‌به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اختتامیه دومین دوره جایزه جهانی ادبی فلسطین به زودی در عراق با همکاری دولت این کشور برگزار می‌شود. در ادامه گفت‌وگو با دکتر محسن پرویز، دبیر این جایزه را می‌خوانید.

تاریخ دقیق اختتامیه و مراسم اعطای جوایز مشخص شده است؟

همان طور که مطلع هستید، اختتامیه اولین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین در بیروت برگزار شد و در دور جدید دولت عراق و همچنین به طور مشخص دفتر نخست‌وزیری، برای برگزاری اختتامیه دومین دوره این جایزه اعلام آمادگی کردند. این موضوع در جلسه شورای سیاست‌گذاری مطرح شد و با در نظر گرفتن همه جهات موافقت شد. با توجه به اینکه اعضای شورای سیاست‌گذاری تمایل داشتند که نخست‌وزیر عراق حتماً در این مراسم حضور داشته باشد، چند روزی اختتامیه این جایزه به تأخیر افتاد و تصمیم گرفته شد که اختتامیه دومین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین روز دوشنبه ۲۶ آذرماه در بغداد به میزبانی دفتر نخست‌وزیر عراق برگزار شود.

فرایند انتخاب آثار برای داوری نهایی چگونه است؟

در این خصوص روال مرسوم به این صورت است که شورای علمی جوایز، صلاحیت افراد را برای داوری تأیید می‌کنند و این داوران آثار را مطالعه می‌کنند. آن‌ها آثاری را که شایستگی‌های کافی برای راه‌یابی به مرحله نهایی داشته باشند مشخص و در مرحله نهایی داوری می‌کنند. با این حال، در جایزه جهانی ادبیات فلسطین شورای علمی نداریم. به همین دلیل، شورای سیاست‌گذاری جایزه که سیاست‌گذاری‌های کلان و امور علمی جایزه را انجام می‌دهند، نقش شورای علمی را برعهده دارند و داورانی را از کشورهای مختلف تعیین می‌کنند.

در دومین دوره جایزه جهانی فلسطین، این داوران از کشور سوریه، لبنان، الجزایر، فلسطین، عراق، یمن، اندونزی، هندوستان و ایران انتخاب شدند. آثار ارسالی به دبیرخانه را دو داور مطالعه اولیه کردند و آثاری که امتیاز کافی را برای راهیابی به مرحله بعد دارا بودند، در جلسه‌ای مشترک با رئیس هیئت داوران و بنده به عنوان دبیر علمی جایزه، بررسی شدند.

روال این جایزه در همه زیرگروه‌ها بدین صورت بوده است که داوران پس از مطالعه آثار، دلایل خود را برای انتخاب اثر اعلام می‌کردند و به لحاظ تکنیک و مضمون، نکات برجسته آثار را توضیح می‌دادند. تصمیم‌گیری نهایی را مجموعه داوران، دبیر هیئت داوران و دبیر علمی جایزه گرفتند. در هر بخش به استثنای دو بخش این جایزه که تعداد آثاری کمتری داشت، پنج اثر انتخاب شد تا در مرحله نهایی داوری و رتبه‌بندی شوند. با توجه به اینکه بیشترین حجم آثار ارسالی در درجه اول به زبان عربی و در درجه دوم به زبان فارسی بود، از اساتید برجسته عرب‌زبان در کشورهای مختلف عرب و از اساتید برتر دانشگاه‌ها استفاده کردیم.

شایان ذکر است که جلسات داوری این جایزه را با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید به صورت غیرحضوری برگزار کردیم که این مسئله الگوی مناسبی است که در سنوات آینده نیز می‌تواند استفاده شود؛ چرا که تجربه موفق و خوبی بود.

تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه جایزه را اعلام می‌فرمایید؟

در دومین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین ۳۴۵ عنوان کتاب را که از ۲۶ کشور به دبیرخانه ارسال شده بودند داوری کردیم. اگرچه بیشترین آثار ارسالی از زبان‌های عربی و زبان فارسی بود، به زبان‌های انگلیسی، اردو، مالایی، فرانسه و اسپانیایی نیز آثاری داشتیم. ما در این دوره شش گروه داوری و شش بخش مختلف نمایشنامه، خاطرات، داستان کوتاه، کودک، شعر و رمان داشتیم. بیشترین تراکم آثار در بخش رمان بود که ۱۰۶ اثر به دبیرخانه ارسال شده بود و کمترین تعداد مربوط به نمایشنامه بود که ۹ اثر در این بخش داشتیم.

داورهای مرحله نهایی از کدام کشورها هستند؟

در داوران مرحله نهایی، از اساتید دانشگاه‌های ایران و دانشکده‌های زبان‌های خارجی مشارکت کرده‌اند. علاوه بر این، رؤسای اتحادیه‌های نویسندگان عرب در سوریه و الجزایر، دکتر محمد حورانی و یوسف شقره، در داوری نهایی نیز کمک می‌کنند. همچنین آقایان طراد حماده و بدیع الصقور از کشورهای لبنان و سوریه در داوری نهایی کمک خواهند کرد. علاوه بر داوران مرحله قبل که در صورت لزوم با آن‌ها تماس غیرحضوری خواهیم داشت و از نظراتشان استفاده خواهیم کرد، اعضای شورای سیاست‌گذاری و شورای علمی جایزه نیز حضور داشته و در جمع‌بندی نهایی مشارکت خواهند کرد. با توجه به تنوع داوران از کشورهای مختلف در این جایزه، تصور ما این است که انتخاب‌های عادلانه‌ای خواهیم داشت.

البته فارغ از اینکه کدام اثر انتخاب شود و کدام اثر را انتخاب نشود، نفس پرداختن به موضوع مقاومت و موضوع فلسطین، از سوی نویسندگان و شعرای کشورهای مختلف برای ما حائز اهمیت بوده و نکته مثبت تلقی می‌شود. امیدواریم با تبلیغات رسانه‌ای خوب آثار برگزیده پس از اختتامیه، بتوانیم این آثار را به سایر زبان‌ها ترجمه کنیم و مبلغ آثاری باشیم که درست و هنرمندانه در دفاع از مردم فلسطین نوشته شده‌اند.

کیفیت آثار این دوره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با وجود اینکه در دوره قبل این جایزه، حجم کمتری از آثار در زمان طولانی بررسی شد، به نظر می‌آید کیفیت آثار این دوره به مراتب بالاتر از دوره قبل است. در بخش خاطرات دوره قبل نیز آثار برجسته و قوی داشتیم. در بخش رمان و داستان کوتاه شاهد جهش قابل توجهی در کیفیت آثار ارسالی خوب و ارزشمند هستیم. این اتفاق در راستای حذف برخی آثار و رسیدن به نتیجه نهایی، ما را دچار تردید می‌کرد. یکی از دلایل اصلی و مهم این جهش کیفی آثار، مربوط به طوفان الاقصی است. به‌دلیل تأثیری که حماسه‌آفرینی فلسطینی‌ها بر نویسندگان و شاعران گذاشته است، مطمئناً در سال‌های آینده آثاری با کیفیت بالاتر نیز تولید خواهد شد.