به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این اثر علاوه بر پیشگفتار والی‌زاده ترانه‌های 11 ترانه‌سرای زن از ناحیه زاگرس را شامل می‌شود.
«دایه تبریز اورامی»(سده چهارم هجری، اورامان)، «جلاله خانم لرستانی»(سده چهارم و پنجم، خرم‌آباد)، «ریحان خانم»(سده پنجم هجری، خرم‌آباد)، «فاطمه لره»(سده پنجم، لرستان)، «خاتون می‌زرد»(سده پنجم هجری، خرم‌آباد)، «خاتون دایراک زربار»(سده هشتم هجری، زربار)، «نرگس خانم شهروزی»(سده هشتم هجری، شهروز)، «خاتون زربانو درزیانی»(سده نهم هجری، درزیان)، «سمن خانم دودانی»(سده نهم هجری)، «لزا خانم جاف»(سده پنجم هجری، لرستان) و «دایه خزان سرگتی»(سده پنجم هجری، اورامان) اسامی این ترانه‌سرایان هستند.
از این افراد دو تا سه نمونه ترانه آورده شده است. در کنار هر شعر آوانگاری آن آمده است تا اشعار به لهجه کهن شاعر ضبط شده باشند.
والی‌زاده در مقدمه کتاب آورده است: «این شعرهای ساده برگردان آزاد یا بازسرایی اشعار زنان زاگرس است. جغرافیای این شاعران در دامنه زاگرس از محدوده لرستان تا کرمانشاه است.»
وی در ادامه گفته است: «زنانی که در این کتاب شعر آن‌ها معرفی شده است شاعرانی آیینی بوده‌اند، شاعرانی باورمند که شکوه باور خود را در قالب واژگان ساده ریخته و با زخم تنبور بیان می‌داشته‌اند.»
والی‌زاده با ابراز تاسف از ثبت نشدن نام این زنان در هیچ تذکره‌ای ادامه داده است: «بیشتر این اشعار آن‌چنان که معمول ادبیات بومی جغرافیایی غرب کشور است، شامل شعرهای ده‌هجایی و هشت‌هجایی هستند. همچنین بر آن بودم که در بازسرایی اگرچه سعی در ساخت نوینی از واژگان داشتم اما وفاداری‌ام به اصل شعر محفوظ بماند تا چنان‌چه یک گویش‌ور لک یا لر زبان آن‌را تطبیق دهد تفاوت معناداری را احساس نکند.»
داستان زندگی زنان شاعری که در این مجموعه از آن‌ها یاد شده است چندان روشن نیست. البته حکایت‌هایی در فرهنگ عامه درباره آن‌ها وجود دارد که در اصالت آن‌ها تردید است.
نمونه شعری از «ریحان خانم لرستانی»:
«ایستاد
در فرادست رود ماتیان
هنگام که پاردم سرسر کیانی بودم
... نام بلندش
بر زبان هر موج جاری بود.»
ساسان والی‌زاده متولد 1353 است. پیش‌تر کتاب‌های «اُرف بهانه است»، «شناخت‌نامه نویسندگان لرستان»، «سفرنامه نیویورک» و «این فصل را با من بخوان» از او منتشر شده است.
به زودی نیز سه کتاب «شناسنامه فرهنگی»، «بازیابی واژگان مهجور» و «دَژین»(دفتر شعر) از والی‌زاده منتشر می‌شود.
«ژیا» (ترانه‌های زنان زاگرس) در 90 صفحه، شمارگان هزار و 500 صفحه و قیمت دو هزار و 200 تومان توسط نشر امرود منتشر شده است.
شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۰:۴۱
نظر شما