شنبه ۱۸ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۲:۲۸
یادی از مترجم مجموعه 20 جلدی تاریخ طبری

امروز 18 مرداد سالروز درگذشت ابوالقاسم پاینده است، وی بیش از 40 کتاب با موضوع‌های مختلف دارد. از مهم‌ترین فعالیت‌های وی می‌توان به ترجمه کتاب «تاریخ طبری» در 20 مجلد اشاره کرد که با قلمی روان و قابل فهم ترجمه شده است.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) امروز (18 مردادماه) سالگرد درگذشت ابوالقاسم پاینده، روزنامه‌نگار، داستان‌نویس، نويسنده و مترجم است. 

وي در سال 1290 شمسی در نجف‌آباد به دنیا آمد، در همان‌جا مقدمات علم را شروع و پس از رفتن به اصفهان بقیه علوم خود را تکمیل كرد. به دلیل زندگی سخت و معیشت تنگ، به ناچار در چاپخانه مشغول کار شد که این اشتغال، نقشی اساسی در آینده او داشت. در سال 1321 به تهران آمد و از یک‌ سال بعد به ترجمه کتاب مشغول شد. پاینده در سال 1321 شمسی، مجله هفتگی صبا را بنیاد کرد (که تا سال 1330 منتشر شد) و بعد در فرهنگستان ایران به کار پرداخت. سال 1326 شمسی ریاست اداره تبلیغات را بر عهده گرفت و از آن به بعد کم‌کم، فعالیت‌های سیاسی خود را شروع کرد که در این راستا در سال 1328 نماینده مردم نجف آباد شد و به مجلس موسسان دوم رفت. در سال 1344 شمسی هم نماینده ایران در کنفرانس اسلامی مکه شد. 


يكي از مهم‌ترين فعالیت‌های ارزنده فرهنگی ابوالقاسم پاینده نجف‌آبادی، ترجمه «تاریخ طبری» است. ابوالقاسم پاینده، «تاریخ طبری» را که بیانگر حوادث از اول خلقت آدم تا سال 300 هجری است با قلمی روان و قابل فهم در حدود 20 جلد ترجمه کرد. در حالی‌که تاریخ طبری دارای عبارت‌های پیچیده عربی هزار سال پیش  و ترجمه آن بسیار دشوار است که تنها از عهده یک گروه متخصص و مسلط بر زبان عربی بر می‌آید اما پاینده با اراده قوی این کار را به صورت شخصی به پایان رساند. 

«تاریخ الرسل و الملوک» یا «تاریخ الامم والملوک» معروف به «تاریخ طبری» کتابی است به زبان عربی که از سوي محمدبن جریر طبری، تاریخ‌نگار و محقق مسلمان ایرانی در اواخر سده سوم پس از هجرت به رشته تحریر درآمده ‌است. طبری نويسنده مشهورترین، مهم‌ترین و ارزشمندترین مجموعه‌های مفصل تاریخ عمومی اسلام و جهان به شمار می‌آید. وي این کتاب را پس از پایان تفسیر قرآنش تالیف كرد. تاریخ طبری، تاریخ را از زمان خلقت شروع کرده و سپس به نقل داستان پیامبران و پادشاهان قدیمی می‌پردازد. در بخش بعدی کتاب طبری به نقل تاریخ پادشاهان ساسانی و از آنجا به نقل زندگی پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) می‌پردازد. در این کتاب وقایع پس از شروع تاریخ اسلامی (مقارن با هجرت به مدینه) به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۲۹۳ هجری شمسی را در برمی‌گیرد. 

تاریخ طبری دارای ۱۶ جلد و مرجع عمده تاریخ ایران تا اول سده چهارم هجری است، همچنین این کتاب ماخذ عمده بسیاری از کسانی واقع شده ‌است که بعد از طبری به تالیف تاریخ اسلام اهتمام ورزیده‌اند. برخي ديگر از مهم‌ترين آثار ترجمه‌اي پاينده، ترجمه قرآن کریم، نهج‌الفصاحه، مروج‌المذاهب و تاریخ سیاسی اسلام است. 

برای ترجمه‌ رواني که وي از قرآن کریم داشته است، مرحوم علامه امینی صاحب «الغدیر» در تقدیرنامه‌ای به وي فرمودند: «این قدم برجسته‌ای است که در راه ترجمه قرآن کریم برداشته‌اید و الحق که خوب از عهده آن برآمده‌اید. آفرین بر آن خامه شیوا و بیان رسا و شیرین.» 

با اين همه، نقدهايى هم بر ترجمه او وارد شده که سلسله نقدهاى استاد محمد فرزان از آن شمار است و پاينده آن‏ها را در چاپ‏‌هاى بعدى ترجمه خود اعمال کرد؛ البته نخستين نقد منتشر شده بر اين ترجمه، به قلم شهيد مرتضى مطهرى در مجله يغما منتشر شد. 

از مرحوم ابوالقاسم پاینده، بیش از 40 اثر در موضوعات مختلف به یادگار مانده است. «مردکشان جوزدان»، «دکتر ریش»،‌ «کتاب املاء یا دستور نوشتن»، «ترجمه زندگانی محمد»، «علی علیه‌السلام ابرمرد تاریخ»، «قدمگاه شهرک نون»، «ترجمه التنبیه و الاشراف (علی بن حسین مسعودی، ۱۳۴۹)»، «ترجمه اسرار نیک‌بختی (اوریزان ماردن، ۱۳۳۳)»، «ترجمه تاریخ سیاسی اسلام از آغاز ظهور تا انقراض دولت اموی (دکتر حسین ابراهیم حسن، سه جلد، ۱۳۱۸)»، «ترجمه چرا فرانسه شکست خورد (آندره موروآ، ۱۳۱۹)»، «ترجمه در آغوش خوشبختی (لرد آوری بوری، ۱۳۱۳)»، «ترجمه تاریخ عرب (از فیلیپ حتی، دو جلد، تبریز، ۱۳۴۴)»، «ترجمه عشق و زناشویی (نیکلا حداد، ۱۳۳۵)»، «ترجمه قوه عصبی» و «تمدن اسلامی ترجمه جلد یازدهم تاریخ ویل دورانت» برخي از آثار وي را تشکیل می‌دهند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها