اين كتاب، روند شكلگيري قوانين ايران در حوزه تقسيمات كشوري را، در سه دوره قانونگذاري 1286، 1316 و 1362ه.ش، در استانهاي زنجان، سمنان، سيستان و بلوچستان و فارس بررسي كرده و به شكلگيري شهرستانها، بخشها، دهستانها و نيز تجميع روستاها، ايجاد، انتزاع و الحاق و تغيير نام واحدهاي تقسيمات كشوري اين چهار استان، در طول يكصد سال اخير، پرداخته است.
اين جلد علاوه بر بخش مقدمه و تمهيد شامل چهار بخش مشتمل بر استانهاي زنجان (بخش پانزدهم)، سمنان (بخش شانزدهم)، سيستان و بلوچستان (بخش هفدهم)، و فارس (بخش هجدهم) است.
اين اثر با در نظر گرفتن ريشههاي تاريخي، اجتماعي، سياسي، جغرافيايي، ادبي و نيز استفاده از مطالعات و تخصص محققان گوناگون، به صورت بينرشتهاي تدوين شده است. همچنين با توجه به فراواني دادهها، اسناد و مدارك، دقت و كاوش بسيار در تنظيم و تدوين اين مجموعه به كار رفته است.
جلد نخست «سرگذشت تقسيمات كشوري ايران 1385ـ 1285 هجري شمسي» به آذربايجانشرقي، آذربايجانغربي، اردبيل و اصفهان، جلد دوم به ايلام، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختياري و جلد سوم نيز به خراسان جنوبي، خراسان رضوي، خراسان شمالي و خوزستان پرداخته است.
دكتر حسن حبيبي در بخشي از مقدمه اين كتاب نوشته است: كتاب حاضر سرگذشت به نسبت مفصل تقسيمات كشوري را از صد سال پيش تا پايان سال 1385 گزارش ميكند و ماجراهاي تكوين و تحول ايالات، ولايات، استانها، شهرستانها و قسمتهاي جزئيتر را با شرح كافي بيان ميدارد. روشن است كه اين سرگذشت مشحون از اطلاعات، دادههاي فراوان، اصطلاحات و عناوين گوناگون است.
وي در بخش ديگري از مقدمه ميافزايد: تقسيمات كشوري در ايران يعني تقسيم كشور به ايالات، ولايات و استانها و شهرستانها و...، سابقه طولاني از عهد باستان دارد. برآمدن هر نظام سياسي همراه با ايجاد سازمانهاي اداري و سياسي خاصي بوده است و اين امر از دوران ماد و هخامنشي و تقسيم ايران به شهرها و ساتراپيها تا پس از اسلام كه سازمان ولايات و ايالت به مرور در ايران شكل گرفت و گستره سترگ ايران به بخشهاي مختلفي تقسيم و با فراز و نشيبهايي پي گرفته شده است.
انتشارات بنياد ايرانشناسي اين كتاب را در قطع سلطاني (A3) در 455 صفحه و بهاي 35 هزار تومان منتشر كرده است.
نظر شما