به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، برخي از موسسات نشر معروف در غرب بيش از يك دهه است كه با همكاري انديشمندان سرشناس حوزه فلسفه، به فكر افتاده‌اند تا افراد ناآشنا اما علاقه‌مند به فلسفه را با اين حوزه آشنا كنند. اين مجموعه‌ها، كتاب‌هايي كم‌حجم را شامل مي‌شوند كه مهمترين فلاسفه و موضوعات فلسفي را با زباني نسبتا ساده شرح مي‌دهند. البته برخي از اين كتاب‌ها نيز لزوما ساده نيستند و تنها به دسته‌بندي آراي متفكران پرداخته‌اند تا مطالعه و فهم آن‌ها را براي مخاطبان ساده‌تر كنند.

از آنجا كه بيشتر كتاب‌هاي فلسفه كه از قضا برخي از آن‌ها با استقبال هم مواجه مي‌شوند، آثار ترجمه شده غربي‌اند، اين مجموعه‌ها به‌تدريج مورد توجه ناشران ايراني قرار گرفتند و آن‌ها را بر آن داشت كه تا علاقه‌مندان ايراني ناآشنا اما علاقه‌مند به فلسفه را نيز با اين حوزه آشنا كنند. 

جالب اين‌كه برخي از موسسات نشر تنها برخي از شماره‌هاي اين مجموعه‌ها را به تناسب ملاحظات خودشان منتشر مي‌كنند و عنوان مجموعه را بر آن نمي‌نهند.

در نمايشگاه كتاب امسال چند ناشر اين مجموعه‌ها را به غرفه‌هايشان آورده بودند كه با استقبال مخاطبان نيز مواجه شدند. نشر مركز، مجموعه «آشنايي با فيلسوفان» را به نمايشگاه كتاب آورده بود كه به گفته مسوول غرفه اين انتشارات، با استقبال بسيار زياد مخاطبان مواجه شد.

نويسنده تمام مجلدات اين مجموعه، پل استراترن است. او در اين كتاب‌ها با زباني نسبتا ساده و در حجمي اندك فيلسوفان را به مخاطب معرفي كرده است. تاكنون 28 جلد از اين مجموعه منتشر شده‌اند كه سارتر، هيوم، ويتگنشتاين، لاك، لايب‌نيتس، ارسطو، هگل، اسپينوزا، نيچه، ژان ژاك روسو، هايدگر، دريدا و كانت برخي از آن‌هايند. «آشنايي با فوكو» آخرين عنوان اين مجموعه است.

انتشارات ديگري كه چنين مجموعه‌اي را در نمايشگاه كتاب عرضه كرد، نشر ماهي است كه مجموعه «معرفي بسيار كوتاه» انتشارات آكسفورد را با عنوان «مختصر و مفيد» منتشر مي‌كند، البته تمام جلدهاي اين مجموعه مربوط به فلسفه نيستند. تاكنون 12 عنوان از اين مجموعه منتشر شده‌اند كه «فلسفه قاره‌اي»، «منطق»، «فلسفه سياسي»، «انسان‌شناسي»، «فلسفه پيش‌سقراطي»، «فاشيسم» و «سرمايه‌داري» مربوط به فلسفه‌اند. از اين مجموعه قرار است به‌زودي كتاب «فلسفه» نيز منتشر شود. نويسندگي اين كتاب‌ها را افراد مختلفي بر عهده دارند كه هر يك از آن‌ها در موضوع مربوط به آن كتاب متخصصند.

انتشارات رخدادنو كه به طور تخصصي در حوزه فلسفه فعاليت مي‌كند نيز مجموعه‌اي را در نمايشگاه كتاب عرضه كرد كه به گفته مدير اين انتشارات، زبان ساده‌اي ندارد، اما براي شروع مطالعه درباره يك متفكر خاص بسيار كاربردي است.

اين مجموعه، «چگونه بخوانيم» نام دارد كه تاكنون 8 عنوان از آن منتشر شده‌اند. تفكرات و جهان‌بيني هايدگر، كي‌يركگور، ويتگنشتاين، نيچه، سارتر، هيتلر، فرويد و ماركس موضوع اين كتاب‌هاي هستند. به گفته علي خالقي، مدير اين انتشارات، مخاطبان از «چگونه فرويد بخوانيم» بسيار استقبال كرده‌اند.

همان‌گونه كه ناشران معتقدند، هر چه از زمان انتشار اين مجموعه‌ها مي‌گذرد و مخاطبان بيشتر آن‌ها را مي‌شناسند و با كاركردشان آشنا مي‌شوند، بر ميزان استقبال از آن‌ها نيز افزوده مي‌شود. آن‌گونه كه به نظر مي‌رسد، بيشتر خريداران اين كتاب‌ها دانشجويان علاقه‌مند به فلسفه‌اند.

الهام سالاري، دانشجوي رشته شهرسازي كه دو عنوان از مجموعه «چگونه بخوانيم» را خريداري كرده است، درباره علاقه‌اش به فلسفه و فايده مجموعه كتاب‌هاي فلسفي ساده مي‌گويد: «به فلسفه علاقه دارم، اما نمي‌دانم از كجا شروع كنم. فكر مي‌كنم اين مجموعه‌ها بتوانند به من براي آغاز مطالعات فلسفي كمك كنند. اميدوارم به تعداد اين مجموعه‌ها افزوده شود و درباره آن‌ها اطلاع‌رساني خوبي صورت بگيرد.»

نكته‌اي كه درباره مجموعه‌هاي فلسفي در نمايشگاه كتاب اعم از كتاب‌هاي ساده و دشوار جلب نظر مي‌كند، خالي بودن جاي فلسفه اسلامي در آن‌هاست. اين مجموعه‌ها، از آثار غربي ترجمه مي‌شوند و بديهي است كه فلاسفه و موضوعات فلسفه غرب را بازگو مي‌كنند و لاجرم مخاطب ايراني كه مي‌خواهد مطالعات فلسفي را آغاز كند از دريچه فلسفه غرب به اين عرصه پا مي‌گذارد. اين نكته را مي‌توان به عنوان آغازي براي دوري نسل‌هاي بعدي از فلسفه اسلامي و عدم پويايي آن دانست، پويا نبودن اين فلسفه نيز به مطرود شدن آن مي‌انجامد.

البته در اين باره نبايد زياد هم نااميد بود، زيرا مجموعه‌هاي انگشت‌شماري درباره فلاسفه اسلامي نيز منتشر شده‌اند. به نظر مي‌رسد «انديشه‌مندان جهان اسلام» انتشارات همشهري تنها مجموعه فارسي است كه به معرفي بزرگان انديشه و علم و فلسفه و ادبيات براي نسل جوان مي‌پردازد. در نگارش اين مجموعه ساده‌نويسي و قابل فهم بودن براي جوانان لحاظ شده است. شخصيت، آثار،‌ زندگي و افكار هر يك از انديشمندان اسلامكي به طور مختصر در عناوين اين مجموعه منتشر شده‌اند.

مجموعه 10 جلدي «فيلسوفان جهان اسلامي» از «يوحنّا قمير»، نويسنده عرب نيز يكي ديگر از آثاري است كه درباره فلاسفه اسلامي در ايران منتشر مي‌شود. آرا و نظرات فلاسفه‌اي مانند كندي، فارابي، ابن‌سينا، غزالي، ابن‌رشد، ابن‌طفيل و ابن‌خلدون در اين مجموعه بررسي شده‌اند. كتاب‌هاي اين مجموعه را اعراب نوشته‌اند، به همين دليل برخي تعصبات در انتخاب فلاسفه و نحوه بررسي آراي آنان در اين مجموعه به چشم مي‌خورد. اين مجموعه را موسسه مطالعات و نشر كتاب پارسه منتشر مي‌كند.

بيست‌وپنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران كه از 13 ارديبهشت در مصلاي امام خميني(ره) آغاز شده است، امروز 23 ارديبهشت به كار خود پايان مي‌دهد.