به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم بزرگداشت هفته پژوهش صبح امروز(26 آذرماه) با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسام الدین آشنا، مشاور رییس جمهوری در امور فرهنگی در سالن شهید آوینی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

مشاور رییس جمهوری در امور فرهنگی با اشاره به اهمیت و جایگاه پژوهش در کشور گفت: یکی از اولویت‌ها قبل از هر اقدامی در کشور، پژوهش درباره آن موضوع است. ما با طرح‌های خود می‌توانیم مسایل روزمره را حل کنیم اما برای حل مشکلات و مسایل کشور نیاز به کارهای پژوهشی جامع هستیم.

وی افزود: بخش مهمی از برنامه دولت تدبیر و امید ناشی از دستاوردهای آثار پژوهشی بود. یک پژوهش خوب می‌تواند در جای خود به خط و مشی دولت تبدیل شود. من از این‌که توانستم پژوهش خود را با موضوع تغییر ارزش‌ها در نسل‌های پس از انقلاب در دفتر پژوهشگاه انجام دهم، از پژوهشگاه بسیار تجلیل و قدردانی می‌کنم.

آشنا با ضروری خواندن استفاده از پژوهش‌ها در سیاستگذاری‌ها گفت: یکی از سوالات مهمی که در سال‌های اخیر در بین پژوهشگران رواج پیدا کرده این است که چرا پژوهش‌های فرهنگی برای سیاستگذاری مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. به نظرم این مشکل شاید به دانشگاهیان ما مربوط باشد.  پیش از انقلاب، در میان جامعه دانشگاهی ما این فکر وجود داشت که روشنفکر و دانشگاهی باید از دولت مستقل باشد. این تفکر در بعد از انقلاب هم تکرار شد و تبعات زیادی را به وجود آورد.

وی افزود: به نظرم دولتی که صادقانه از پژوهشگران تقاضای کمک می‌کند و عنوان می‌کند که ما به پژوهشگر نیاز داریم، دولتی است که از اهمیت پژوهش آگاه است و ما باید به همکاری با دولت بپردازیم.

حسام الدین آشنا با اشاره به اتخاذ روش‌های مناسب در پژوهش‌های جدید گفت: اگر ما نتوانیم از روش‌های جدید پژوهشی استفاده کنیم، نمی‌توانیم به پاسخ مناسبی برسیم. کسانی در پژوهش‌های خود موفق عمل کرده‌اند که از روش‌های جدید در آثار خود بهره برده‌اند.

مشاور رییس جمهوری در امور فرهنگی درباره اهمیت پژوهش‌ها و استفاده از آن‌ها در سیاستگذاری‌ها گفت: پژوهش‌های معطوف به سیاستگذاری باید پژوهش‌هایی باشد که مسوولانه انجام پذیرند. نمی‌توان پژوهش‌های معطوف به سیاستگذاری را با انتشار پایان‌نامه‌های دانشجویی به انجام رساند. پژوهش برای سیاستگذاری در نهادهای دولتی از نان شب هم واجب‌تر است. موسسات نوظهور و کسانی که مسوولیتی را به عهده نمی‌گیرند، نمی‌توانند کار پژوهشی انجام داد.

وی افزود: به عنوان یکی از مسوولانی که افتخار همکاری با پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات داشته‌ام، امیدوارم این مرکز به عنوان مغز متفکر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کار خود ادامه دهد و در کنار دیگر مراکز پژوهشی یک زنجیره مطالعه راهبردی را تشکیل دهند. 

بر اساس نیازها به پژوهش بپردازیم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست با اشاره به اهمیت پژوهش در نهادهای اجرایی گفت: امروز ما در حوزه فرهنگ و هنر سوالات زیادی را برای مطرح کردن داریم. البته سیاست‌های کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی که متکفل سیاست‌های کلی نظام هستند، انجام می‌شود. کارهای بسیار خوبی در این حوزه انجام شده و طرح‌های خوبی در شورا در دست بررسی است. این دو نهاد چارچوبی را برای کسانی که در حوزه فرهنگی کشور به پژوهش می‌پردازند، ایجاد کرده است.

وی افزود: در سه ماهی که به وزارت فرهنگ و ارشاد رفته‌ام، سوالات زیادی در ذهنم مطرح شده‌اند. این‌که اساسی‌ترین مشکل ما در حوزه فرهنگ چیست؟ یا این‌که نقش حکومت در فرهنگ چگونه است و دولت تا کجا می‌تواند در عرصه فرهنگ دخالت داشته باشد؟ مهم‌ترین آسیب‌های فرهنگی چه چیزهایی هستند و ده‌ها سوال دیگری که به نظرم نیاز به پژوهش دارند و نمی‌توان از کنار آن‌ها به راحتی گذشت.

جنتی با اشاره به دغدغه‌های مقام معظم رهبری در عرصه فرهنگ گفت: مقام معظم رهبری هم در بیانات اخیر خود بیشتر به عرصه فرهنگ عمومی تاکید داشتند و دغدغه‌های خود را در این حوزه مطرح کردند. ایشان بر حراست از هویت فرهنگی و فرهنگ ملی ما تاکید داشتند. آنچه ما به آن نیاز داریم این است که نیازسنجی انجام دهیم و بر اساس این نیازها به پژوهش و بررسی بپردازیم. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات یکی از مراکزی است که می‌تواند به این موضوع بپردازد؛ پژوهش‌هایی که هم نیاز جامعه باشد و هم نیاز سیاستگذاران کشور.

وی با اشاره به فعالیت‌های صورت گرفته در عرصه فرهنگ در سه دهه گذشته گفت: یک زمانی در این کشور داشتن کاست ویدیو و یا دستگاه ویدیو ممنوع بود و حتی وقتی دستگاه فکس برای اولین بار به ایران آمد، در ادارات فقط در دسترس مدیران ارشد بود. بعد از گذشت سه دهه وقتی به این حوادث نگاه می‌کنیم می‌بینیم که چه کارهایی را انجام می‌داده‌ایم. در حال حاضر هم برای مسایلی مانند اینترنت و ماهواره‌ها هم چنین مشکلی داریم و اگر تصمیم درستی در این حوزه نگیریم، چند سال دیگر به آن‌ها مانند این موضوع می‌نگریم. آیا ما می‌خواهیم همچنان به فیلتر کردن سایت‌ها بپردازیم؟ 

جنتی ادامه داد: بیش از سه دهه است که در ایران فعالیت‌هایی درباره موضوع حجاب و عفاف و مبارزه با بد حجابی انجام می‌شود. حالا باید پژوهشی در این حوزه انجام شود و مشخص شود که نسبت به یک دهه گذشته چقدر تغییر داشته‌ایم؟ باید پژوهش‌هایی در این حوزه انجام شود تا مشخص شود که چه اشکالاتی در برنامه خود داشته‌ایم. همچنین در جامعه خود شاهد آن هستیم که ناهنجاری‌های اخلاقی مانند دروغگویی، ریاکاری و... رواج دارد و باید برای مقابله با آن‌ها پژوهش‌هایی انجام شود.

شمارگان آثار پژوهشی مایه شرمساری است
یحیی طالبیان، رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این مراسم گفت: رسالت ارگان‌های دولتی و غیر دولتی در حوزه علم و فناوری انجام پژوهش است. ما به عنوان پژوهشگران موظفیم، اطلاعاتی را تولید کنیم که به تحلیلگران کمک کند در سیاستگذاری‌ها از آن‌ها بهره ببرند. در حقیقت پژوهشگاه می‌تواند در این حوزه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یاری کند و به نوعی راهنمای تصمیم‌گیری‌های آن‌ها باشد.

وی با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در این پژوهشگاه گفت: در پژوهشگاه دو دسته کار انجام می‌شود؛ دسته اول سلسله طرح‌های کوچکی است که آن‌ها را سامان می‌دهیم و با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داریم، به پژوهش در آن حوزه می‌پردازیم. دسته دوم کارهای ما نیز با توجه به نیازسنجی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره موضوعات و مسایل جامعه انجام می‌شود.

طالبیان افزود: از سال 1388 به این سو 350 طرح پژوهشی را اجرا کرده‌ایم و تعدادی از این آثار منتشر و در قالب کتاب ارایه شده‌اند. امسال نیز 32 اثر پژوهشی به پایان رسیده است و در قالب کتاب منتشر شده‌اند.

وی درباره انتشار این آثار گفت: چاپ این آثار یکی از مشکلات مهم پژوهشگاه بود زیرا شمارگان این آثار بسیار پایین بودند. برخی از این کارهای پژوهشی با شمارگان 100 تا 200 نسخه منتشر شدند و در جامعه ما این تعداد مایه شرمندگی است. البته ما برای انتشار برخی از این‌ آثار مجبور شدیم با تعدادی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه تهران و دانشگاه امام صادق همکاری کنیم.

طالبیان درباره راه حل‌های انجام شده برای حل این مشکلات گفت: ما تصمیم گرفتیم برای مقابله با این مشکلات برخی از آثار را به صورت الکترونیکی منتشر کنیم. البته در صورت استقبال مخاطبان از هر اثر تصمیم داریم این آثار را در به صورت مکتوب هم منتشر کنیم. همچنین نزدیک به 70 اثر پژوهشی در دست بررسی قرار دارند و 120 اثر نیز در انتظار انتشار هستند. امیدواریم بتوانیم این آثار را به دست مخاطب برسانیم.