با آن جريان‌ها و شرايط، در سايه چتر وحي صورت گرفته و تفسير حقي از آيات قرآن است؟ لذا براي اين كه بتوان شناخت درستي از ميزان تاثير يا عدم تاثير جريان‌هاي سياسي بر تفاسير آن حضرت به دست آورد، ابتدا بايد آن جريان‌هاي سياسي و اقدامات آنها را عليه حضرت، بررسي كرد.

از سوي ديگر، روشن است كه پس از رسول خدا(ص) دست تحريف حاكمان جور و گروه‌هاي سياسي منحرف از روايات تفسيري دور نمانده و آنها بر انديشه برخي از مفسران بزرگ نيز تاثير گذاشته‌اند. از اين‌رو، براي شناخت درست ميزان اثرگذاري جريان‌هاي سياسي بر مفسران و انديشه آنان و تفسير آنها، در اين رساله به بررسي موضوع «نقش جريان‌هاي سياسي بر تفسير و مفسران، در زمان پيامبر(ص) صحابه و تابعين» مي‌پردازد.

بر اساس مطالب كتاب، منظور از جريان‌هاي سياسي، اقداماتي است كه عليه پيامبر(ص) و اهل‌بيت پيامبر(ع) و صحابه و تابعين و تفسير آنها اعمال كرده‌اند كه در نتيجه آن اقدامات، زمينه قدرت و نفوذ آنها و همچنين اثراتي كه اين اقدامات ممكن است بر تفسير و مفسران و افكار و شخصيت آنها گذاشته باشد، بيشتر مي شد. در اين پژوهش روشن خواهد شد كه پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) و تفسير ايشان از هيچ‌گونه اقدام سياسي متاثر نبوده‌اند، بلكه تفسير آنها تنها بيان حق و تبيين مصداق حق است. 

در بخشي از مقدمه كتاب درباره جمع‌بندي تعاريف ارائه شده از «تفسير و مفسر» آمده است: «با توجه به تعاريف تفسير، مفسر كسي است كه معاني پنهان آيات را كشف مي‌كند و متخصص به علم تفسير است. مراد ما از مفسران، در عهد پيامبر(ص) شخص آن حضرت -كه نخستين مفسر و مبين قرآن كريم بود‌- و پس از وي امامان اهل‌بيت(ع) است، كه علم تفسير را از پيامبر(ص) به ارث برده بودند. در عهد صحابه و تابعين نيز بسياري بودند كه در زمينه تفسير قرآن نقشي داشته‌اند، لكن مطالب اين رساله بيشتر حول محور آن دسته از صحابي و تابعيني است كه شهرت ويژه‌اي در اين زمينه به واسطه هريك از مكاتب تفسيري به دست آورده بودند.»

كتاب حاضر از سه فصل تشكيل شده است: فصل نخست: دوره پيدايش تفسير؛ در زمان حيات پيامبر(ص) (كه اين فصل شامل سه بخش با اين عناوين است: اوضاع سياسي و فرهنگي، فعاليت‌ها و اقدامات جريان‌هاي سياسي عليه پيامبر(ص) و تفسير ايشان، بازتاب بعضي از تدابير پيامبر(ص) در برابر جريان‌هاي سياسي در برخي تفاسير)؛ فصل دوم: دوره شكل‌گيري تفسير؛ در عصر صحابه (كه اين فصل نيز شامل سه بخش است: انواع جريان‌هاي سياسي، تاثير جريان خلق بر تفسير و مفسران، جريان و مكتب اهل‌بيت (ع) و تفسير)؛ فصل سوم: دوره گسترش تفسير توسط تابعين (كه اين فصل‌ هم در سه بخش تنظيم و تدوين شده است: اوضاع سياسي و اجتماعي، اقدامات جريان‌ها و مكتب‌هاي سياسي در حوزه تفسير، تاثيرات جريان‌ها و مكتب‌هاي سياسي بر مفسران)

در انتهاي اين كتاب، علاوه بر ضمايم فصل‌ها و كتاب‌نامه، نمايه‌اي از آيات، اعلام و موضوعات نيز درج شده است.

چاپ دوم كتاب «تاثير جريان‌هاي سياسي بر تفسير و مفسران» در شمارگان 700 نسخه، 548 صفحه و بهاي 130000 ريال راهي بازار نشر شد.